برای همه ما پیش آمده که از روی حواس پرتی و یا تماس تصادفی انگشتانمان، عکس هایی را پاک کرده باشیم. مشکل اینجاست که اکثرا عکسی که انگشت شصتمان موقع گرفتن جلوی لنز بوده باقی می ماند ولی بهترین عکس در آن لحظه به یاد ماندنی پاک می شود! چه کار می توان کرد؟ آیا می توان عکس های از دست رفته را در اندروید دوباره بازیابی کرد؟ پاسخ این سوال به عوامل متعددی بستگی دارد، با دیجی رو همراه باشید تا به شما توضیح دهیم این کار به چه صورت است:
فایل هایی که حذف می کنیم واقعا حذف نمی شوند اما …
مفهومی بنیادین درباره حذف اطلاعات وجود دارد که می تواند روزنه ی نوری در تاریکی باشد، وقتی یک فایل در کامپیوتر حذف می گردد، فضایی که آن فایل اشغال کرده بود بعد از حذف، آزاد تلقی می شود اما آن فایل واقعا از بین نمی رود. این بذان معناست که اگر فایل جدیدی در محل فایل حذف شده، جایگزین نشود آن فایل کاملا سالم باقی می ماند.
البته تضمینی برای این امر وجود ندارد. بستگی دارد فایلتان از چه فرمتی استفاده می کند، همینطور عوامل دیگری از جمله Disk و نحوه رمزنگاری فایل نیز دخیل هستند. شاید نیاز باشد دستگاه اندرویدی شما روت شود تا بتوانید فایل هایتان را بازیابی کنید.
حافظه داخلی
برای ذخیره سازی اطلاعات در حافظه داخلی، اندروید باید حافظه را مدیریت کند تا بفهمد فایل ها کجا شروع می شوند، کجا تمام می شوند، چگونه باید آنها را نامگذاری کند، سلسله مراتبشان به چه صورت است، و غیره.
فایل سیستمی عبارت است از روشی که توسط آن داده ها دسته بندی می شوند و برای تبدیل شدن به یک فایل مستقل سازمان دهی می شوند. فایل های سیستمی مختلفی وجود دارند، در ویندوز احتمالا از NTFS استفاده می شود، در مک HFS+ نامیده می شوند و در لینوکس این فایل ها تعداد و تنوع بیشتری دارند، اما محبوب ترین آنها ext4 است.
از وقتی که اندروید از کرنل لینوکس استفاده کرد، بیشتر موبایل های اندرویدی از ext4 و برخی هم از (F2FS Flash-Friendly File System) استفاده کردند. هر فایل سیستمی بر اساس معیار مشخصی از جمله سرعت، توان و غیره، ایجاد و به کار برده می شود.
این که چگونه کامپیوتر ها فایل های حذف شذه را مدیریت می کنند، بسیار متفاوت است اما همانطور که گفتیم، معمولا بطور گسترده، اصلی کلیدی در پیش گرفته می شود؛ یعنی فایل هایی که حذف می شوند واقعا از روی حافظه از بین نمی روند، اما حافظه ای که قبلا به آنها اختصاص داده شده بود آزاد تلقی می شود.
واضح است که این همه آن چیزی که اتفاق می افتد نیست و بازیابی اطلاعات می تواند خیلی سخت و پیچیده باشد. بعد از حذف یک فایل از روی حافظه داخلی، اگر بخواهیم بازمانده آن راپیدا کنیم، دو گزینه پیش رو داریم. یا باید با یک برنامه ریکاوری کننده، اطلاعات مورد نظرمان را بازیابی کنیم (مانند Disk Digger photo recovery) یا اینکه از برنامه هایی مانند dr.Fone را بر روی کامپیوتر نصب داشته باشیم.
برای اینکه بتوانید از تمامی امکانات Disk Digger در دستگاه خود استفاده کنید باید دستگاه شما روت شده باشد وگرنه این برنامه تعداد محدودی از عکس ها را از طریق اسکن chache و thumbnail ها جستجو می کند.
dr.fone علاوه بر روت از Android developer و USB Debugging نیز استفاده می کند. مستنداتی وجود دارد که نشان می دهد، این برنامه دستگاه شما را روت می کند، سعی می کند اطلاعات را بازیابی کند و سپس دستگاه را به حالت روت نشده باز می گرداند. مطمئنا خطراتی در استفاده از روند روت اتوماتیک وجود دارد علاوه بر اینکه تضمینی وجود ندارد روی دستگاه شما کار کند.
دسترسی از طریق روت
برنامه ای که می خواهد عکس های حذف شده شما را جستجو و پیدا کند، باید از طریق روت به زیر و بم دستگاه شما دسترسی داشته باشد. دلیلش هم آن است که برای برنامه های معمولی چنین دسترسی ای مجاز نیست. این محدودیت واقعا منطقی است زیرا مسلما نمی خواهیم برنامه های مخربی که نوشته می شوند دسترسی بی قید و بندی به فایل های سیستمی ما داشته باشند، چرا که عواقب فاجعه باری را در پی خواهند داشت.
