سخنان بزرگان جهان در مورد ظلم و ستم

امام على عليه السلام :

لَولا حُضُورُ الحاضِرِ، و قِيامُ الحُجَّةِ بِوُجودِ الناصِرِ، و ما أخَذَ اللّه ُ عَلَى العُلَماءِ أن لا يُقارُّوا على كِظَّةِ ظالِمٍ، و لا سَغَبِ مَظلومٍ ، لأَلقَيتُ حَبلَها على غاربِهِا .
اگر نبود حضور آن جمعيت و تمام شدن حجّت با وجود يار و ياور و اگر نبود كه خداوند از دانايان پيمان گرفته است كه بر سيرى ستمگر و گرسنگى ستمديده رضايت ندهند ، هر آينه مهار شتر خلافت را بر شانه اش مى انداختم .

( نهج البلاغة : الخطبة ۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن أخَذَ لِلمَظلومِ مِنَ الظَّالِمِ كانَ مَعِيَ في الجَنَّةِ مُصاحِبا .
هركه داد ستمديده را از ستمگر بگيرد ، در بهشت با من يار و همنشين باشد .

( بحار الأنوار : ۷۵/۳۵۹/۷۵ )

عيسى عليه السلام :

بحقٍّ أقولُ لكُم : إنَّ الحَريقَ لَيَقَعُ في البَيتِ الواحِدِ فلا يَزالُ يَنتَقِلُ مِن بَيتٍ إلى بَيتٍ حتّى تَحتَرِقَ بُيوتٌ كثيرَةٌ، إلاّ أن يُستَدرَكَ البَيتُ الأوَّلُ فَيُهدَمَ مِن قَواعِدِهِ فلا تَجِدَ فيهِ النارُ مَحَلاًّ، و كذلكَ الظَّالِمُ الأوَّلُ لو اُخِذَ على يَدَيهِ لَم يُوجَدْ مِن بَعدِهِ إمامٌ ظالِمٌ فَيَأتَمُّونَ بهِ ( فَيُؤْتَمُّ بهِ ) ، كما لَو لَم تَجِدِ النارُ في البَيتِ الأوَّلِ خَشَبا و ألواحا لَم تُحرِقْ شيئا .
حقيقت را به شما مى گويم ؛ اگر اتاقى آتش بگيرد ، آن آتش پيوسته از اتاقى به اتاق ديگر سرايت مى كند تا جايى كه اتاقهاى بسيارى مى سوزد ، مگر اين كه همان نخستين اتاق را دريابند و آن را از بيخ و بن براندازند ، كه در اين صورت جايى براى آتش نخواهد ماند . چنين است ستمگرِ نخست ، كه اگر جلو دستش گرفته شَود ، ديگر بعد از او پيشواى ستمگرى پيدا نخواهد شد كه ديگران از او پيروى كنند . چونان كه اگر آتش در اولين خانه ، چوب و تخته اى نيابد چيزى را نمى سوزاند .

( بحار الأنوار : ۱۴/۳۰۸/۱۷)

امام زين العابدين عليه السلام ـ در دعا ـ گفت :

اللّهُمَّ إنّي أعتَذِرُ إلَيكَ مِن مَظلومٍ ظُلِمَ بِحَضرَتِي فلَم أنصُرْهُ، و مِن مَعروفٍ اُسدِيَ إلَيَّ فلَم أشكُرْهُ ، و مِن مُسِيءٍ اعتَذَرَ إلَيَّ فلَم أعذِرْهُ .
بار خدايا! من از درگاه تو عذر مى خواهم اگر در حضور من به ستمديده اى ستم رسيده و من ياريش نرسانده ام . و اگر به من نيكى و احسانى شده و من سپاسگزارى نكرده ام . و اگر بد كننده اى از من پوزش خواسته و من پوزش خواهى او را نپذيرفته ام.

( الصحيفة السجّاديّة : الدعاء ۳۸ )

امام على عليه السلام ـ به امام حسن و امام حسين عليهما السلام ـ فرمود : 

قُولا بِالحَقِّ، و اعمَلا لِلأجرِ، و كُونا للظَّالِمِ خَصما و لِلمَظلومِ عَونا .
حق بگوييد و براى ثواب كار كنيد و خصم ستمگر و يار ستمديده باشيد .

( بحار الأنوار : ۱۰۰/۹۰/۷۵ )

امام صادق عليه السلام ـ به نجاشى ، والى اهواز ـ نوشت :

زَعَمتَ أنّكَ بُلِيتَ بِوِلايَةِ الأهوازِ فَسَرَّني ذلكَ و ساءَني ··· فأمّا سُرُورِي بِوِلايَتِكَ، فقلتُ : عَسى أن يُغِيثَ اللّه ُ بكَ مَلهوفا خائفا مِن أولياءِ آلِ محمّدٍ صلى الله عليه و آله··· و أمّا الذي ساءَني مِن ذلكَ فإنّ أدنى ما أخافُ علَيكَ أن تَعثَرَ بِوَلِيٍّ لَنا فلا تَشَمَّ حَظِيرةَ القُدسِ .
گفته اى كه گرفتار استاندارى اهواز شده اى . از اين خبر هم خوشحال شدم و هم ناراحت ··· علّت خوشحالى من از استاندارى تو اين است كه با خودم گفتم : شايد خداوند به وسيله تو يكى از دوستان آل محمد صلى الله عليه و آله را كه در غم و ترس به سر مى برد ، يارى كند ··· و اما علّت ناراحتيم اين است كه كمترين ترس و نگرانيم براى تو اين است كه يك وقت نسبت به دوستى از دوستان ما دچار خطا و لغزشى شوى و در نتيجه بوى بهشت را استشمام نكنى.

