عبارات ریزپردازنده/میکروپروسسور و چیپست/چیپ ست بسیار در متون علوم کامپیوتری و فناوری اطلاعات و ارتباطات بکار برده می شود و بعضا این عبارت به جای یکدیگر استفاده می شوند که برای کسانیکه متخصص این حوزه نیستند ممکن است مبهم باشد. البته لازم به ذکر است که این دو قطعه در برخی موارد و کاربردها شباهت هایی به یکدیگر نیز دارند. بنابراین در این نوشته سعی می شود بطور خلاصه هر یک از این دو مفهوم و در واقع قطعه کامپیوتری را تعریف کرده و برای ابهام زدایی تفاوت آنها را بگوییم.  

ریزپرداز/ریزپردازنده/میکروپروسسور

ریزپردازنده یا میکروپرسسور(Microprocessor)   تراشه ای- تراشه/مدار مجتمع مجموعه ای از مدارهای مجتمع(Integrated Circuits) که با استفاده از مواد نیمه رسانا ساخته شده اند، گفته می شود- در اندازه کوچک است که عملیات محاسبات براساس اصول محاسباتی و منطقی انجام می دهد. این تراشه ها متشکل از تعداد زیادی ترانزیستور هستند. به ریزپردازنده واحد پردازشگر مرکزی(Central Processing Unit/CPU) نیز گفته می شود و به عنوان قطعه اصلی و قلب هر سیستم ای که نیازمند پردازشی است، محسوب می شود. ریزپردازنده ها سه کارکرد مهم و اصلی دارند:  اول اینکه کارهای وابسته به ریاضی چون جمع، تفریق، ضرب و تقسیم‌کردن را انجام می‌دهد، دوم می‌تواند اطلاعات را از مکان یک حافظه به حافظه دیگر انتقال دهد و سوم اینکه می‌تواند تصمیم بگیرد و به یک سری از دستورهای جدید که براساس آن تصمیمات است جهش کند.

از لحاظ فیزیکی یک ریزپردازنده در واقع یک مدار مجتمع (Integrated Circuit) بسیار پیشرفته است که در داخل آن میلیون ها ترانزیستور در کنار هم در قالب یک قطعه قرار گرفته اند. در واقع وجود همین ترانزیستورها در میکروپروسسور است که به آن این امکان را می دهد که چندین کار را باهم انجام دهند.

چیپست(Chipset)

چیپست یا مجموعه‌تراشه به مجموعه ای از اجزای الکترونیکی در یک آی سی یا مدار مجتمع گفته می شود که وظیفه مدیریت جریان داده ها بین پردازنده ها(microprocessor)، حافظه و دستگاه های جانبی را بر عهده دارند. چیپست‌ها معمولا با خانواده خاصی از ریزپردازنده ها کار می کنند. با توجه به اینکه چیپست ها کنترل بین پردازنده و دستگاه و قطعات خارجی را انجام می دهند، نقش مهمی در عملکرد یک سیستم رایانه ای ایفا می کنند.  در علم کامپیوتر و هر سیستم پردازشی، چیپست ها در واقع تراشه های ویژه ای در تخته مدار اصلی(Motherboard) یک رایانه هستند. از لحاظ فنی هنگامی که صحبت از ریزپردازنده‌هایی مانند ریزپردازنده های پنتیوم ساختهٔ شرکت اینتل می شود، عبارت چیپست اغلب در مورد یک جفت تراشهٔ ویژه در تخته‌مدار اصلی/مادربورد به کار می‌رود: پل شمالی و پل جنوبی.

عبارت چیپست یا مجموعه تراشه در موارد دیگر مانند چیپست های مربوط به گرافیک یا نشر تصویر و صوت نیز بکار برده می شود.

 در شکل زیر نمودار ساختار و همچنین تفاوت یک ریزپردازنده و یک چیپست نمایش داده می شود.