تیبا به‌عنوان نخستین خودروی به‌اصطلاح ملی سایپا در سال 1387 و در ابتدا با نام مینیاتور رونمایی شد؛ اما این سدان سگمنت B در اصل با تلفیقی از قطعات پراید، ریو و تا حدودی رنو L90 ساخته شده بود و نهایتاً با تمامی این حواشی و تغییر نام به تیبا به بازار آمد. تیبا علیرغم طراحی نازیبا و غیر جذاب، به دلیل قیمت مناسب و توانایی‌های بالاتر از پراید با استقبال مناسبی از سوی خریداران روبرو شد اما این ماشین همواره از طراحی ضعیف بیرونی و داخلی رنج می‌برد. به همین دلیل پس از گذشت چند سال از حضور تیبا در بازار و بازخورد مناسب خریداران، سایپا تصمیم گرفت آن‌را دستخوش بهسازی و فیس‌لیفتی کلی کند. بدین ترتیب نسخهٔ فیس‌لیفت شدهٔ تیبا یا به گفتهٔ سایپا، خودرویی جدید (!) در اسفند 1392 با نام اولیهٔ 232 معرفی و سپس نام ساینا بر آن نهاده شد. ساینا در داخل و خارج تغییرات زیادی را تجربه کرده بود تا جایی که سایپا آن‌را نسل جدید تیبا می‌دانست! درهرحال سال گذشته این خودرو که می‌توان آن‌را پرچم‌دار سایپا دانست به بازار آمد و حال قصد داریم در ادامهٔ این مطلب نگاه کاملی به ساینا داشته و آن‌را بررسی نماییم.
طراحی بیرونی
طراحی ساینا به‌طور کامل در داخل کشور و توسط طراحان مرکز مهندسی سایپا صورت گرفته است. سایپا در ساینا به‌طور کامل طراحی جلو و عقب تیبا را تغییر داده است تا آن‌را بروزتر و جذاب‌تر کند. در بخش جلویی این خودرو فرم کاپوت کاملاً تغییر کرده و چراغ‌های جلو هم شکلی کشیده پیدا کرده‌اند که تا حدودی چراغ‌های جلوی نیسان پولسار را تداعی می‌کنند. جلوپنجره و سپر جلو هم تغییر کرده و فرم این دو باهم تا حدی یادآور جلوپنجرهٔ دوکی‌شکل لکسوس هستند. در سپر جلو شاهد ورودی هوای عضلانی و بزرگی هستیم که هرگز مناسب چنین سدان کوچک نیست. در طرفین سپر نیز دو پروژکتور در قابی فرورفته تعبیه شده‌اند که بازهم فرمی ناپخته دارند.
قسمت جانبی ساینا به‌جز حذف زه‌ها، تغییر آینه‌ها و تغییر رکاب، هیچ تفاوتی با تیبا ندارد و کاملاً با یکدیگر یکسان هستند درست مانند نقیصه‌ای که در بخش جانبی دنا هم نسبت به سمند وجود دارد. البته هرچند در ساینا خط فرورفتهٔ روی درهای جلو که در تیبا وجود داشت به جهت عدم تغییر قالب درها هنوز باقی است اما سایپا با زیرکی این خط را در گلگیرها با راهنمای جانبی ادغام کرده و ادامهٔ آن‌را حذف کرده است. در این بخش فرم جدید رکاب‌ها هم به‌هیچ‌عنوان با بدنه هماهنگ نبوده و مانند قطعه‌ای اضافه به نظر می‌رسد درحالی‌که می‌شد با کمی صرف وقت بیشتر این قسمت را بسیار بهتر طراحی کرد. اما به‌تازگی سایپا رینگ‌های آلومینیومی جدیدی را در ساینا بکار گرفته که تأثیر مثبتی در بهبود نمای آن داشته‌اند.
در بخش عقب هم شاهد تغییرات کاملی هستیم که در اینجا هم الهامات از دیگر خودروها کاملاً مشهود است به‌گونه‌ای که فرم چراغ‌ها تا حدودی به چراغ‌های سوزوکی کیزاشی شباهت داشته و سپر، پروژکتورها و فرم کلی عقب نیز انسان را به یاد تویوتا یاریس سدان می‌اندازد. البته الهام از خودروهای معتبر جهانی خصوصاً برای خودروسازان رده پایین هرگز امر بدی نیست اما به شرطی که این الهامات با هماهنگی کامل بکار روند یعنی چیزی که در ساینا هرگز به چشم نمی‌خورد. ساینا هرچند شاید جذاب‌تر و بروزتر از تیبا به نظر برسد اما هیچ هماهنگی‌ای میان فرم تیز طراحی جلو و عقب آن با بخش جانبی که کاملاً مشابه تیبا است به چشم نمی‌خورد. همچنین نکتۀ عجیبی که در سری‌های جدید ساینا به چشم می‌خورد، نام خودرو است که برخلاف رویۀ معمول به‌صورت فارسی روی درِ صندوق چسبانده شده است.
