اگر سیستم شما قبل از این که ویندوز را لود کند پیغام خطایی را نشان دهد این احتمال وجود دارد که بوت سکتور در پارتیشن سیستمی شما صدمه فیزیکی دیده باشد یا برخی فایل هایی که قبلا در این قسمت بوده اند دیگر وجود نداشته باشند یا معیوب شده باشند.
Boot Sector و Master Boot Record چه هستند؟
بوت سکتور بخش کوچکی از ابتدای یک هارد دیسک است و زمانی که شما هارد دیسک را فرمت می کنید به وجود می آید. بوت سکتور شامل برخی کدها و اطلاعات است که به بایوس کمک می کند تا کنترل فرایند بارگذاری اولیه را به ویندوز واگذار کند. علاوه بر این بوت سکتور میزبان Master Boot Record یا همان MBR است که امضای دیسک، جدول پارتیشن دیسک و مقدار اندکی کد که Master Boot Code نامیده می شود در آن قرار دارد.
زمانی که یک PC را روشن می کنیم، فرایند اولیه سیستم توسط بایوس انجام می شود. سپس بایوس Master Boot Code را در داخل رم کامپیوتر بارگذاری می نماید و فرایندهای شروع به کار سیستم را به آن واگذار می کند. سپس Master Boot Code جدول پارتیشن را اسکن می کند، پاتیشین فعال را معین می کند، یک کپی از بوت سکتور در درون رم کامپیوتر قرار می دهد و فرایند شروع به کار سیستم را به این کد واگذار می نماید. این همان فرایند بوت است که به کدهای اولیه ویندوز اجازه می دهد تا شروع به لود شدن نمایند.
بوت سکتور نیز می تواند مانند سایر بخش های هارد دیسک شما با مشکلاتی هم چون از دست دادن فایل ها، فایل های معیوب یا حتی صدمات فیزیکی مواجه شود. اغلب اوقات زمانی فرایند bootloader با شکست مواجه می شود که شما اطلاعات بایوس را مشاهده کرده اید، اما ویندوز هنوز شروع به لود شدن نکرده است. در این زمان معمولا پیغام های خطایی مشابه پیغام های زیر ظاهر می شوند:
Error loading operating system
Missing operating system
Reboot and select proper boot device
Invalid partition table
Bootmgr is missing
FATAL: No bootable medium found! System halted
اگر شما با هر یک از این پیغام ها روبرو شدید این بدان معنی است که شما نمی توانید از ویندوز استفاده کنید و باید با استفاده از
Windows Recovery Environment فرایند عیب یابی را انجام دهید. در این قسمت قصد داریم به همین موضوع بپردازیم.
توجه: اگر سیستم شما شروع به بارگذاری ویندور کرد ولی این کار نافص انجام گرفت در نتیجه می تواند گفت که در این حالت مشکل از
bootloader نیست. در این شرایط شما باید سیستم را در حالت Safe Mode بارگذاری کنید و فرایند عیب یابی (troubleshooting) را از آن جا آغاز کنید. اجرای System Restore می تواند به عنوان اولین گزینه مناسب در این شرایط انتخاب شود.
بوت کردن سیستم از دیسک ویندوز یا پارتیشن ریکاوری
اولین کاری که شما باید انجام دهید آن است که سیستم را در حالت Windows Recovery Environment بالا بیاورید. ممکن است کامپیوتر شما دارای یک پارتیشین مخصوص ریکاوری باشد که به شما این امکان را می دهد تا بودن استفاده از دیسک ویندوز وارد Windows Recovery Environment شوید. معمولا در زمان لود شدن سیستم پیغامی نمایش داده خواهد شد که به شما می گوید از کدام دکمه صفحه کلید به منظور وارد شدن به بخش ریکاوری و Repair (تعمیرات) استفاده کنید، اگر چه این کلیدها می تواند بسته به نوع برند کامپیوتر شما متفاوت باشد. اگر کامپیوتر شما دارای یک پارتیشن ریکاوری نیست یا این که شما نمی دانید چطور به آن دسترسی پیدا کنید در نتیجه شما می توانید از یک DVD یا USB که Windows installer در آن موجود است، استفاده نمایید.