به هر حال اگر به دنبال بازیابی عکسی از دست رفته هستید این محدودیت کمی آزار دهنده و دست و پا گیر خواهد بود. مشکل آنجاست که اگر گوشی شما هنوز روت نشده است، روت کردن دستگاه پس از حذف شدن عکس کمکی به شما نمی کند زیرا منجر می شود به جای فایلی که دنبالش هستید، اطلاعاتی که روی فایل پاک شده نوشته شده است را بدست آورید.
SD Card
بر اساس مدل گوشی شما و برنامه ای که توسط آن عکاسی می کنید، می توانید تنظیماتی را انجام دهید که عکس های شما به جای ذخیره در حافظه داخلی دستگاه، روی microSD ذخیره شوند. این کار دو مزیت دارد، اول آنکه حافظه داخلی دستگاه شما توسط عکس هایتان پر نمی شود و فضای بیشتری برای برنامه هایتان باقی می ماند، دوم آنکه شانس شما برای بازیابی عکسی که حذف گردیده بیشتر می شود. اما این مانند یک شمشیر دو لبه است؛ یعنی اگر گوشی شما دزدیده شود حتی اگر موبایل شما قفل هم شده باشد، می توان با خارج کردن microSD و متصل کردن آن به یک کامپیوتر تمامی اطلاعات از جمله عکس هایتان را استخراج کرد.
بر خلاف حافظه داخلی، microSD ها از فایل های سیستمی FAT32 یا exFAT در موبایل شما استفاده می کنند. این فایل های سیستمی همانند ext3 و ext4 و NTFS هستند ( که در ویندوز استفاده می شوند). این بدان معناست که بازیابی اطلاعات توسط آنها کاری به مراتب ساده تر است.
برای بازیابی اطلاعات از روی microSD باید گوشی هوشمند خود را خاموش کنید و microSD را از داخل آن خارج کنید و درون کارتخوانی در کامپیوتر (چه ویندوز چه مک) بگذارید. برنامه های رایگان بسیاری وجود هستند که می توانند بازیابی داده های شما را از روی microSD به راحتی انجام دهند. برای اینکار ما به شما Recuva و EaseUS Data Recovery را پیشنهاد می کنیم، البته اگر این دو برنامه برایتان کارساز نبودند، گزینه های جایگزینی هم وجود دارند؛ اما تضیمی برای کار کردشان نیست.
پشتیبانی ابری
برای پیشگیری از مشکل از دست رفتن اطلاعات از جمله عکس ها، حتما باید از راه حلی تحت عنوان پشتیبان گیری ابری استفاده کنید که قاعده آسانی دارد، همه عکس ها و ویدیو های شما در حافظه سروری ذخیره می شود که می توان از طریق هر گوشی هوشمند اندرویدی یا کامپیوتر دیگری به آنها دسترسی پیدا کرد (از طریق مرورگر وب یا حساب کاربری).
این بدان معناست که می توانید عکس ها و اطلاعاتتان را بدون دردسر و دغدغه حذف کنید چون کپی ای از آن در فضای ابری شما وجود دارد. فضای ابری بسیار کاربردی است مخصوصا زمانی که می خواهید حافظه دستگاه خود را خالی کنید. سرویس هایی از جمله Google photo حتی دارای گزینه ای هستند که می توانند عکس ها را از روی فضای ابری گوشی حذف کنند.
اگر دوست ندارید از محصولات پیشنهادی گوگل استفاده کنید، محصولات جایگزین دیگری از این قبیل نظیر Dropbox , One Drive و Flicker وجود دارند.
خلاصه
نمی توانیم به طور دقیق توصیف کنیم که بازیابی اطلاعات و بدست آوردن دوباره اطلاعات حذف شده از داخل فضایی که دیگر آزاد نامیده می شود چقدر می تواند کار سخت و پیچیده ای باشد، همینطور نمی توان بیشتر از این تاکید کرد که تضمینی برای این کار وجود ندارد. ما فقط گفتیم که این روند می تواند به خوبی پیش رود. البته پیش از این توانسته ایم که 90 درصد فایل های روی SD Card را بازیابی کنیم ولی چنانچه اطلاعاتی را از دست داده اید بد نیست یک بار نحوه بازیابی آنها را امتحان کنید، مخصوصا وقتی روی کارت حافظه باشند. اگر نیاز دارید که گوشی تان را روت کنید تا به اطلاعاتی در حافظه داخلی دسترسی پیدا کنید باید با خود سبک سنگین کنید که آیا پذیرفتن ریسکی که این کار به همراه دارد در برابر اهمیت عکس و اطلاعات از دست رفته منطقی است یا نه.
برای پیشگیری از روی دادن دوباره چنین اتفاقی، باید مطمئن شوید که از اطلاعات خود پشتیبان گیری کرده باشید حتی اگر شده روی دستگاهی دیگر (مانند کامپیوتر) یا بر روی فضای ابری خود.