مروري بر عمليات والفجر دو
مقدمه
پس از عمليات والفجر مقدماتي، بار ديگر شرايط جنگ به نحوي مطرح شد كه به نظر ميرسيد با افزايش تواناييهاي نظامي دشمن، بدون تغييرات اساسي در شيوه نبرد، ادامه جنگ مشكل خواهد بود. از اين رو، تا رسيدن به آن نقطه لازم بود روند عملياتها ادامه يافته تا از ركود جبهه به مدت زياد جلوگيري شود.
بدين ترتيب، پس از بحث و بررسي مناطق مختلف مقرر شد، عملياتهاي والفجر 2، 3 و 4 انجام شود. مهمترين مسئلهاي كه در اين عملياتها موردنظر بود، به كارگيري نيروي اندك، دادن تلفات كم و جلوگيري از وارد شدن ضربه اساسي به توان يگانها و تضمين موفقيت عمليات بود.
اهداف عمليات:
عمليات والفجر2 در منطقه غرب پيرانشهر ، در حد فاصل بين ارتفاعات قمطره و تمرچين ، با اهداف زير تدارك ديده شد :
1 ـ انهدام نيروي دشمن و گرفتن اسير
2 ـ تجزيه نيروي دشمن
3 ـ تصرف ارتفاعات سركوب منطقه
4 ـ تصرف پادگان حاجعمران و تسلط بر شهر چومان مصطفي
موقعيت طبيعي و اهميت منطقه: 
پادگان حاج عمران در موقعيتي سوقالجيشي واقع شده است ؛ بدين ترتيب كه از شمال به ارتفاعات چنارستان و كلاشين ، از جنوب به ارتفاعات بسيار مرتفع سكران و كدو و از شرق به ارتفاعات تمرچين و شهر مرزي پيرانشهر ، و از غرب به تنگه دربند و شهر چومان مصطفي عراق ، محدود ميشود .
آنچه بر اهميت منطقه و ضرورت تصرف آن ميافزود ، اساساً تبعات بعدي آن بود كه قسمتي از آن چنين است :
1 ـ تسلط بر تردد ضدانقلاب و كنترل آن
2 ـ ايجاد تسهيلات و پشتيباني لازم از اكراد مسلمانان و مبارز عراقي
3 ـ فراهمسازي امكان گسترش عمليات نامنظم در خاك عراق
4 ـ حفظ پيرانشهر از هرگونه تهاجم و تجاوز نيروهاي عراقي
5 ـ زمينه سازي نزديكي بيشتر به شهر و تأسيسات نفتي كركوك
موقعيت دشمن در منطقه
دشمن در سراسر منطقه ، سه رده خط پدافندي داشت كه هر ردة آن پوشيده از موانع و استحكامات بود و همچنين استعداد دشمن در حدود 2 تيپ پياده و يك گردان زرهي ، به عنوان نيروي درگير و يك تيپ پياده و آتشبار مختلف و مجموعاً 30 يگان در منطقه بود.
مأموريت و طرح مانور
مبناي طرح مانور ، عمليات تك دوراني ( دور زدن دشمن ) بود تا بدين وسيله هرگونه فرصت عكس العمل از دشمن گرفته شود ، بدين ترتيب كه 4 گردان سمت راست و 3 گردان سمت چپ وارد عمل ميشدند و پس از دور زدن ارتفاعات ، در تنگه دربند الحاق مينمودند و نهايتاً پاكسازي بطور كامل انجام ميپذيرفت .
سازمان رزم و نحوه ادغام نيروهاي سپاه و ارتش بدين شكل بود كه مجموعاً 16 گردان از سپاه و 6 گردان پياده و يك گردان مكانيزه از نيروي زميني ارتش در عمليات شركت داشتند .
همچنين پشتيباني عمليات از سوي هوانيروز ، با توجه به موقعيت منطقه و صعب العبور بودن ارتفاعات پيش بيني شد .
شرح عمليات
در ساعت 1 بامداد روز 29/4/62 ، عمليات والفجر2 با رمز � يا الله � آغاز شد . قسمتي از نيروهاي خودي 24 ساعت قبل از آغاز تك ، به منظور دور زدن دشمن ، از خط عزيمت خود حركت نمودند و پس از 2 ساعت راهپيمايي موفق شدند خود را به مناطق تعيين شده رسانده ، براي شروع عمليات اعلام آمادگي كنند .
