0

مسجد ميدان كاشان

 
sajad2007
sajad2007
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : بهمن 1387 
تعداد پست ها : 9109
محل سکونت : رفسنجان

مسجد ميدان كاشان

مسجد ميدان يا ميرعماد در بخش خاوري بازار و مقابل ميدان فيض يا ميدان سنگ سابق واقع شده و يكي از مهم ترين بناهاي تاريخي كاشان است. بناي اين مسجد بر طبق كتيبه سر در ورودي آن، در زمان جهان شاه قراقويونلو به سال 868 هـ. ق توسط خواجه امير عماد الدين شيرواني ـ احتمالا در جاي مسجدي از دوره خوارزمشاهيان ـ ساخته شده است . تنها اثر خوارزمشاهي اين مسجد، محراب كاشي نفيس، مورخ 623 هـ. ق و كار حسن بن عرب شاه است كه در سال 1307 هـ. ق ربوده شده و امروزه در موزه برلين نگهداري مي ‌شود . بناي مسجد در اصل در ميان مجموعه‌اي از چند ساختمان شامل خانقاه، بيمارستان، كاروانسرا و مدرسه قرار داشته كه همگي از بين رفته‌اند. نقشه مسجد از نوع چهار ايواني داراي گنبد خانه، شبستان، ايوان،‌ سردر، صحن و رواق، منبر كاشي نفيس، آب انبار و كتيبه‌هاي تاريخي است.مسجد داراي سر در و جلوخان عالي و جالب توجهي است كه با گچ بري، قطاربندي و يزدي بندي تزيين و نماسازي شده است. در اين جلوخان، با قرينه سازي نماي سر در، انحراف جهت بنا را نسبت به محور جلوخان و ميدان مقابل به طور غير محسوسي بر طرف ساخته‌اند. بر جدارهاي اطراف سر در، مجموعه‌اي از كتيبه‌هاي تاريخي از دوره قره‌ قويونلو تا قاجاريه ثبت و ضبط شده كه حاوي اطلاعات مهم تاريخي و اجتماعي است. كتيبه تاريخي سر در و مسجد به خط رقاع برجسته توام با نقاشي آب و رنگ، نمونه ممتازي از‌ هنر دوره قره قويونلو است. متن كتيبه حاوي نام جهان شاه قره قويونلو و تاريخ و باني مسجد ـ عماد الدين محمود شيرواني ـ است. در بزرگ مسجد، چوبي كنده كاري و ميخ كوبي شده است و بر قاب‌هاي وسط آن، عبارتي به تاريخ محرم 1123 با نام ميرزا محمد المتولي حک شده است. از اين در وارد هشتي مربع شكل گنبد داري مي ‌شوند. اين هشتي داراي يک ورودي به ايوان باختري صحن و راهروهايي به رواق‌هاي اطراف است. در راهرو و دهليز سمت راست مسجد، روي بدنه بنا يكي از جرزها، كتيبه كاشي معرقي نصب شده كه بر اطراف آن، عباراتي به تاريخ 897 هـ. ق و نام قطب الدين بن شمس الدين فيروزآبادي ميبد يزد نوشته شده است. ازاره‌هاي دو طرف راهرو با كاشي شش ضلعي بنفش و فيروزه‌اي تزيين شده است. در وسط هشتي گنبددار، سنگاب بزرگ پايه ‌داري هست كه به طور يكپارچه از سنگ تراشيده شده است. از هشتي وارد ايوان باختري و از آن جا وارد صحن نسبتا وسيع مسجد مي ‌شوند. در چهار طرف صحن،‌ چهار ايوان و در طرفين ايوان‌ها، مجموعا 14 رواق وجود دارد. ايوان جنوبي صحن، باريک ترين و عميق‌ترين و در عين حال، تنها ايوان تزيين شده اصلي بناست. از انتهاي اين ايوان مي ‌توان وارد محوطه گنبدخانه شد. شبستان زير گنبد به شكل مربع و از سه ضلع داراي درگاه‌هايي به سمت ايوان جنوبي و شبستان كناري است و در ضلع جنوبي آن، محرابي قرار دارد. ازاره گنبد خانه با كاشي‌هاي شش ضلعي محاط در يک نوار باريک از مثلث پوشيده شده است. شكل مربع گنبد خانه به كمک گوشه سازي در بالا به 8 و سپس 16 ضلعي تبديل شده و گنبدي از نوع گنبدهاي كم خيز دوره صفوي بر آن قرار گرفته است. منطقه 8 و 16 ضلعي زير گنبد داراي طاق نما و روزنه‌هايي است.از جمله آثار نفيس گنبد خانه، منبر كاشي معرق به ارتفاع 4 متر با شش پله است كه سالم و دست نخورده بر جاي مانده است. بر طرف راست اين منبر به خط ثلث طلايي رنگ، عبارتي عربي با مزمون در ايام سلطان ابو سعيد گوركان، نوشته شده است. در سمت راست گنبد خانه، شبستان سه دهانه‌اي واقع است. ايوان‌هاي خاوري و باختري صحن، از نظر اندازه قرينه يكديگرند اما ايوان شمالي، از ديگر ايوان‌ها عريض‌تر و كم عمق‌تر است. تمام ايوان‌ها از طريق درگاه‌هاي جانبي به رواق‌هاي اطراف راه پيدا مي ‌كنند. در پشت صحن مسجد، محوطه ديگري واقع است كه رابط بين مسجد و محلات پشت آن است. در سر در اين قسمت، كتيبه‌اي از شاه عباس اول به تاريخ 1033 هـ . ق متضمن اشعاري درباره بناي ساختمان عام المنفعه‌اي توسط شاه عباس نصب شده است. در جلو خان و سر در اصلي مسجد، كتيبه‌هاي متعددي در مورد قوانين حکومتي آن دوران نصب شده اند. از آثار ارزشمند ديگر مربوط به اين مسجد، متن وقف نامه خواجه عماد الدين شيرواني است. اين بنا به شماره 117 به ثبت تاريخي رسيده است

دوشنبه 20 دی 1389  9:43 PM
تشکرات از این پست
دسترسی سریع به انجمن ها