اگر چنین دیسکی ندارید باید از یک کامپیوتر دیگر به منظور دانلود کردن ویندوز استفاده کنید. سپس شما باید توسط ویندوز دانلود شده یک DVD یا USB قابل بوت ایجاد نمایید تا بتوانید کامپیوتر خود را توسط آن بوت کنید.
اگر شما با استفاده از یک دیسک قابل بوت، سیستم خود را راه‌اندازی کرده اید، مراحل اولیه را تا جایی ادامه دهید که صفحه ابتدای نصب ویندوز را مشاهده کنید. در این صفحه به جای کلیک بر روی گزینه Install now، گزینه Repair your computer را انتخاب نمایید. اگر شما با استفاده از یک پارتیشن ریکاوری یا دیسک Repair کار را آغاز کرده اید، در نتیجه صفحه ای که با آن مواجه می شوید ممکن است کمی متفاوت باشد اما در نهایت به جایی خواهید رسید که در تصویر زیر را مشاهده می کنید.
با انتخاب گزینه Repair your computer ویندوز محیط ریکاوری را بارگذاری می کند. در صفحه اول بر روی گزینه Troubleshooting کلیک کنید.
حال صفحه Advanced Options ظاهر خواهد شد. این صفحه شامل گزینه های محتلفی است که در بخش های بعدی به آن ها خواهیم پرداخت.
توجه داشته باشید که اگر شما از ویندوز ۷ استفاده می کنید این صفحه می تواند کمی متفاوت باشد. البته اکثر گزینه های این بخش در هر دو ویندوز (ویندوز ۱۰ و ویندوز ۷) مشابه یکدیگر هستند.
رفع مشکلات مربوط به راه اندازی اولیه سیستم به طور خودکار
در اکثر مواقع بهتر است به ویندوز اجازه دهید تا به صورت خودکار فرایند Repair را انجام دهد.
زیرا با این کار نه تنها ویندوز تلاش می کند تا Master Boot Record را اصلاح کند یا مجددا بوت سکتور را ایجاد کند بلکه تمام سیستم شما را اسکن می نماید تا در صورت وجود مشکلات دیگری که ممکن است در راه اندازی اولیه وجود داشته باشد، آن ها را رفع کند. در پنجره Advanced Options بر روی گزینه Startup Repair کلیک کنید.
صفحه بعد تمام سیستم عامل هایی را که بر روی کامپیوتر شما نصب شده است، نشان می دهد. حتی اگر تنها یک سیستم عامل نصب شده باشد. حال بر روی سیستم عاملی که قصد برطرف کرده مشکلات آن را دارید کلیک کنید.
پس از آن ویندوز شروع به بررسی کردن مشکلات مربوط به راه اندازی اولیه سیستم کرده و تلاش می کند تا آن ها را برطرف نماید.
زمانی که این فرایند به پایان رسید، ویندوز به شما اعلام می کند که آیا این کار با موفقیت به پایان رسیده است یا خیر.
در هر دو صورت ۲ گزینه در اختیار شما قرار می گیرد. شما می توانید با انتخاب گزینه Shutdown سیستم را خاموش کنید یا گزینه Advanced Options را انتخاب کنید و به این صفحه بازگردید.
اگر ویندوز نمی تواند به طور خودکار مشکل سیستم را حل نماید، شما همیشه می توانید اصلاح Master Boot Record و بازسازی بوت سکتور را به طور دستی از طریق Command Prompt انجام دهید. البته اگر اطلاح خودکار (automatic repair) مشکل را برطرف نکند، بعید است که این روش جوابگو باشد. زیرا این دستورات به عنوان بخشی از فرایند اصلاح خودکار انجام می شوند، اما در هر صورت امتحان آن ضرری ندارد.
اصلاح Master Boot Record از طریق Command Prompt
اگر شما ترجیح می دهید تا این فرایند را خودتان انجام دهید، یا این که فرایند اصلاح خودکار موفقیت آمیز نبوده است و هم چنین مطمئن هستید که مشکل از Master Boot Record یا Boot Sector است می توانید به منظور اصلاح سریع این بخش ها از Command Prompt استفاده کنید. برای این منظور در صفحه Advanced Options بر روی گزینه Command Prompt کلیک کنید.