عليرغم اينكه نيروها پس از 2 ساعت تأخير در تمامي
محورها ، با دشمن درگير شدند ، ليكن پيشروي قابل توجهي صورت گرفت . اما از آنجا كه دشمن بر ارتفاعات سركوب منطقه تسلط داشت . آتش شديد توپخانهاش عملاً مانع از تكميل و دستيابي به تمامي اهداف عمليات شد ،
بطوريكه همچنان ارتفاعات � كينگ � ، 2519 ، � بردسر � و � دربند � را در اختيار داشت .
در ادامه عمليات در صبح روز 3/5/62 ، روستاي رايات به دست نيروهاي خودي تصرف شد و ضمن محاصره چند روستاي ديگر ، گمرك جاده پيرانشهر ـ حاجعمران آزاد گرديد . همچنين پس از آنكه نيروهاي خودي بر قسمتي از ارتفاعات 2519 تسلط يافتند ، دشمن طي دو نوبت به ارتفاعات ياد شده پاتك نمود كه در نوبت اول مجبور به عقبنشيني شد و در نوبت دوم توانست بر قسمتي از آن تسلط يابد . اما پس از آنكه هوانيروز امكان يافت كه نيروهاي خودي را تدارك كند ، مابقي نيروهاي دشمن پاكسازي شدند و بدين ترتيب ارتفاعات 2519 بطور كامل به تصرف نيروي خودي درآمد .
همچنين دشمن در تاريخ 5/5/62 ، با 16 فروند هليكوپتر و با استفاده از هليبرد به يال ارتفاعات كلو حمله كرد كه در پي آن 6 فروند هليكوپتر خود را از دست داد . يكي از اين هليكوپترها مملو از نيرو بود .
نيروي دشمن كه در پاتكها شركت داشتند ، مجموعاً تيپ 66 نيروي مخصوص ، تيپ 5 ، و تيپ 91 پياده و نيز تيپ 113 و 433 پياده كوهستاني را شامل ميشد . 
قابل ذكر است كه به لحاظ اهميت منطقه ، صدام در شهر ديانا حضور پيدا كرد و از آنجا به تشويق و ارعاب و تهديد نيروهاي شكست خورده عراقي پرداخت . همچنين بنا به اظهارات اسرا ، فرمانده تيپ 91 پياده ، از اهالي كردستان عراق ، به دستور صدام در شهر ديانا اعدام شد .
دستاورد و نتايج عمليات
عمليات حاج عمران ، با آزادسازي 200 كيلومترمربع از خاك دشمن و تسلط بر قسمتي از ارتفاعات سركوب منطقه ، به پايان رسيد . طي اين عمليات ، مناطق زير به تصرف نيروهاي خودي درآمد : پاسگاه مرزي تمرچين عراق ، پادگان حاج عمران ، گمرك مرزي ، سلسله ارتفاعات � كلو � و قله استراتژيك ( 3000 متري ) آن ، ارتفاعات 2519( گردمند ) ، � سرسول � ، � آزادي � 3700 � سلمان � ، 2400 �� شيوه كارتا � ، � بردزرد � ،همچنين آزادسازي روستاهاي زينو � مميخلان � ، � رايات � ، � شيوش � ، � خوارو � ، � ميوتان بالا � و ميوتان پائين ، از نتايج اين عمليات بود . تسلط رزمندگان اسلام بر شهر چومان مصطفي و حومه آن نيز قسمت ديگري از دستاوردهاي اين عمليات محسوب ميشد.
تلفات دشمن و غنائم:
مجموع كشتهها و زخميهاي دشمن به بيش از 4 هزار نفر رسيد ، 200 نفر به اسارت گرفته شدند و نزديك به 50 پايگاه دشمن نيز منهدم و يا تصرف گرديد . همچنين از مقر تيپ 91 كه مأمور حفظ پادگان و منطقه بود مدارك و اسناد بيشماري بدست آمد كه حاكي از روابط عميق گروهكهاي كومله و دمكرات با حكومت عراق بود . 
در ميان غنائم ، چندين قبضه توپ 122 م . م . ، بيش ار 20 دستگاه تانك ، دهها دستگاه تفنگ 106 با ماشين ، انواع مختلف ادوات و نيز مقدار معتنابهي سلاح و مهمات ، كه از انبار پادگان حاج عمران بدست آمده بود ، بچشم ميخورد .
همچنين يك انبار بزرگ مهمات در روستاي ممي خلان وجود داشت كه دشمن پس از عقبنشيني ، با بمباران ، تمامي آنرا منهدم كرد .
تهيه و تدوين
روابط عمومي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ
