پرسش :
آیا تشنگی طولانی مدت در روزه داری از دیدگاه علم پزشکی برای بدن ضرر ندارد؟
پاسخ :
شرح پرسش:
پزشكان اعلام كرده اند بدن انسان در روز نیاز به حداقل ۸ لیوان آب دارد و نباید منتظر ماند تا بدن تشنه شود قبلا باید آب لازم را به بدن رساند و تشنگی برای بدن مضر است. این مسئله برای ماه مبارک رمضان و تشنگی طولانی مدت و امر به روزه در قرآن چطور قابل توجیه است؟
پاسخ:
یافته های ناقص و خطاپذیر پزشكان معتبر تر است یا آموزه های وحیانی خداوندی كه به تمام ابعاد وجود انسان و جهان خلقت عالم و حكیم است؟ اگر فكر می كنید یافته های دانشمندان پزشكی معتبر تر است در ادامه به برخی از یافته ای علم پزشكی در این زمینه اشاره می نماییم.
دکتر ژان فرموزان در باره فواید روزه داری چنین می گوید:
در آغاز روزه داری، زبان باردار است، عرق بدن زیاد می شود، دهان بو می گیرد، گاه آب بینی را می افتد و همه، علامت شستشوی کامل بدن است. پس از سه، چهار روز، بو برطرف می شود، اسیداُوریک ادرار کاسته می شود و شخص احساس سبکی و خوشی خارق العاده ای می کند و در این حال اعضا هم استراحتی دارند.
دکتر کارلو آمریکایی در مورد فواید روزه می گوید:
روزه درمانی دراز مدت برای موارد زیر تجویز می شود:
1- فشار خون زیاد،2 - تَصَلُّب شرائین که تازه آغاز شده، 3- گرفتگی مجاری خون و لنف، 4- آسم قلب، 5- آنژین قلبی، 6- سرطان خون، 7- امراض عصبی، 8- اختلالات دستگاه متابولیسم (چاقی، نِقرِس، ورم مفاصل، رماتیسم، 9- امراض کبد، 10- ورم کیسه صفرا، 11-امراض معده و روده، 12- یبوست مزمن، 13-ورم لوزه مزمن، 14- زکام‌های حلق و بینی، 15- زکام‌های نای و نایژه، 16- ناراحتی‌های کلیه و مثانه، 17-امراض زنان (تورم لگن خاصره، اختلالان قائدگی، نازایی، یائسگی)، 18- اگزما، 19- دمل، 20- کورک و کهیر، 21- امراض چشمی مثل آب سبز، 22- سر درد مزمن، 23- افسردگی، 24- ضعف جنسی، 25- هیجان شدید، 26- وسواس، 27- نوالژی، مخصوصاً میگران، 28- صعب العلاج، 29- سرطان قبل از آشکار شدن
دکتر کارلو:
روزه ای که اسلام واجب کرده، بزرگترین ضامن سلامتی بدن است.
دکتر کارل (فیزیولوژیست بزرگ فرانسوی) می گوید:
لزوم روزه داری در تمام ادیان تأکید شده است. در روزه ابتدا گرسنگی و گاهی نوعی تحریک عصبی و بعد ضعف احساس می شود، ولی در عین حال کیفیات پوشیده ای که اهمیت زیادی دارند، به فعالیت می افتند و بالاخره تمام اعضا مواد خاص خود را برای نگهداری و تعادل محیط داخلی و قلب قربانی می کنند.
دکتر کودل پا فرانسوی می گوید:
5/4 بیماری ها از تخمیر غذا در روزه ها است که همه با روزه اصلاح می گردد.
دکتر بندیکت:
در این مدت (ایام روزه) در ترکیب خون، هیچ گونه اخلاطی به هم نرسیده و آن نوری که در بعضی از روزه داران دیده می شود، یک حالت جوانی و نشاطی است که برای روزه داران رخ می دهد.
کلنل درورشا (روانشناس):
روزه موجب حالت جزبه روحی می شود.
دکتر تومانیاس:
فایده بزرگ کم خوردن و پرهیز نمودن از غداها در یک مدت کوتاه، آن است که چون معده در طول مدت یازده ماه مرتب پر از غذا بوده و در مدت یک ماه روزه داری، مواد غذایی خود را دفع می کند و همین طور کبد، که برای حل و هضم غذا مجبور است دائماً صفرای خود را مصرف کند. در مدت سی روز ترشحات صفراوی را صرف حل کردن باقیمانده غذای جمع آوری شده خواهد کرد.دستگاه هاضمه در نتیجه کم خوردن غذا اندکی فراغت حاصل نموده و رفع خستگی می نماید. روزه یعنی کم خوردن و کم آشامیدن در مدت معینی از سال و این بهترین راه معالجه و حفظ تندرستی است که طب قدیم و جدید را از این حیث متوجه خود ساخته، مخصوصاً امراضی را که به آلات هاضمه به خصوص کلیه و کبد عارض می شود و توسط دارو نمی توان آنها را علاج کرد، روزه بخوبی معالجه می نماید.چنانچه بهترین داروها برای برطرف کردن سوء هاضمه روزه گرفتن است، مرض مخصوص کبد نیز که موجب یرقان می گردد، بهترین طریقه معالجه اش همانا روزه گرفتن است، چه آنکه ایجاد این مرض اغلب اوقات بواسطه خستگی کبد است، که در مواقع زیادی عمل و فعالیت نمی تواند صفرا را از خون بگیرد.
