چرا قبر حضرت آدم(ع) در نجف و قبر حضرت حوا در جدّه است؟ آیا واقعاً قبر ایشان در مکه بوده و به نجف برده شده است؟ اگر بله توسط چه کسی این کار انجام شده است؟
پاسخ اجمالی
روایاتی که درباره دفن حضرت آدم(ع) در نجف اشرف رسیده اگر چه تفاوتی در نقل آن وجود دارد، اما بیشتر آنها در این مسئله که حضرت آدم(ع) در نجف دفن شده است اتفاق نظر دارند، این مسئله در زیاراتی که از اهل بیت(ع) در کیفیت زیارت امیر مؤمنان علی(ع) در نجف وارد شده نیز آمده است.[1]
البته روایت غیر مشهوری نیز در برخی منابع وجود دارد که حضرت آدم(ع) در مکه دفن شده و انتقال به نجف داده نشده است؛ که راه جمع این روایات این است که حضرت آدم(ع) ابتدا در مکه دفن شدند و سپس توسط حضرت نوح(ع) جسدشان به نجف برده شد که برخی از این روایات را بیان می‌کنیم:
1. امام صادق(ع) فرمود: «خدای تعالى به نوح(ع) در حالى که او در کشتى قرار داشت وحى کرد که یک هفته پیرامون کعبه طواف کند و او چنین کرد، سپس وارد آب شد در حالى که آب تا زانوهایش را فرا گرفته بود، آن‌گاه تابوتى را از آب بیرون آورد که در آن استخوان‌هاى آدم(ع) بود و تابوت را به داخل کشتى منتقل ساخت و بارها به دور کعبه طواف نمود، آن‌گاه به باب کوفه و وسط مسجد آن رسید و گروهی که با نوح در کشتى بودند پراکنده شدند، سپس تابوت را در محلّى به نام "غَرى" دفن نمود».[2]
2. روایت شده است: «جنازه حضرت آدم در کوه ابو قبیس که در مکّه است مدفون شد آن‌گاه حضرت نوح(ع) بعد از طوفان استخوان‌هاى آدم(ع) را در تابوتى ریخته آن تابوت را در پشت کوفه دفن کرد، قبر آدم و نوح(ع) در "غرى" (یعنى نجف اشرف) می‌باشد و تابوت امیر المؤمنین على(ع) بالاى تابوت آنها در یک مکان قرار دارد».[3]
3. امام باقر(ع) فرمود: «ما بین رکن و مقام، انباشته از قبور پیامبران الهى است و قبر آدم(ع) نیز در همان محل است».[4]
سید بن طاوس درباره قبر حضرت حوا(ع) در جدّه روایت کرده است:
«در صُحُف ادریس(ع) آمده که آدم(ع) ده روز به مرض تب بیمار بود و وفات او در روز جمعه یازدهم محرّم اتّفاق افتاد و او را در غارى در کوه ابو قبیس دفن کرده و او را رو به قبله قرار دادند و عمر او از زمان ایجاد تا هنگام وفات نهصد و سى سال بود و حوّا(ع) فقط یک سال بعد از او زنده بود، سپس پانزده روز بیمارى کشید و آن‌گاه وفات یافت و او را در کنار آدم دفن کردند».[5]
[1]. ر.ک: «قبر حضرت آدم و نوح در نجف»، سؤال 8427.
[2]. جزائری، نعمت الله، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین، ص 59، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، 1404ق؛ جزائری، نعمت الله، قصص الأنبیاء، ترجمه: مشایخ، فاطمه، ص 97، انتشارات فرحان، تهران، چاپ اول، 1381ش.
[3]. مسعودی، علی بن حسین، إثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب، ص 23، انتشارات انصاریان، قم، چاپ سوم، 1384ش؛ مسعودى، على بن حسین، ترجمه إثبات الوصیة، ص 20، مترجم: نجفى، محمد جواد، اسلامیه، تهران، 1362ش.
[4]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 214، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[5]. ابن طاوس، علی بن موسی، سعد السعود للنفوس منضود، ص 37، دار الذخائر، قم، چاپ اول، بی‌تا.
