برای افرادی که کودکی را به فرزندخواندگی قبول می کنند، فرآیند فرزندپروری درعین حال که ممکن است لذت بخش باشد، با سختی ها و گرفتاری های خاص خود همراه است. در این شرایط ممکن است از منابع مختلف، توصیه های گوناگونی دریافت کنند اما در نهایت ندانند که باید دقیقاً چطور رفتار کنند. به گزارش ماهنامه «سپیده دانایی»، نویسنده این مقاله، سال ها در سازمان بهزیستی به صورت مستقیم با کودکانی که به فرزندخواندگی پذیرفته می شوند، کار کرده است بنابراین این مقاله می تواند به شما کمک کند با چالش های فرزندخواندگی آشنا شوید و راهکارهایی را هم برای برخورد مناسب با این چالش ها بیابید.
این کودکان خیلی شبیه بقیه کودکان هستند
خیلی ها فکر می کنند، کودکانی که به فرزندخواندگی پذیرفته می شوند حال از هر طریقی، فرزند اقوام یا از سوی سازمان بهزیستی یا ...، بسیار متفاوت از سایر کودکان هستند اما واقعیت این است که شباهت های این کودکان با سایر کودکان بیشتر از تفاوت هایشان است. آنان مانند هر کودکی نیازمند کسانی هستند که با عشق و محبت آن ها را می پذیرند و مراقب آن ها هستند، در عین حال با انضباط و اقتدار مناسب، آنان را هدایت می کنند؛ البته این کودکان با یک واقعیت هم رو به رو هستند: این که والدین کنونی شان، پدر و مادر اصلی شان نیستند!
5 باور درست به جای 5 باور غلط
شما ممکن است مانند بسیاری از افراد جامعه باورهای غلط و کلیشه ای درباره کودکانی داشته باشید که به فرزندخواندگی پذیرفته می شوند. این باورها باید شناسایی و تغییر داده شوند و این اولین قدم است، چون باورهای غلط در ارتباط شما و کودک مثل یک سد عمل خواهند کرد و البته فشار روانی زیادی را هم به خودتان وارد می کنند. برخی از این باورها عبارت است از:
1-کودکِ فرزندخوانده، مانند والدینش می شود. 2- فرزندخوانده ها مشکلات بیشتری دارند. 3-کودکانِ فرزندخوانده، چون به فرزندخواندگی پذیرفته شده اند، همیشه شاد هستند. 4-فقط افراد ثروتمند باید کودکی را به فرزندخواندگی قبول کنند. 5- والدین اصلی بعدها فرزند خود را پس می گیرند و ... .
باورهای درست این ها هستند:
1- کودکان گرچه از نظر ظاهری ممکن است شبیه والدین تنی شان شوند ولی همیشه کاملا شبیه والدین تنی شان نمی شوند و عوامل تربیتی نقش مهمی در شکل گیری شخصیتشان دارند. 2- مطالعات بسیاری نشان می دهد که تفاوت چندانی از نظر میزان مشکلات بین کودکانِ فرزندخوانده و دیگر کودکان وجود ندارد. اگر هم تفاوتی مشاهده می شود، ناشی از واکنش های متفاوت نسبت به این کودکان است.3- پذیرفته شدن از سوی دیگران برای فرزندخوانده ها بسیار مسرّت بخش است اما نمی تواند دلیل کاملی برای شاد بودن آن ها مانند هر کودک دیگری باشد. 4-مراقبت از فرزند تنها به پول نیاز ندارد و والدین باید قابلیت ها و صلاحیت های دیگری هم داشته باشند. 5- همیشه این احتمال وجود دارد که والدین برای باز پس گیری فرزند خود اقدام کنند، اما این اقدام بسیار نادر است و ... .
3 خطای فرزندپروری در فرآیند فرزند خواندگی
والدینی که کودکی را به فرزندخواندگی قبول می کنند، ممکن است به دلیل شرایط خاص این کودکان دچار خطاهایی شوند، البته همه والدین ممکن است خطا کنند و این طبیعی است؛ اما اگر شما می خواهید از شکل گیری و تشدید مشکلات رفتاری این کودکان پیشگیری کنید، بهتر است مراقب این خطاها باشید. این خطاها عبارت است از: 1- محبت افراطی به دلیل دلسوزی نسبت به شرایط خاص این کودکان یا به دلیل این که بعد از سال ها صاحب فرزند شدید که در نهایت به تربیت کودکی لوس منجر می شود. 2- رعایت نکردن مرز و حریم شخصی به دلیل نگرانی نسبت به احساس مسئولیت افراطی یا دلبستگی شدید به کودک. 3- پنهان کردن واقعیت فرزندخواندگی از کودک یا دیگران به دلیل ترس از واکنش های احتمالی یا ترسِ ازدست دادن کودک.
3 راه پیشگیری از خطاهای فرزندخواندگی
برای پیشگیری از خطاهای مطرح شده به این مسائل دقت کنید: 1- از طریق وضع قوانین و ایجاد محدودیت های منطقی متناسب با سن کودک، در کنار ابراز محبت و دوست داشتنِ به اندازه، برای او امنیت ایجاد کنید. 2- باید در جایگاه والد برای خود حریم خصوصی داشته باشید و زمان هایی را برای پرداختن به فعالیت های مورد علاقه خود و همسرتان صرف کنید. 3- کودک این حق طبیعی را دارد که در زمان مناسب و به شکل مناسب از موضوع فرزندخواندگی اش آگاه شود.
دشوارترین چالش والدین در فرزندخواندگی
بیان واقعیت فرزندخواندگی، دشوارترین چالش والدین است. برای بسیاری این سؤال مطرح است که در چه سنی باید این واقعیت را گفت؟ تحقیقات نشان می دهد که بهتر است موضوع فرزندخواندگی را با نمایش پویانمایی های مرتبط یا خواندن داستان هایی در این زمینه، از سنین پایین یعنی قبل از مدرسه شروع کنید تا ذهن کودک آماده شود و حدود 7 تا 10 سالگی این مسئله را کامل بیان کنید. هرچه سن افزایش یابد، سؤالات کودکان پیچیده تر و سازگاری آنان دشوارتر خواهد شد.
بهتر است موضوع را خود شما بیان کنید نه دیگران. به یاد داشته باشید که فرزندخواندگی چیزی نیست که شما یا فرزندتان به خاطرش شرمنده یا خجالت زده باشید؛ برای مثال به فرزندتان بگویید: «فرزندخواندگی یعنی این که پدر و مادرها گاهی نمی توانند مسئولیت بزرگ کردن فرزند خود را به عهده بگیرند و از پدر و مادر دیگری می خواهند که این کار را انجام دهند و این اتفاق برای تو پیش آمده است.» خودتان را برای سؤالات احتمالی آماده کنید و همیشه به یاد داشته باشید که بهتر است حقیقت را بگویید، البته نه تمام حقیقت را. همچنین متناسب با سن کودک حرف بزنید. زمان و مکان مناسبی انتخاب کنید و اگر جواب سؤالی را نمی دانید راحت به او بگویید که فعلاً نمی دانید چه بگویید، اما بعدها جواب خواهید داد.