(  بحار الأنوار: ۷۸/۲۷۱/۱۱۲ )

امام على عليه السلام : 

أحسَنُ العَدلِ نُصرَةُ المَظلومِ .
زيباترين عدالت ، يارى دادن ستمديده است .

( غرر الحكم : ۲۹۷۷ )

امام كاظم عليه السلام ـ به على بن يقطين ـ :

إنّ للّه ِِ تعالى أولياءَ مَع أولياءِ الظَّلَمَةِ لِيَدفَعَ بِهِم عَن أوليائهِ، و أنتَ مِنهُم يا عليُّ .
خداوند عزّ و جلّ در كنار اولياى ستمگر، دوستانى دارد تا به وسيله آنان از دوستان خود حمايت كند و تو اى على ، يكى از آنان هستى .

( بحار الأنوار: ۷۵/۳۴۹/۵۶ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن ظَلَمَ أحَدا فَفاتَهُ فَلْيَستَغْفِرِ اللّه َ تعالى لَهُ؛ فإنّهُ كفّارَةٌ لَهُ .
 هركه به كسى ظلم كند و او را از دست بدهد (براى رضايت طلبى ، به او دسترسى نداشته باشد) بايد برايش از خداوند آمرزش بطلبد ؛ زيرا همين كفّاره ستم اوست .

( ثواب الأعمال: ۳۲۳/۱۵ )

امام على عليه السلام :

مَن بالَغَ في الخُصُومَةِ أثِمَ، و مَن قَصَّرَ فيها ظُلِمَ .
هركه در خصومت (ستيزه) زياده روى كند ، به گناه درافتد و هر كس كوتاه آيد ، به او ستم شود .

( نهج البلاغة : الحكمة ۲۹۸ )

امام على عليه السلام :

 مَن أهمَلَ العَمَلَ بطاعَةِ اللّه ِ ظَلَمَ نفسَهُ 
هر كه عمل به طاعت خدا را فرو گذارد ، به خود ستم كرده است .

( غرر الحكم : ۸۵۴۱ )

امام على عليه السلام :

لا تَظلِمْ كما لا تُحِبُّ أن تُظلَمَ .
 ستم نكن ؛ همچنان كه دوست ندارى به تو ستم شود .

( نهج البلاغة : الكتاب ۳۱ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إذا ظُلِمَ أهلُ الذِّمَّةِ كانَتِ الدَّولَةُ دَولَةَ العَدُوِّ .
 هرگاه به اهل ذمّه ستم شود ، دولت دشمن روى كار آيد .

( كنز العمّال : ۷۶۰۴ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ثلاثةٌ و إن لَم تَظلِمْهُم ظَلَمُوكَ : السَّفَلَةُ، و زَوجَتُكَ، و خادِمُكَ .
سه نفرند كه اگر به آنها ستم هم نكنى به تو ستم مى كنند : فرومايه ، همسرت و خدمتكارت .

( بحار الأنوار : ۷۷/۱۵۰/۹۱ )

امام صادق عليه السلام :

 كَتَبَ رَجلٌ إلى أبي ذَرٍّ رضى الله عنه: يا أبا ذَرٍّ ، أطرِفني بشَيءٍ مِن العِلمِ، فكَتَبَ إلَيهِ : إنَّ العِلمَ كَثيرٌ و لكنْ إن قَدَرتَ أن لا تُسِيءَ إلى مَن تُحِبُّهُ فَافعَلْ . قالَ : فقالَ لَهُ الرَّجُلُ : و هل رَأيتَ أحَدا يُسِيءُ إلى مَن يُحِبُّهُ ؟! فقالَ لَهُ : نَعَم، نفسُكَ أحَبُّ الأنفُسِ إلَيكَ، فإذا أنتَ عَصَيتَ اللّه َ فقد أسَأتَ إلَيها .
مردى به ابوذر رضى الله عنه نوشت : اى ابا ذر! مرا بهره اى از تازه هاى دانش بخش ؛ ابوذر در پاسخ او نوشت : دانش بسيار است ، اما تو اگر مى توانى به كسى كه دوستش دارى بدى نكنى ، چنين كن . مرد از او پرسيد : مگر كسى به كسى كه دوستش دارد بدى مى كند؟! ابوذر پاسخ گفت : آرى . تو خودت را بيش از همه دوست دارى و اگر خدا را نا فرمانى كنى، به خودت بدى كرده اى.

( الكافي : ۲/۴۵۸/۲۰ )