حجت الاسلام محمد صبوحی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که نظام آموزشی فعلی کشور چه میزان آموزه های مهدوی را در دانش آموزان نهادینه می کند، اظهار کرد: در نظام آموزشی کنونی کشور، در حالی که بهترین زمینه ها و بسترها در اختیار ماست، استفاده صحیحی برای سوق دهی دانش آموزان به سمت آموزه های مهدوی نکرده ایم که مثالی از این استعداد و زمینه ها در زمینه حافظان قرآن کریم است، بطوری که پیش از انقلاب یک حافظ کل شاید در کشور وجود نداشت اما امروز در قالب نظام اسلامی، در هر روستایی یک حافظ کل قرآن وجود دارد اما ما از این استعدادها استفاده نکرده ایم.
وی با اشاره به اینکه در نظام آموزشی کشور اولین مشکل این است که برخی معلمان الگو نیستند، تصریح کرد: دانش آموزان در مقطع ابتدایی تا دوره اول دبیرستان در دوره کودکی و نوجوانی قرار دارند و به دنبال الگوی مورد علاقه خود می گردند که اگر در این مرحله پیش از شکل گیری حرکات و رفتارهای مختلف در آنها، الگویی مناسب به آنها ارائه کنیم، می تواند تاثیرگذار باشد و معلمان در این زمینه می توانند بسیار موثر باشند که البته این نقش در کشور ما کمتر مورد توجه قرار می گیرد و تنها وظیفه آموزشی و تحصیلی برای معلمان قائل هستیم.
ضرورت برخورداری معلمان از دو بال علم و ایمان
صبوحی با اشاره به اینکه مشکل در نظام حوزوی و دانشگاه ها کشور هم وجود دارد، گفت: فردی می تواند الگوی خوبی برای یک جمع باشد که خود بو و رنگی از آن هدف و الگو بزرگتر داشته باشد، به این معنا که معلم باید از دو بال علم و ایمان برخوردار باشد تا بتواند متعلم خود را مجهز کند و اگر تنها روی یکی از آنها تکیه کند، موجب از دست رفتن استعدادهای دانش آموز می شود.
این کارشناس مهدوی با اشاره به اینکه در بعد علمی یک معلم باید براساس روایت به شناخت لازم رسیده باشد، تاکید کرد: یک معلم برای آنکه بتواند متعلمین و دانش آموزان خود را در مسیر درست قرار دهد، باید از نظر علمی نسبت به مسائل دینی، به روز شده باشند و آنها بویژه در جامعه امروز که هر روز شبهه جدیدی ایجاد می شود، باید به روز باشند، در دانشگاه ها و مدارس کشور، سوالاتی امروز مطرح است که پاسخ صحیح به آنها داده نمی شود و این موجب ضعف و اضمحلال ظرفیت ها می شود.
عدم برخورداری از شیوه های آموزشی مناسب دومین مشکل نظام آموزشی
وی با اشاره به اینکه یکی از ضعف های نظام آموزشی عدم در نظر گرفتن شیوه است، ادامه داد: به این معنا که برای هر دانش آموز با هر میزان استعداد و سطح فهم، مطالب یکسان بیان می شود، در حالی که با توجه به تفاوت استعدادها و آگاهی باید روش های تدریس و تربیت هم متفاوت باشند.
صبوحی با اشاره به اینکه در روش های تدریس هم مشکلات بسیاری در مدارس وجود دارد، گفت: در کلاس های درس تنها بحث علمی می شود، در حالی که باید در کنار مباحث علمی جنبه های دیگر نیز مورد توجه قرار گیرد و مباحث اخلاقی و مهدوی هم مطرح شود.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه معلم ریاضی در یک دبستان ممکن است، به جهت جایگاه اخلاقی خود، مطلب دینی را هم بیان کند که مورد توجه دانش آموزان قرار گیرد و بسیار هم تاثیرگذار باشد، تصریح کرد: حتی در قالب فعالیت های ورزشی در مدارس هم می توان ورزش را به ارزش تبدیل کرد زیرا در این زمان ها، میل به کنجکاوی و اطلاع از مباحث مختلف در افراد افزایش می یابد.
