وب‌سایت دکتر کرمانی: باردار شدن برای هر خانم می تواند معنایی داشته باشد، یکی نگران خواهد شد و یکی دیگر بسیار خوشحال! اما همه خانم ها در تغییرات هورمونی این دوره یکسان هستند. بدن خانم ها هنگام تولد انسانی دیگر فوق العاده حیرت انگیز، انعطاف پذیر و حسی است. حتی اگر خودتان مطمئن نباشید که چه اتفاقی می خواهد برای بدنتان بیفتد او خود دقیقا می داند چکار می کند. در این مقاله می خواهم در مورد تمام تغییرات هورمونی دوران بارداری راهنمایی تان کنم تا درست و کامل درک کنید که قرار است چه اتفاقی برای بدنتان بیفتد تا به کمک آن بتوانید در طول بارداری احساس قدرت و کنترل داشته باشید.
همه چیز با آزاد شدن یک تخمک از تخم دان در زمان تخمک گذاری شروع می شود. اگر آن تخمک با اسپرم باردار شود، شروع به تقسیم شدن به گروهی از سلول ها به نام تروفوبلاست می کند. این اتفاق شش روز پس از تخمک گذاری رخ می دهد. همین تروفوبلاست است که هورمون تشخیص بارداری به نام گنادوتروپین جفتی انسان ( hCG ) را تولید می کند. hCG حدود 10 روز پس از تخمک گذاری / باردار کردن در ادرار قابل تشخیص است.
1- hCG
وقتی تخم از تخمدان جدا شد، پوشش خارجی خود را به جا می گذارد که جسم زرد نام دارد. وظیفه hCG این است که جسم زرد را تثبیت کند تا جسم زرد بتواند برای حمایت از رشد جنینی، پروژسترون و استروژن بسازد. اگر تخمک بارور نشده باشد و شما hCG تولید نکنید، جسم زرد به مرور از هم می پاشد و پریود خواهید شد. hCG در تمام طول بارداری تان حضور دارد اما در هفته های 9 و 10 به اوج خود می رسد، در این نقطه جفت می تواند کنترل تولید هورمون را بدست بگیرد.
2- استروژن
استریول (E3 ) فرم غالب استروژن در طول بارداری است. کلسترول از گردش خون وارد جفت می شود و برای ساخت تمام هورمون های استروئیدی لازم است. تولید استروژن به مادر و جنین بستگی دارد. شما و کودک در کنار هم برای تولید استروژن کار می کنید در ادامه می گویم چگونه این اتفاق می افتد:
- کلسترول وارد جفت می شود و تبدیل به پرگننولون می شود.
- پرگننولون در غده آدرنال و کبد جنین تبدیل به DHEA می شود.
- DHEA دوباره به گردش خون مادر باز می گردد.
- مادر از آنزیم آروماتاز برای تبدیل DHEA به استروئید استفاده می کند.
به این می گویند یک کار تیمی! استروژن چکار می کند؟
- ایجاد بافت سینه
- پشتیبانی از پوشش داخلی رحم
- افزایش جریان خون به رحم و همه جاهای دیگر که می تواند باعث راش های پوستی و استازهای وریدی شود.
- تحریک توسعه اندام جنین
- شل کردن عضلات نرم، باعث رفلاکس و یبوست می شود.
- پروستاگلاندین را تحریک می کند تا انقباضات رحمی را افزایش دهد و با هورمون DHEA گردنه رحم را کامل کنند.
3- پروژسترون
در مقایسه با استروژن، تولید پروژسترون ساده است! کاملا توسط جفت تولید می شود و مادر لازم نیست کاری کند. درست مانند استروژن، پروژسترون از کلسترول ساخته می شود. ابتدا به پرگننولون تبدیل شده و سپس به پروژسترون تبدیل می شود.
پروژسترون چکار می کند؟
- اجازه کاشت جنین را می دهد.
