سخنان بزرگان جهان در مورد ظلم و ستم

امام على عليه السلام :

ظُلامَةُ المَظلومينَ يُمهِلُها اللّه ُ سبحانَهُ و لا يُهمِلُها .
 خداوند سبحان ستمِ ستمديدگان را مهلت مى دهد ، اما ناديده نمى گيرد .

(غرر الحكم : ۶۰۷۸  )

امام على عليه السلام :

و لَئن أمهَلَ الظَّالِمَ فلَن يَفُوتَ أخذُهُ و هُو لَهُ بِالمِرصادِ على مَجازِ طَرِيقِهِ ، و بِمَوضِعِ الشَّجا مِن مَساغِ رِيقِهِ 
 اگر [خدا] ستمگر را مهلت دهد، از دستش نرسته است، بلكه در جاى غم و اندوه بر سر راهش و در گلوگاه او ، آنجا كه آب دهان فرو برده مى شود در كمين اوست .

(نهج البلاغة : الخطبة ۹۷ )

تفسير نور الثقلين : امام باقر عليه السلام فرمود :

أملَى اللّه ُ عزّ و جلّ لِفرعَونَ ما بينَ الكَلِمَتَينِ ··· أربَعينَ سَنَةً، ثُمّ أخَذَهُ اللّه ُ نَكالَ الآخِرَةِ و الاُولى، و كانَ بينَ أن قالَ اللّه ُ عزّ و جلّ لموسى و هارونَ عليهما السلام :«قد أُجِيبَتْ دَعوَتُكُما»(یونس،89) .و بينَ أن عَرَّفَهُ اللّه ُ تعالى الإجابَةَ أربَعينَ سَنَةً . ـ ثُمّ قالَ : ـ قالَ جَبرَئيلُ عليه السلام: نازَلتُ رَبّي في فِرعَونَ مُنازَلَةً شَديدةً، فقلتُ : يا رَبِّ تَدَعُهُ و قد قالَ : أنا رَبُّكُمُ الأعلى ؟! فقالَ : إنّما يقولُ مِثلَ هذا عبدٌ مِثلُكَ .حديث و في خبرٍ عن رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : قالَ جَبرَئيلُ: قلتُ : يا رَبِّ تَدَعُ فِرعَونَ و قد قالَ : أنا رَبُّكُم الأعلى ؟! فقالَ : إنّما يقولُ هذا مِثلُكَ مَن يَخافُ الفَوتَ .
خداوند عزّ و جلّ ميان دو كلمه ، چهل سال به فرعون مهلت داد . آنگاه او را به عذاب آخرت و دنيا گرفتار كرد . از زمانى كه خداوند عزّ و جلّ به موسى و هارون عليهما السلام فرمود : «هر آينه دعاى شما دو تن اجابت شد» تا زمانى كه خداوند متعال اجابتش را به موسى معلوم كرد ، چهل سال طول كشيد. حضرت سپس فرمود : جبرئيل عليه السلام گفت : من درباره فرعون با پروردگارم سخت بحث كردم و عرض كردم : پروردگارا! او را كه گفته «اَنا ربّكم الاَعلى» رها ساخته اى؟! خداوند فرمود : اين را بنده اى مثل تو مى گويد . و در خبرى از رسول خدا صلى الله عليه و آله آمده است : جبرئيل گفت : عرض كردم : پروردگارا! فرعون را كه نداى «اَنا رّبكم الاَعلى» ، سر داده است رها مى كنى؟! خداوند فرمود : اين حرف را كسى مانند تو مى زند كه مى ترسد از دستش برود .

( الخصال : ۵۳۹/۱۱ )

امام على عليه السلام ـ در پاسخ به اين پرسش كه كيفر كدام گناه زودتر به گنهكار مى رسد ـ فرمود :

 مَن ظَلَمَ مَن لا ناصِرَ لَهُ إلاّ اللّه ُ، و جاوَرَ النِّعمَةَ بِالتَّقصيرِ ، و استَطالَ بِالبَغيِ على الفَقيرِ .
آن كه به كسى ستم كند كه ياورى جز خدا ندارد و آن كه در گزاردن حق نعمتها كوتاهى كند و آن كه با تعدى و ستم بر فقير چيرگى يابد .

( بحار الأنوار : ۷۵/۳۲۰/۴۳ )

امام على عليه السلام :

 اُذكُرْ عِندَ الظُّلمِ عَدلَ اللّه ِ فيكَ، و عِندَ القُدرَةِ قُدرَةَ اللّه ِ علَيكَ .
هنگام ستم ، عدالت خداوند را كه با تو خواهد داشت به ياد آر و هنگام قدرت ، از قدرت خدا بر خودت ياد كن .

( بحار الأنوار : ۷۵/۳۲۲/۵۰ )

كنز العمّال ـ به نقل از عايشه ـ :

ما رَأيتُ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله مِن ظُلامَةٍ ظُلِمَها قَطُّ إلاّ أن يُنتَهَكَ مِن مَحارِمِ اللّه ِ شَيءٌ، فإذا انتُهِكَ مِن مَحارِمِ اللّه ِ شَيءٌ كانَ أشَدَّهُم في ذلكَ .
 هرگز نديدم رسول خدا صلى الله عليه و آله از ظلمى كه به او شده است انتقام بگيرد ، مگر آن گاه كه چيزى از حرمتهاى خدا هتك مى شد ؛ و همين كه هتك حرمتى از حرمتهاى الهى مى شد ، از همه سختگيرتر بود .

