اعجاز قرآن به چیست
معجزه» ، عبارت است از كار خارق العاده اى كه غير قابل تعليم و تعلّم بوده ، افراد بشر از آوردن مثل آن عاجز باشند ; به شرط آن كه با ادعاى نبوت يا امامت همراه باشد و آورنده معجزه از ديگران بخواهد كه اگر در نبوت (يا امامت) او و خدايى بودن معجزه اش شك دارند ، آن ها نيز مانند آن را انجام دهند .
قرآن از جهات گوناگون معجزه است ; معجزه اى زنده و جاويدان كه پيام آور آن شخصى درس ناخوانده بوده و در مقابل تمام انديشه مندان جهان «تحدى» (مبارزه طلبى) كرده است . برخى از جنبه هاى اعجاز قرآن عبارتند از:
1 . «اعجاز ادبى» كه برجسته ترين اديبان عرب را سخت شگفت زده كرده است . سرسخت ترين دشمنان پيامبر(صلى الله عليه وآله)با شنيدن چند آيه به فرا بشرى بودن قرآن اعتراف مى كردند . هيچ كس مثل قرآن نياورده و نخواهد آورد .
2 . اعجاز از نظر «اخبار غيبى» ; مانند: وعده پيروزى (خداپرستان) روم در كمتر از 10 سال بر (آتش پرستان آن زمان) ايران ، پيش بينى فتح مكه و دهها نمونه ديگر ;
البته ممكن است افراد ديگرى نيز پيشگويى هايى بكنند و درست از آب درآيد ; ولى نام آن معجزه نيست ; زيرا غالباً كلى است و با عباراتى چند پهلو بيان مى شود و با ادعاى نبوت يا امامت همراه نيست .
3 . اعجاز در «وضع قوانين اخلاقى»: انديشه مندان غير مسلمان نيز به اين نكته معترفند كه «قرآن ، كلام الهى ، متقن ترين قوانين و نسخه پر افتخار بشرى و عهده دار سعادت بشر است كه قوانين سعادت بشر از روى آن بايد نوشته شود .»
تاريخ اسلام ، گواه روشنى براى اثبات اين ادعاست .
4 . اعجاز از نظر «علوم جديد» و اكتشافات علمى: با اين كه قرآن ، كتاب تربيت و هدايت است ، در عين حال ، اقيانوس بى كرانى از علوم تجربى و انسانى هم هست كه دانشمندان را به تحقيقات زيادى واداشته و آن ها را وادار به اعتراف كرده كه قرآن ، ساخته و پرداخته حضرت محمد(صلى الله عليه وآله)نيست ; بلكه از ناحيه غيب به او وحى شده است .
حركت و جاذبه زمين ، حركت خورشيد و منظومه شمسى ، گسترش روزافزون جهان ، زوجيت عمومى و دهها نمونه ديگر ، همگى از جنبه هاى اعجاز علمى قرآن است .
بانو دكتر «لورا واكسيا» استاد دانشگاه نابل در اين باره مى نويسد: «كتاب آسمانى اسلام ، نمونه اى از اعجاز است . قرآن كتابى است كه نمى توان از آن تقليد كرد . نمونه سَبْك و اسلوب قرآن در ادبيات سابقه ندارد . تأثيرى كه اين سبك در روح انسان ايجاد مى كند ، ناشى از امتيازها و برترى هاى آن است . چطور ممكن است اين كتاب اعجازآميز ، ساخته محمد(صلى الله عليه وآله)باشد ; در صورتى كه او يك نفر عرب درس نخوانده بود ؟ ما در اين كتاب گنجينه ها و ذخايرى از علوم مى بينيم كه فوق استعداد و ظرفيّت باهوش ترين اشخاص ، فيلسوفان و قوى ترين رجال سياست و قانون است .»
معجزه پيامبر(صلى الله عليه وآله) از مقوله علم و معرفت بوده ، براى همه بشر و تا ابد معجزه است . البته به حكم ضرورت ، فهم مردم از دانش قرآن مختلف است و شدت و ضعف دارد ; چنان كه درك انسان از مسائل و مشكلات روزمره اش مختلف است . بنابراين همان طور كه انسان براى حل مشكلات روزانه زندگى اش به ديگران مراجعه مى كند بايد براى فهم درست حقايق قرآن به اهل آن مراجعه كند . معجزه بودن قرآن براى فرد فرد بشر در همه اعصار است . و اگر كسانى بلاغت و فصاحت قرآن را نفهمند ، بايد از اهل آن بپرسند . قطعاً ميان اين معجزه و معجزه ديگر پيامبران مانند عصاى موسى كه از مقوله علم نبود و محدود به زمانى خاص براى عده اى خاص بود ، تفاوت بسيارى وجود دارد . فراگير بودن معجزه پيامبر گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله)چنين اقتضايى دارد .
==========================
براى آگاهى بيشتر از جنبه هاى گوناگون اعجاز قرآن ر .ك:
1 . اعجاز قرآن در نظر اهل بيت عصمت و بيست نفر از علماى بزرگ اسلام ، سيد رضا مؤدب ، انتشارات احس الحديث .
2 . التمهيد ، آيت الله معرفت ، ج 5و6 ، دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرسين) .
3 . اعجاز علمى قرآن ، رضايى اصفهانى ، انتشارات مبين .
4 . الالهيات فى الكتاب و السنّه ، جعفر سبحانى ، ج 2 ، ص 64 ، نشر مركز جهانى علوم
5 . براى كسب اطلاع بيشتر ر .ك: پيام قرآن ، استاد مكارم شيرازى ، ج 8 ، ص 82 ـ 102
6 . همان ، ص 275 ـ 303 .
7 . قرآن و ديگران ، على اكبر صداقت ، ص 46 ، نشر روح .
8 . پيام قرآن ، همان ، ص 245 .
9 . برهان رسالت ، آيت اللّه سبحانى ، ص 225 ـ 281 ، نشر كتابخانه صدر .
10 . الميزان ، همان ، ج 1 ، ص 94 .