طراحی داخلی
شاید بتوان بهترین بخش ساینا را کابین و داشبورد آن دانست چراکه سایپا آن‌را کاملاً تغییر داده و از فرم بی‌روح و کسل‌کنندهٔ تیبا فاصله گرفته است. در این بخش فرم داشبورد تغییر کرده و با تریم دورنگ مشکی-نقره ای، بسیار بهتر از تیبا شده است. یک نمایشگر کوچک همانند پژو 206 در بالای داشبورد تعبیه شده که اطلاعاتی مانند ساعت، تاریخ، دمای بیرون و تنظیمات سیستم صوتی را نشان می‌دهد. غربیلک فرمان نیز تغییراتی داشته و خوش‌دست‌تر شده است.
همچنین فرم رو دری‌ها هم کاملاً متحول شده که هرچند ارگونومیک‌تر شده و باز و بسته کردن درها راحت‌تر صورت می‌پذیرد اما فرمی شلوغ و به‌هم‌ریخته داشته و از آن قسمت پارچه‌ای که در تیبا وجود داشت هم خبری نیست. بعلاوه ساینا همچنان تعدادی از قطعات داخلی خود مانند دکمه‌های شیشه‌بالابر و چراغ‌های هشداردهندۀ صفحه آمپر را از پراید قرض گرفته است. بااین‌وجود در کل ساینا در بخش طراحی داخلی پیشرفت قابل‌توجهی نسبت به تیبا داشته است و با تغییراتی در کنسول وسط هم‌اکنون فضای پای بیشتری هم ارائه می‌کند اما همچنان کاربرد فراوان پلاستیک خشک در آن به چشم می‌خورد.
تجهیزات
سایپا، ساینا را در دو تیپ SX و EX به بازار عرضه می‌کند که دومی تیپ فول بوده و تجهیزات بیشتری دارد. تجهیزاتی که در تیپ پایهٔ ساینا وجود دارد عبارت‌اند از فرمان هیدرولیک، دو ایربگ، ترمز ABS و EBD، ایموبلایزر، گرم‌کن شیشهٔ عقب، پنجره‌های برقی جلو، تنظیم ارتفاع کمربندهای ایمنی و نور چراغ‌های جلو، پروژکتورهای جلو و عقب، قفل مرکزی، نمایش دمای بیرون و ریموت کنترل درحالی‌که در تیپ EX، پنجره‌های برقی عقب، تهویه اتوماتیک، آینه‌های جانبی برقی، سنسور دنده‌عقب و رینگ آلومینیومی به خودرو اضافه می‌شوند. در کل با توجه به قیمت و کلاس ساینا خصوصاً در تیپ EX، این سدان سایپا تجهیزات نسبتاً مناسب و قابل‌قبولی را ارائه می‌کند.
پیشرانه
موتور ساینا دقیقاً همان پیشرانهٔ تیبا است که آن‌هم در اصل همان موتور پراید است که توسط موسسهٔ EF آلمان تغییراتی در آن ایجاد شده و با افزایش حجم، قدرت و گشتاور تولیدی آن بیشتر شده است. حجم این موتور 8 سوپاپ که M15 نام دارد 200 سی‌سی نسبت به موتور پراید بیشتر بوده و 1500 سی‌سی حجم دارد. این پیشرانه در سری‌های قبلی تیبا 80 اسب بخار قدرت داشت اما به‌تازگی سایپا با ایجاد تغییراتی قدرت آن‌را به 87 اسب بخار و گشتاورش را به 128 نیوتن متر افزایش داده است. در ساینا هم از نسخهٔ ارتقاءیافتهٔ این موتور استفاده شده است که هرچند با توجه به حجم 1.5 لیتری‌اش نسبت به موتورهای روز دنیا بازدهی مناسبی ندارد اما برای شرکتی چون سایپا و خودرویی چون ساینا قابل‌قبول است.
