بسم الله الرحمن الرحیم
جمع بندی و چکیده مبحث 129 طرح صالحین: «موسیقی، ساز و آواز»
* جایگاه موسیقی و آهنگ در اسلام:
موسیقی و غنا از جمله مواردی هستند که آیات قرآن به آن اشاره کرده است. در سوره لقمان آیه شش می خوانیم: «و بعضی مردم خریدار سخنان بیهوده و سرگرم کننده اند تا بی هیچ عملی دیگران را از راه خدا گمراه کنند و آن را به سخره گیرند؛ آنان برایشان عذابی خوارکننده است».
در اسلام آهنگ هایی که متناسب با مجالس گناه باشد حرام است ولی اگر آهنگی مفاسد فوق را نداشت مشهور فقها می گویند: «شنیدن آن مجاز است».
در سوره حج، آیه 30می خوانیم: «و اجتنبوا قول الزور/ از سخن باطل دوری کنید».
امام صادق(ع) به یکی از اصحاب خود که هنگام قضای حاجت بیشتر توقف می کرد تا آواز و خوانندگی همسایه اش را بیشتر گوش کند، فرمود: «غسل توبه کن و هر چه می توانی نماز بخوان؛ چه بسیار بدحالتی بود اگر با این حال می مردی. کار زشت را به اهلش واگذار زیرا هر چیز، اهلی دارد».
آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر آیه شش سوره لقمان درباره جایگزین های موسیقی می نویسد:
«برای برطرف کردن خستگی و ایجاد نشاط، راه های مناسب و سالمی وجود دارد، مانند سیروسفر، ورزش، دید و بازدید، گفت و گوهای علمی و انتقال تجربه و از همه مهم تر ارتباط با آفریدگار هستی که تنها آرام بخش دل هاست، چرا خود را سرگرم لذت هایی کنیم که پایانش ذلت و آتش است؟».
* مزایا و معایب موسیقی، ساز و آواز:
- کشيده شدن پرده اي روي قلب و درک نکردن بسياري از اسرار هستي
- لذت نبردن از مناجاتهاي طولاني با خداوند
- هميشه در تيررس شيطان بودن
- تقویت حافظه و مغز
- جلای روح
- در بعضی موارد باعث ایجاد تحرک و نشاط
* موسیقی اگه گوش دادنش، حال انسان رو عوض کنه (شاد بشه یا غمگین بشه) اشکال داره؟ چرا؟
اگر موسیقی مناسب و خوب باشد و باعث گناه و حرکات نامزون و یا حالت افسردگی نشود اشکالی ندارد.
* فرق موسیقی خواننده مجاز و غیر مجاز چیه؟
موسیقی های زیرزمینی (اکثرا رپ) که دارای کلمات نامناسب هستند و از سمت ارشاد تایید نمیشوند غیر مجاز هستند .
برخی از سایر نکات مطرح‌شده در این مبحث نیز به اختصار اشاره می‌گردد:
* مقصود از موسیقی و غنا: غنا يعنى ترجيع صدا به نحوى که مناسب با مجالس لهو باشد که از گناهان بوده و بر خواننده و شنونده حرام است. ولى موسيقى، نواختن آلات آن است که اگر به نحو معمول در مجالس لهو و گناه باشد، هم بر نوازنده و هم بر شنونده حرام است. و اگر به آن نحو نباشد، فى‌نفسه جايز است و اشکال ندارد.
* گوش‌دادن به صداى زن هنگامى که شعر و غیر آن را با آهنگ مى خواند ، به‌صورت غنا نباشد و هم به قصد لذت و ریبه نباشد و مفسده اى هم بر آن مترتّب نگردد، اشکال ندارد .
* تاحالا چیزی به عنوان برگردان شنیده اید؟
روشی‌است که در آن نوا یا پیامی صوتی، به صورت وارونه بر روی نوار آهنگی دیگر ضبط شده و مستتر میشود. وارون‌نگاری کاربردی دانسته و تعمدی است و برخی افراد بر این باورند که می‌توان پیغامی را بدین وسیله به شنونده، بدون اینکه از آن آگاه باشد و بدون اینکه خود بخواهد منتقل نمود.
اگر مکالمات ضبط شدۀ انسان به طور برعکس پخش شود، عباراتی که معمولاً کوتاه و در رابطه با کلام گفته شده هستند شنیده می شوند.
یعنی یه آهنگ رو که شما گوش میکنید و به نظرتون هیچ واژه یا معنای کفر آمیز و شیطان پرستی هم نمیده ولی در حقیقت تاثیری که روی شما میگذاره کمتر از به انحراف کشاندن شما نیست.یعنی یه حرف شیطان پرستی یا کفر آمیز و در قالب یه آهنگ درست میکنند که وقتی این آهنگ و برگردان کنید عین اعتقادات کفر آمیز و دارند به روح و جان شما القا میکنند و طرف هم اصلا حواسش نیست.
* احکام موسیقی
برای حلال بودن موسیقی، توجه به سه عامل لازم است:
۱- آهنگ
۲-شعر
۳- صدای خواننده
* اگر آهنگ و موسیقی، مناسب با مجالس لهو و لعب و «مضل عن سبیل الله» نباشد
و شعری که خوانده میشود دارای مضامین بد و نامناسب نباشد
و صدای خواننده هم مطرب و محرک نباشد
حلال است.
اما اگر یکی از شرایط بالا نباشد گوش کردن به آن موسیقی حرام است.
عروسی و غیرعروسی تفاوتی ندارد.
مضل عن سبیل الله؛
یعنى به سبب ویژگى‌هایى که دارد انسان را از خداوند متعال و معنویات و فضائل اخلاقى دور نموده و به سمت بى‌بندوبارى، بیهودگى و گناه سوق دهد.
در پایان، شعری از آقای "منصور مقدم" که فی‌البداهه در خصوص بحثِ «موسیقی، ساز و آواز» سروده‌اند، می‌آوریم:
صــدای بــــاد و بـــــاران هم تـــرانه
صـدای شُـرشُر آبی که آید هر زمانه
بُوَد نوعــی زِ موســیقی یقین دادن
صـدای نی نوای همنــوای عاشقانه
لازم به ذکر است که تمامی مطالب فوق از نوشته‌های دست‌نویسِ دوستانِ شرکت‌کننده در این مبحث گردآوری شده است.
شاد و سلامت باشید...