- سرکوب واکنش ایمنی مادر – این کار به پیشگیری از پس زدن جنین کمک می کند و باعث ایجاد ثبات در شرایط ایمنی بدن مانند مولتیپل اسکلروزیس کی شود.
- تثبیت جفت
- پشتیبانی از پوشش داخلی رحم
- پیشگیری از انقباضات رحمی
- شل کردن عضلات نرم
- شل کردن رباط های لگن تا مادر بتواند هنگام زایمان فشار بیاورد.
4- هورمون های تیروئید
دو نوع هورمون تیروئید وجود دارد که در طول بارداری باید مورد توجه قرار بگیرند. T4 یک هورمون پیش ساز غیر فعال است. T3 هورمون تیروئید فعال شما است که از T4 مشتق شده است. افزایش هورمون استروژن باعث افزایش T3 و T4 جهت کمک به سوخت و ساز و تنظیم هورمون های استروئیدی کمک می کند.
5- hPL
لاکتوژن جفتی انسانی توسط جفت ترشح می شود تا به مادر کمک کند برای بچه چربی ها و کربوهیدرات ها را بشکند. متاسفانه این هورمون، مخالف انسولین است بنابراین می تواند منجر به مقاومت به انسولین در مادرها شود. به همین دلیل است که در پایان سه ماهه دوم باید آزمایش دیابت بارداری بدهید.
6- کورتیزول
کورتیزول هورمون استرستان است. همین که به نزدیکی 40 هفته از بارداری می رسید، تولید کورتیزول از غده آدرنال کودک افزایش می یابد. این افزایش رحم را به انقباضات حساس تر می کند. همچنین استروژن در جریان خون را افزایش و پروژسترون را کاهش می دهد تا انقباضات بیشتر هم بشوند. ممکن است با انقباضات براکستون هیکس آشنا باشید، انقباضات اشتباهی هستند که بر اثر فشار به رحم ایجاد می شوند نه بالا رفتن استروژن.
7- اکسی توسین
آماده فشار آوردن باشید! اکسی توسین توسط مادر تولید می شود و به گشاد شدن رحم و تحریک انقباضات قوی رحم برای به دنیا آمدن نوزاد کمک می کند. بعد از به دنیا آوردن کودک، اکسی توسین با مکیدن شیر توسط کودک از سینه مادر تحریک می شود و باعث آمدن شیر از پستان مادر می شود.
8- پرولاکتین
پرولاکتین هورمونی است که بافت سینه را تحریک می کند تا شیر تولید نماید. استروژن از غده هیپوفیز مادر ترشح پرولاکتین را تقویت می کند تا آماده شیردهی شود. اما معمولا تا بعد از به دنیا آوردن کودک شیردهی نخواهید داشت چون مقدار زیادی استروژن و پروژسترون از عملکرد پرولاکتین در بافت سینه جلوگیری می کنند. بعد از زایمان و زمانی که سطح هورمون ها کاهش پیدا کرد، پرولاکتین می تواند باعث شیردهی شود. وقتی کودک سینه مادر را می مکد، پرولاکتین و اکسی توسین برای تولید شیر ترشح می شوند. اگر مرتب به کودک شیردهید و به اندازه کافی پرولاکتین تولید کنید این هورمون می تواند یک ضد بارداری طبیعی باشد، چون پرولاکتین یک مهار کننده تخمک گذاری به حساب می آید.
هورمون ها بلافاصله پس از به دنیا آوردن کودک به حالت طبیعی باز می گردند و پنج روز بعد به اندازه پیش از بارداری می رسند. این تغییر هورمونی بسیار سریع اتفاق می افتد و به همین خاطر است که مادران پس از به دنیا آوردن کودک تا مدتی احساس افسردگی می کنند. هرچقدر بیشتر از تاثیر این هورمون ها روی بدنتان بیشتر مطلع باشید راحت تر با آنچه حس می کنید کنار می آیید.