شهید دکتر پاک نژاد:
در ظرف مدت یک ماه روزه داری، آدمی دارنده یک بدن تازه تعمیر شده و آزاد گردیده و از قید و بند سموم رها شده است.
دکتر کلوخ (پزشک مشهور آمریکایی):
سرطان از تماس زیاد میکروب های عفونی و سم های آنها با بدن پدید می آید، سرطان ابتدا دمل کوچکی است که در روده یا معده می روید، این دمل ها را می توانیم به آسانی با یکی دو هفته روزه، معالجه کنیم. معالجه کم خونی معمولی، سیلیس، مالاریا، کثافت و چرک ریه، دمل ها ی بسیار بد که بوسیله ترک غذا، ترک خورامهای گوشت دار ممکن می شود.
دکتر آلکسی سوفورین (پزشک روسی):
تنها طریق برای قطع ریشه سرطان، روزه است و بس.درمان از طریق روزه فائده ویژه ای در بیماری های کم خونی، ضعف روده ها، التهاب بسیط و مزمن، دمل های خارجی و داخلی، سل، نِقرس، بیماری های چشم، مرض قند، بیماری های جلدی، بیماری های کلیه، کبد، و اسکلیرور، روماتیسم، استسقا، نوراستنی، عرق النساء، خراز (ریختگی پوست) و بیماری های دیگر دارد.
دکتر اتوبو خنگر در کنگره پزشکی بغداد:
شخص روزه دار با سوزاندن رسوبات بیمارگونه و چربی های زائد بدن، کوره متابولیسم خود را می افروزد. در مدت پنجاه سال که از تأسیس کلینک اتوبوخنگر می گذرد، بیش از پنجاه هزار بیمار در این کلینیک، توسط روزه درمان شده امد.دانستن فلسفه احکام، سبب معرفت و شناخت بیشتر نسبت به دین می گردد و همین شناخت، باعث تقویت اعتقاد و ایمان انسان خواهد شد.
دكتر حسین جعفری:
بدن انسان مانند حوضی است كه غذا از طرفی وارد و از طرف دیگر خارج میشود؛ مثلاً مواد قندی از جانبی وارد شده و از جانب دیگر به‌مصرف سوختن رسیده و دفع میشود كه آن را حوضچه متابولیسمی (Metabolic - Pool) نامیده‌اند. آنچه وارد میشود تازه است و آنچه خارج میشود از مانده‌ها و كهنه‌هاست و باید خارج شود. اكسیژنی كه امروز وارد بدن میشود 6 ماه بعد خارج شده و كلسیم امروز 180 روز بعد مصرف میشود.اگر ازت رادیو اكتیو در غذا باشد چند هفته بعد آن را در ادرار می‌بینیم.
هم‌اكنون فكر كنید آیا كافی است با چند روز روزه داری توقع داشت كه همه مواد غذایی فاسد جای خود را به مواد غذایی تازه بدهند یا باید با روزه‌های متوالی به چنین نتیجه و مقصودی رسید؟در حالت عادی، ورود مواد غذایی تازه به بدن از قاعده و نظم خاصی پیروی نمی‌كند و برعكس خروج مواد غذایی فاسد از بدن دارای نظم است. بنابراین انبارهای ذخیره مواد غذایی در بدن، درست و مرتب پر نمی‌شوند و متابولیسم مواد غذایی ممكن است به‌صورت كامل صورت نگیرد و ممكن است فرد دچار بیماری‌های ناگوار شود.
روزه گرفتن موجب پیدایش نظم در ذخایر بدنی میشود و از پیدایش بسیاری از بیماری‌های ناگوار جلوگیری می‌كند (این خود دلیلی بر اثبات وجوب روزه داری است).
مكانیسم ورود و خروج مواد غذایی از بدن را می‌توان به دو چرخ دندانه‌دار تشبیه كرد؛ زمانی بدن می‌تواند كار خود را به نحو احسن انجام دهد كه این دو چرخ دندانه‌دار خوب در یكدیگر جای گیرند و بچرخند و بین فعالیت آنها تعادل ایجاد شود. با توجه به اینكه در حالت عادی و اكثر اوقات ورود مواد غذایی به بدن دارای نظم خاصی نیست لذا تعادل لازم بین فعالیت این دو چرخ دندانه‌دار وجود نخواهد داشت بنابراین لازم است كه دندانه‌های چرخ وارداتی را با روزه‌داری تعمیر و منظم كرد و این عمل با یكی، دو روز، روزه متوالی انجام نخواهد پذیرفت.