وی با اشاره به اینکه در بسیاری از متون و تلاش های معلمان کشور، مهرورزی کمتر دیده می شود، تصریح کرد: امام صادق(ع) می فرمایند: «رَأسُ العَقلِ بَعدَ الإِيمانِ بِاللّه‌ِ عزوجل التَّحَبُّبُ إلَى النّاسِ؛ اساس عقل، پس از ايمان به خداوند عزوجل، اظهار دوستى با مردم است.» و پیامبر اکرم (ص) در زمینه تعلیم علوم و معارف مختلف می فرمایند: «من نسبت به شما مانند پدر نسبت به فرزند خود هستم».
راه نزدیک شدن دانش آموز به نسل منتظر
صبوحی با اشاره به اینکه اگر نظام آموزشی اصلاح شود و معلمان نقش الگو بودن خود را صحیح اجرایی کنند و روش های تدریس را متناسب به کار ببرند، افراد تربیت شده در این مدارس یک قدم به نسل منتظر نزدیک تر شده اند، گفت: نسل منتظر، نسلی امیدوار، پرورش یافته از لحاظ علمی و به دنبال ایجاد تغییر است و اگر این امیدواری را یک معلم به سمت آرزوها یعنی دستیابی به حکومت امام زمان(عج) سوق دهد، صحیح عمل کرده است اما امروز جامعه دچار آرزوهای واهی شده است و برخی افراد به دنبال شانس و ... هستند که نشان از فاصله گرفتن ما از آموزه های دینی است.
این کارشناس مهدوی در پاسخ به این سوال که با توجه به این مشکلات نظام آموزشی، یک معلم عمل گرا و معتقد به آموزه های مهدوی، در زمینه تربیت نسل منتظر چه میزان می تواند تاثیرگذار باشد، تصریح کرد: باید هم معلم و هم نظام آموزشی همسو با آموزه های مهدوی باشند تا تاثیر بگذارند اما متاسفانه صرفا سراغ رفتارها می رویم فرضا اگر امروز بی حجابی و نگاه به نامحرم معضل جامعه است اگر ما نگاه ها و انگیزه ها را تغییر دهیم می توانیم مانع این دو رفتار شویم به این معنا که امروز جامعه ما هدف را گم کرده است و باید انگیزه و اهداف مجددا تعریف و تقویت شود.
وی تاکید کرد: اگر در زندگی دانش آموزان انگیزه ها را تقویت و نیز اهل بیت (ع) را صحیح معرفی کنیم، نوجوانان ما می توانند الگو بگیرند اما متاسفانه اینگونه عمل نکردیم و به جایی رسیدیم که باید عصمت معصومین(ع) را هم اثبات کنیم.
در زمینه مباحث مهدوی نیازمند تغییر افکار و اندیشه ها هستیم
صبوحی با بیان اینکه اگر فکر و اندیشه را تغییر دهیم قطعا عمل هم همراهش خواهد شد، تصریح کرد: اگر بنا داشته باشیم در زمینه مباحث مهدوی تنها رفتارها را تغییر دهیم، انگیزه ها و نگرش ها تغییر نخواهد کرد و موجب عدم پایداری این رفتارها می شود.
این کارشناس مهدوی با اشاره به اینکه مردم به دلیل تغییر نگاه ها در زمان ظهور امام زمان(عج) در زیر چتر ایشان قرار می گیرند، گفت: در زمان ظهور شرایط به حدی تغییر می کند که مردم احساس بی نیازی می کنند و به کم هم راضی نخواهند بود.
وی با بیان اینکه در دعای معروف «اَللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفيقَ الطّاعَةِ ...» امام زمان (عج) برای معلمان و اندیشمندان وظایفی برشمرده است، ابراز کرد: حضرت حجت(عج) در بخشی از این دعا برای معلمان زهد و نصیحت آرزو می کنند یعنی این افراد نباید دنبال دنیاطلبی باشند و باید خلوص داشته باشند و نصیحت بپذیرند که بعد امام(عج) برای متعلمین و دانش آموزان نیز تلاش و رغبت در کسب علم آرزو می کنند.