سواری
هنگام نشستن داخل ساینا فرم جدید و قابل‌قبول داشبورد جلب‌توجه می‌کند و فضای پای جلو نیز کمی بیشتر شده است؛ اما به دلیل تغییر آینه‌های جانبی و فرم مورب قسمت پایینی آن‌ها، دید آینه‌ها کاهش یافته و کمتر از تیبا است. بااین‌حال پس از استارت زدن خودرو و شروع حرکت، پیشرانه کشش مناسبی را به نمایش می‌گذارد و به‌خوبی از پس جثهٔ 1 تنی ساینا برمی‌آید. این موتور همچنین شتاب قابل‌قبولی را برای ساینا فراهم می‌کند به‌گونه‌ای که در حدود 12 ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر در ساعت می‌رسد که از این لحاظ عملکرد بهتری نسبت به پژو 206 تیپ 2 دارد. به دلیل قدرت مناسب پیشرانه، هنگام پُر بودن خودرو نیز چندان ضعف قدرت به چشم نمی‌آید و استفاده از کولر هم موجب افت توان فاحشی نمی‌شود. همچنین به ادعای سایپا، مشکلات دیسک و صفحه و عدم هماهنگی گیربکس و موتور که در تیبا وجود داشت در ساینا برطرف شده است.
ساینا حدود 50 کیلوگرم وزن بیشتری نسبت به تیبا دارد درحالی‌که مصرف سوخت ترکیبی آن از سوی سایپا 7 لیتر در هر صد کیلومتر اعلام شده است. همچنین سایز رینگ‌های آن 14 اینچ و لاستیک‌ها 185 هستند که نسبت به تیبا افزایش داشته و در کنار وزن بیشتر موجب افزایش پایداری خودرو شده‌اند. البته صدای پیشرانه همچنان به داخل اتاق وارد می‌شود که این وضعیت در سرعت‌ها بالا بدتر شده و کاملاً آزاردهنده خواهد بود؛ اما ترمزهای ساینا هرچند هنوز هم در عقب از نوع کاسه‌ای هستند ولی نسبتاً قدرتمند بوده و عملکرد بسیار بهتری نسبت به پراید دارند. فضای پای سرنشینان عقب مناسب بوده و حجم صندوق بار نیز با توجه به کلاس خودرو پذیرفتنی است. در کل توانایی‌های حرکتی، پیشرانه و سواری ساینا در این کلاس و رنج قیمت قابل‌قبول است.
نتیجه‌گیری
چه ساینا را نسل جدید تیبا بدانیم و چه یک فیس‌لیفت، طبق رویهٔ جهانی باید جایگزین تیبا شده و تولید تیبا متوقف گردد اما این رویه در قاموس خودروسازانی وطنی جایی نداشته و تیبا همچنان در کنار ساینا قدرتمندانه به تولید خود ادامه می‌دهد؛ اما در مورد ساینا می‌توان گفت هرچند سایپا در این خودرو قصد برطرف نمودن ایرادات تیبا را داشته است اما این اقدامات در طراحی بیرونی چندان جالب از آب درنیامده است درحالی‌که پیشرانهٔ آن نیز با تیبا یکسان بوده و فقط در بخش داخلی پیشرفت درخور توجهی داشته است. البته این نکته را هم باید در نظر داشت که تیپ EX ساینا با قیمت 27,700,000 تومان (در رنگ سفید) نزدیک به 3 میلیون تومان قیمت بیشتری نسبت به تیبا دارد درحالی‌که با این اضافه پرداخت تنها طراحی جدید جلو و عقب، داشبورد جدید و چند به‌اصطلاح آپشن سادهٔ بیشتر را به دست می‌آوردید.
بنابراین ساینا با این قیمت خودروهایی چون سمند SE، سمند LX، پژو 405 و تا حدودی رانا را به‌عنوان رقیب روبروی خود می‌بیند که همگی دارای پیشرانه‌های قدرتمندتر و فضای داخلی جادارتر هستند و همین امر کار ساینا را در بازار سخت می‌کند؛ اما نباید فراموش کرد که مزیت اصلی ساینا نسبت به خانوادهٔ سمندها و پژوهای ایران‌خودرو، هزینه‌های نگه‌داری بسیار کمتر و استهلاک پایین‌تر نسبت به رقبای مذکور است که این عامل مهم موجب می‌شود بسیاری از افراد مجاب به خرید ساینا گردند. همچنین ابعاد کوچک‌تر ساینا نیز آن‌را به گزینهٔ مناسب‌تری برای ترددهای شهری تبدیل کرده است؛ علاوه بر این، طبق گزارشات قرار است به‌زودی نسخه‌های هاچ‌بک و اتوماتیک ساینا نیز تولید شوند. اما بااین‌حال اگر ساینا به‌عنوان جایگزین تیبا و با همان قیمت عرضه می‌شد، شاید بهتر می‌توانستیم آن‌را قبول کنیم تا حالا که به‌عنوان خودرویی جدید و در سطح قیمتی بالاتر از تیبا به بازار عرضه شده است.