( بحار الأنوار : ۷۵/۳۲۱/۵۰)

امام صادق عليه السلام :

ما مِن مَظلِمَةٍ أشَدَّ مِن مَظلِمَةٍ لا يَجِدُ صاحِبُها علَيها عَونا إلاّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ 
هيچ ستمى سخت تر از آن ستمى نيست كه ستمديده در قبال آن ياورى جز خداوند عزّ و جلّ نمى يابد .

( الكافي : ۲/۳۳۱/۴ )

امام على عليه السلام :

مَن ظَلَمَكَ فَقَد نَفَعَكَ و أضَرَّ بِنَفسِهِ .
هر كه به تو ستم كند ، به تو سود رسانده و به خودش زيان زده است .

( بحار الأنوار : ۷۵/۳۲۰/۴۸)

امام رضا عليه السلام ـ درباره كار كردن براى سلاطين ـ فرمود :

الدُّخولُ في أعمالِهِم و العَونُ لَهُم و السَّعيُ في حَوائجِهم عَديلُ الكُفرِ، و النَّظَرُ إلَيهِم على العَمدِ مِنَ الكبائرِ التي يَستَحِقُّ بهِ النارَ .
 وارد شدن در كارهاى سلاطين و كمك كردن به آنان و كوشش در راه خواسته هاى ايشان ، همتاى كفر است و نگاه كردن به آنها از روى عمد، از گناهان كبيره اى است كه به سبب آن سزاوار آتش مى شود .

( بحار الأنوار : ۷۵/۳۷۴/۲۵ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 مَن مَشى مَع ظالِمٍ فقد أجرَمَ، يقولُ اللّه ُ : «إِنّا مِنَ المُجْرِمِينَ مُنْتَقِمُونَ»(سجده،22) .
 هر كه با ستمگرى راه رود [همراهى كند] مجرم است، خداوند مى فرمايد : «ما از مجرمان انتقام مى گيريم» .

( كنز العمّال : ۱۴۹۵۳ )

امام صادق عليه السلام :

لَولا أنَّ بَنِي اُمَيَّةَ وَجَدُوا مَن يَكتُبُ لَهُم، و يَجبِي لَهُمُ الفَيءَ، و يُقاتِلُ عَنهُم، و يَشهَدُ جَماعَتَهُم، لَما سَلَبُونا حَقَّنا .
 اگر بنى اميه كسى را نمى يافتند كه برايشان بنويسد و ماليات جمع آورى كند و برايشان بجنگد و در جماعتشان حاضر شود ، هرگز نمى توانستند حق ما را سلب كنند .

( الكافي : ۵/۱۰۶/۴ )

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از كمك كردنِ ستمگر در صورت تنگدستى و فشار زندگى ـ فرمود : 

ما اُحِبُّ أنّي عَقَدتُ لَهُم عُقدَةً أو وَكَيتُ لَهُم وِكاءً و إنّ لي ما بينَ لابَتَيها ، لا و لا مُدَّةً بِقَلَمٍ ! إنَّ أعوانَ الظَّلَمَةِ يَومَ القِيامَةِ في سُرادِقٍ من نارٍ حتّى يَحكُمَ اللّه ُ بينَ العِبادِ .
من خوش ندارم براى ستمگران حتى گرهى ببندم ، يا سر مشكى را محكم كنم ، گر چه از شرق تا غرب عالم را به من دهند و حتى قلمى را برايشان در مركّب زنم! همانا ياران ستمگران روز قيامت در چادرى از آتش به سر برند ، تا آن كه خداوند در ميان بندگان داورى كند .

( الكافي : ۵/۱۰۷/۷ )

امام صادق عليه السلام :

مَن أعانَ ظالِما على مَظلومٍ لَم يَزَلِ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ علَيهِ ساخِطا حتّى يَنزِعَ عن مَعُونَتِهِ .
هر كه ستمگرى را در برابر ستمديده اى يارى رساند ، پيوسته خداوند عزّ و جلّ بر او خشمگين باشد ، تا آن گاه كه از كمك به ستمگر دست بردارد .

( بحار الأنوار : ۷۵/۳۷۳/۲۲ )

امام صادق عليه السلام :

العامِلُ بِالظُّلمِ و المُعينُ لَهُ و الرَّاضِي بهِ شُرَكاءُ ثَلاثَتُهُم .
 ستمگر و يارى دهنده او و كسى كه به ستم او راضى باشد، هر سه در ستم شريكند .

( الكافي : ۲/۳۳۳/۱۶ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن عَلَّقَ سَوطا بينَ يَدَي سُلطانٍ جائرٍ جَعَلَ اللّه ُ ذلكَ السَّوطَ يَومَ القِيامَةِ ثُعبانا مِنَ النارِ طُولُهُ سَبعُونَ ذِراعا، يُسَلَّطُ علَيهِ في نارِ جَهَنَّمَ و بِئسَ المَصِيرُ .
 هر كس در حضور سلطان ستمگرى تازيانه اى آويزد ، خداوند روز قيامت آن تازيانه را اژدهايى آتشين مى گرداند كه در ازاى آن هفتاد گز است و آن را در آتش دوزخ بر وى مسلّط مى كند و چه بد سرنوشتى است .

 ( بحار الأنوار : ۷۵/۳۶۹/۳ )