بهار به یاد ماندنی کرمان

سفر به کرمان مخصوص افرادی است که علاقه مند کشف غنای تاریخی و فرهنگی و هویت ایرانی هستند یا در جستجوی کویر و زیبایی های کم نظیر نهفته در بیابان لوت هستند. در هر صورت هم بناهای تاریخی کهن بسیار زیبا که راوی قدمت این سرزمین است و هم جذابیت های طبیعی حکایت از آن دارد که کرمان یک استان خاص است که ارزش آن را دارد که به خاطر آن بارها و بارها کوله بار سفر ببندید و هربار در جستجوی رمز و راز تازه ای باشید.

در سفر به کرمان سوغات رنگارنگی از قبیل ادویه و گیاهان دارویی خوش عطر، قوتو، کلمپه (شیرینی خاص کرمان)، زیره، حنا، خرمای بم، پسته رفسنجان را هم حتما خریداری کنید و سفرتان را خوشمزه کنید.

در این نوشتار قصد داریم، مقاصدی که در سفر به استان پهناور کرمان می تواند مورد توجه شما قرار بگیرد را به شما معرفی کنیم.ما به این مکان ها سفر کردیم و خیلی خوش گذشت. امیدوارم بایک برنامه ریزی اصولی به شما هم خوش بگذرد.

حمام گنجعلی خان (موزه مردم شناسی کرمان)

یکی از شاهکارهای معماری عصر صفوی حمام گنجعلی خان است که آوازه زیبایی و عظمت تاریخی آن بین المللی هم شده است. سردر این حمام، با خطوطی ازعلیرضا عباسی، خوشنویس معروف عصر صفویه تزئین شده است . این حمام دارای بخش های مختلفی از قبیل سرسرا، دالان، رخت کن، هشتی و گرم خانه است. در حال حاضر موزه مردم شناسی فرهنگی کرمان در این حمام قرار دارد. ماکت مجسمه های مومی که بیانگر مشاغل کرمان در گذشته است از جمله بخش های جذاب این موزه است.

گنبد جبلیه

در منتهی الیه شرقی کرمان و در بافت تاریخی کرمان در انتهای خیابان زریسف، گنبد بزرگ و عجیبی از سنگ و گچ بناشده که دست تطاول روزگار در تخریب آن کوتاه آمده‌است. این گنبد هشت ضلعی که به «گنبد گبری» نیز شهرت دارد، تماما از سنگ ساخته شده است. گفته می شود این بنا از جمله بناهای زرتشتی و گبری پیش از اسلام است.امروزه این بنا موزه سنگ ها و کتیبه های قدیمی کرمان نیز هست.

آرامگاه شاه نعمت الله ولی

شاه نعمت الله از عرفای بزرگ قرن هشتم بوده ولی علاوه بر مقام والایش در عرفان، در شعر و ادب هم پایگاهی برجسته داشته و دیوانی از قصیده و غزل و مثنوی و رباعی دارد.مزار وی در شهر ماهان یکی از باصفاترین بقعه های ایران به حساب می آید و طی قرن ها همواره مورد توجه و ارادت صوفیه و عرفا و شاعران بوده است. مقبره شاه نعمت الله به صورت بنایی در میان یک باغ خودنمایی می کند.دو مناره بلند، رواق شاه عباسی و دارالحفاظ، سردر محمد شاهی، صحن وکیلی، صحن اتابکی و صحن میرداماد از جمله قسمتهای مختلف آستانه شاه نعمت الله ولی می باشند.

باغ شاهزاده ماهان

باغ شازده (شاهزاده) در ۲ کیلومتری شهر ماهان  قرار دارد. قدمت باغ مذکور به اواخر دوره‌ قاجار باز می‌گردد است. یک استخر و یک جوی منتهی به عمارتی بزرگ، به همراه درختان ستبر از مواردی است که در هنگام تماشای باغ کاملا مشخص است.هنگام تماشای باغ تضادی به چشم می خورد که بین فضای سرسبز آن و محیط خشک بیرون دیواره‌های آن وجود دارد. این باغ مانند واحه‌ای بسیار زیبا در دل کویر به نظر می‌رسد و همین به جذابیت‌های آن افزوده است.

ارگ راین

ارگ راین در شهر «راین» دومین بنای خشتی جهان بعد از ارگ بم است که 22 هزار متر مربع مساحت دارد. این ارگ بر فراز تپه‌ای با عظمت قرار گرفته است و به گفته‌ تاریخ نگاران، مربوط به زمان ساسانیان است. این قلعه که تماما از خشت خام ساخته شده، تنها دارای یک ورودی است که در سمت شرقی آن واقع شده است و به وسیله‌ سردر بزرگ و باشکوهی به محوطه‌ی داخلی راه می یابد. همانند ساختار تمامی ارگ‌ها، ارگ راین نیز دارای بخش عامه نشین و اعیان نشین است که فضاهای معماری مورد نیاز مردم از جمله زورخانه، مکتب خانه، سرباز خانه، بارانداز، ساختمان قرنطینه، مسجد، انبار و اصطبل در آن دیده می‌شود.