دكتر الكسیس كارل درباره روزه مطالبی دارد تا آنجا كه می‌گوید با روزه‌داری قند خون در كبد وارد میشود و چربی‌هایی كه زیر پوست ذخیره شده‌اند و پروتئین‌های عضلات، غدد و سلول‌های كبدی آزاد می‌شوند و به‌مصرف تغذیه می‌رسند كه وقتی با سخن ژان فروموزان كه می‌گوید بعضی عناصر ذخیره‌ای بدن برای 30روز كافی است، در كنار یكدیگر قرار داده میشود نتیجه می‌گیریم كه در پایان یك ماه روزه‌داری، انسان دارای یك بدن آزاد شده از قید و بند سموم خواهدشد.
اخیرا ولادیمیرنیكی‌تین، استاد بیوشیمی با سال‌ها آزمایش و تجربه و تحقیق روی موش‌های صحرایی به‌اثبات رساند كه به‌وسیله گرسنه نگهداشتن موش‌ها با متد مخصوص می‌توان عمر متوسط 5/2 ساله آنها را به 4سال و نیم رساند. وی معتقد است كه اگر غدد فوق كلیوی مدتی گرسنگی بكشند ناچار می‌شوند هورمون‌های اضافی را كه موجب عدم‌تعادل شده‌اند بخورند از این‌رو:
1) اگر در طول سال، پیشامدهای ناگواری اعم از سوء‌تغذیه ترشحات غددی را به‌هم زده باشند روزه می‌تواند تعادل مجددی بین آنها برای مدت‌ها برقرار سازد.
2) روزه‌داری حتی در كسانی كه لاغر یا دارای وزن طبیعی هستند، باعث میشود بدن چربی‌های قبلی را بسوزاند و پس از پایان دوره روزه‌داری، به جای آنها چربی تازه و مناسب‌تری را جایگزین كند.برای افرادی هم كه چربی ذخیره‌ای زیادی در بدن خود دارند، فرصت مغتنمی فراهم میشود تا مقداری از آنها را برای تولید انرژی به مصرف رسانند و از اضافه وزن خود بكاهند.
3) یكی از مهم‌ترین فواید روزه‌داری بهبود وضعیت بدن و تناسب اندام است كه با سوخت بافت چربی و كاهش انرژی دریافتی میسر میشود.
بنابران درصورتی كه فرد روزه‌دار توصیه‌های بهداشتی را رعایت كند، به‌طور طبیعی بعد از ماه رمضان، به‌دلیل كاهش چربی‌های بدن باید تا چند كیلوگرم كاهش وزن پیدا كند. در سال‌های اخیر به‌دلیل عادات و رفتارهای غلط غذایی، روزه‌داری نه تنها موجب كاهش وزن نمی‌شود و تهیه انواع و اقسام خوراكی‌ها و شیرینی‌های مختلف در مهمانی‌های افطار نه‌تنها موجب از بین بردن اثرات معنوی روزه شده بلكه با اسراف و پرخوری سرانجام اضافه وزن و چاقی را به همراه دارد.
تذکر مهم:
اگر هدف از روزه این باشد که مثلاً روزه بگیرد تا در چاقی و لاغریش اثر کند، و یا در قند و چربی خونش و … مؤثر واقع شود، این روزه نزد خداوند سبحان ذره ای ارزش و ثواب ندارد و چه بسا موجب خشم و غضب خداوند گردد و او را به عذاب الهی مبتلا سازد. بر همین اساس حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «با اخلاص (عمل را فقط برای خشنودی خداوند انجام دادن) کارهای انسان نزد خداوند قبول می شود».(غررالحکم، ص ۴۳۲).
بنابراین وظیفه یک فرد مسلمانی که می خواهد روزه بگیرد و یا عمل واجب و مستحبی را انجام دهد، آن است که بگوید:«خدایا! می دانم تو حکیمی و تمام دستوراتت برای خیر و سعادت ما است، و می دانم این عمل فواید زیادی برای من و حتی جامعه دارد، ولی من این عمل را فقط برای رضایت و خشنودی تو انجام می دهم». و لازم نیست اینها را به زبان بگوید، بلکه در دلش چنین نیتی داشته باشد، کافی است.کسانی که دلشان به حال مردم می سوزد و دوست دارند جوانان این مرز و بوم، جوانانی سالم از نظر روحی و جسمی باقی بمانند، راهی ندارند جز آن که دل‌های پاک جوانان را با دستورات حیات‌بخش اسلام عزیز آشنا سازند و مسائل اسلام را با استدلال و منطق برای آنان بیان نمایند. برادران و خواهران عزیر بدانند که آنچه درباره فلسفه احکام گفته میشود، قسمتی از علت احکام می باشد و الا ذهن ما توان درک حقیقت و تمام علت احکام را ندارد، زیرا علم ما در برابر علم بی نهایت خداوند علیم و ائمه اطهار (علیهم السلام) نا چیز است. بر همین اساس، رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله) می‌فرماید: «در روزه آن قدر فایده هست، که قابل شمارش نیست». (بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۲۵۴)
منبع: porsemani.ir