زمانی که وارد پنجره Command Prompt شدید دستور bootrec را وارد نمایید. در این قسمت گزینه های زیادی وجود دارد که می تواند به منظور برطرف کردن خطاهای bootloader مفید باشد.
به منظور ریستور کردن Master Boot Record دستور زیر را وارد کرده و کلید Enter را بزنید. این دستور یک Master Boot Record جدید که با ویندوز سازگار باشد در بوت سکتور ایجاد می نماید، بدون آن که جدول پارتیشین جدیدی بر روی جدول پارتیشین موجود به وجود آورد.
(این Master Boot Record بر اساس نسخه ای از ویندوز که در حال حاضر بر روی سیستم شما نصب شده است به وجود خواهد آمد.)
این می تواند یک شروع خوب برای اطلاح خطاهای مربوط به bootloader باشد. خطاهایی که از خراب شدن فایل ها ناشی می شود.
bootrec /fixmbr
به منظور این که یک بوت سکتور کاملا جدید در پارتیشن سیستمی ایجاد کنید، دستور زیر را در Command Prompt وارد نموده و کلید Enter را بزنید. این کار سبب ایجاد یک جدول پارتیشن جدید بر روی جدول پارتیشن جاری خواهد شد. به همین دلیل اگر شما از چندین سیستم عامل در کامپیوتر خود استفاده می کنید، این کار ممکن است سبب ایجاد مشکل در سایر سیستم عامل ها شود. این دستور هیچ اطلاعاتی را بر روی پارتیشن های شما نمی نویسد، اما ممکن است بعد از استفاده از این دستور مجبور باشید تا مجددا بخش مربوط به بوت چندگانه (multi-boot options) را تنظیم نمایید.
این دستور در واقع زمانی مفید خواهد بود که به بوت سکتور خود مشکوک شده باشید. به طوری که احساس می کنید این امکان وجود دارد که محتویات بوت سکتور به وسیله فایل های نصبی سیستم عامل دیگر یا یک بدافزار بازنویسی شده باشد یا بوت سکتور به خودی خود صدمه دیده باشد.
bootrec /fixboot
البته ابزار bootrec گزینه های دیگری را نیز در اختیار شما قرار می دهد. شما می توانید با نوشتن دستور bootrec /? سایر گزینه ها را مشاهده نمایید و از این دستورات کمک بگیرید.
مراحلی که می بایست بعد از ریکاوری انجام داد
پس از این که توانستید با موفقیت مشکلات را برطرف کرده و قادر هستید تا ویندوز را راه اندازی کنید، شدیدا توصیه می کنیم تا کار را ادامه دهید و گام های بعدی را به منظور تکمیل این فرایند انجام دهید.
قبل از هر چیز ابزار Check Disk را به منظور اسکن نمودن یکپارچگی فایل های سیستمی و هارد دیسک خود اجرا کنید. زیرا همیشه این احتمال وجود دارد که خطای Bootloader ناشی از مشکلات فیزیکی در هارد دیسک شما باشد.
سپس از ابزار System File Checker استفاده کنید تا تمام فایل های سیستمی خراب را بیابید و آن ها را اصلاح کنید. اگرچه بعید است که با اجرای مراحلی که در قسمت های قبل درباره آن ها صحبت کردیم در فایل های سیستمی مشکلی ایجاد شود، اما در هر صورت این احتمال، هرچند ضعیف، وجود دارد.
در زمانی که با خطاهای Bootloader روبرو می شوید به احتمال فراوان بسیار نگران و دست‌پاچه خواهید شد. این نگرانی نیز اکثرا از آن جایی ناشی می شود که اطلاعات بسیار کمی توسط سیستم در مورد این خطا در اختیار شما قرار می گیرد. اما به طور منطقی می توان گفت که حل این مشکلات به هیچ عنوان پیچیده نیست. شما کافی است که بدانید دنبال چه چیزی باید بگردید و همیشه یک راه حل آماده به منظور ریکاوری سیستم خود در نظر داشته باشید.