آبشار راین

 آبشار راین که به نام «زر رود» هم شناخته می شود، در 14 کیلومتری جنوب غربی شهر راین و بر دامنه های جبهه شرقی کوه هزار فرو می ریزد. این آبشار از ریزش رودخانه ای پدید می آید که سرچشمه های آن در ارتفاعات بالادست و از دل دامنه ها و دیواره های برف گیر کوه هزار، جریان می یابد. آبشار راین طی 4 مرحله فرو می ریزد که مرحله ی اول 3 متر و پس از آن 4 متر ، مرحله سوم از لبه پرتگاه تا نقطه ای که سنگ بزرگی در دیواره ها قفل شده و مرحله ی بعد ریزش از سنگ بزرگ تا کف سنگی حوضچه ی آبشار و پخش آب بر دیواره سنگی شیب دار و حرکت در لابه لای بیدها و کناره ی دیواره بلند سنگی است.

کلوت های شهداد

کلوت به سازه هایی می گویند که بر اثر عامل فرسایشی  باد درکویر ایجاد می گردد و فرم ها و شکلهای مسحور کننده ای را ایجاد میکنند که کمتر کسی میتواند پس از دیدن این مناظر، انگشت به دهان نماند و مسحور این زیبایی بی مانند نشود.

وقتی ناگهان در دل بیابان لوت چشمتان به سازه های عجیب و غریب بیفتد، انگار وارد یک شهر بدون سکنه شده اید که انگار تنها برای ارواح ساخته شده است. شاید برای همین است که میگویند اینجا شهر جن و پری است.شهر افسانه ای کلوت ها 11000کیلومتر مربع مساحت دارد.

«شهداد» تا كرمان صد كیلومتر فاصله دارد و تا شهر افسانه‌ای «كلوتها» نیز 40 كیلومتر فاصله است. این منطقه در بین زمینشناسان به یکی از «قطب های گرمایی زمین» نیز معروف است. همین خشكی كویر ممکن است گردشگران را از اروپای سبز به ایران بكشاند.

در نزدیكی شهداد، «نبکا»‌ها (گلدانهای كویری) وجود دارد كه گاه طول آنها به 10 متر می رسد؛ در حالی که بلندترین نبکاهاى صحراهاى افریقا 3 متر طول دارند.

ارگ بم

 ارگ عظیم که در فهرست میراث جهانی یونسکو با عنوان «بم و فضای فرهنگی آن» به ثبت رسیده است،در شهر بم در 193 کیلومتری جنوب شرقی کرمان قرار دارد و در سده ۵ پیش از میلاد ساخته شده و تا سال ۱۸۵۰ میلادی همچنان مورد استفاده بوده است  . این ارگ به مساحت تقریبی 200 هزار متر مربع، بزرگترین مجموعه بناهای خشتی جهان محسوب می شود.

دروازه اصلی، بازار، میدان تکیه، مسجد برزگ ارگ، مجموعه میرزا نعیم، مسجد کوچک، کاروانسرا، زورخانه، حمام ارگ، دروازه حصار دوم، مدرسه یا خانقاه ارگ، اصطبل، قورخانه، محل آسیاب بادی، خانه حاکم، چهار فصل، چاه اصلی ارگ، بقایای محله قدیم، کناری محله یا غلام محل، دروازه کت کرم و زندان، اصلی ترین بخش های این ارگ را تشکیل می دهند.

در میان قلعه عمارت حاکم نشین روی صخره‌ای طبیعی بنا شده بود که دارای 5 طبقه بود و همگی از جنس خشت و گل بود.. ستون‌ها و قوس‌های باقی مانده در قلعه بم، مغازه‌های نانوایی، روغنگیری و قفسه‌های خشتی در بازار قلعه نشان از رونق گذشته آن دارد. ارگ بم نمونه کاملی از شیوه‌های معماری ایران است.

باغ سنگی سیرجان

باغ سنگی یکی از جاذبه‌های شهر سیرجان است که در روستای میاندوآب در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی سیرجان و در نزدیکی دهستان بلورد قرار دارد. این باغ به شکل یک شش ضلعی نامنظم است که به جای سرسبزی، تنها درختان خشکیده‌ای را در خود جای داده است و میوه‌هایش از جنس سنگ هستند.

این باغ را فردی به نام درویش خان در سال ۱۳۴۰ ساخت. به دنبال اجرای طرح اصلاحات ارضی، بسیاری از زمین‌داران بزرگ زمین‌های خود را از دست دادند و درختان باغ کم‌کم خشکیدند.وقتی دیگر سرسبزی و زیبایی باغ از دست رفت، او شروع به اقدام عجیبی کرد. در زمینش تنه خشکیده درختان را کاشت و بعد از آن شروع به آویزان کردن سنگ از آن‌ها کرد. او به قدری این کار را ادامه داد که در نهایت باغی سنگی به وسعت ۱۰۰۰ متر با ۱۸۰ درخت ساخت.

روستای صخره ای میمند

روستای صخره‌ای میمند بدون شک یکی از باستانی‌ترین مکان‌های جهان است که از دوازده هزار سال پیش تا کنون همچنان پا برجا بوده و زندگی در آن هنوز جریان دارد. یک شب اقامت در غارهای میمند قطعا خاطره‌ای جذاب برای شما یه یادگار خواهد گذاشت.

این روستا در ۳۸ کیلومتری شمال‌شرقی شهرستان شهربابک قرار دارد و به این دلیل که خانه های آن در درون زمین کنده شده است و در مقابل گرما، سرما و عوامل جوی مختلف مقاومت زیادی داشته است،‌ پس ازسالها به صورت نسبتا سالم باقی مانده است.

منابع : سیری در ایران، کجارو، همگردی،کویرها و بیابان های ایران،هایپرشیا

علیرضا عابدینی-تبیان