مراسم خواستگارى[۱] و ازدواج مبارك پيامبر خدا(ص) و خديجه با همه سادگى اش ، مالامال از آموزه هايى درس آموز و درخور الگوبردارى است . اين اتّفاق خجسته با وجود وقوعش پيش از بعثت پيامبر(ص) و با اين كه تنها يك بار روى داده است ، مى تواند سرمشقى جاودان براى همگان باشد ؛ زيرا به باور ما ، پيامبر اكرم(ص) از ابتداى تولّد تا هنگام رحلتش ، به نور قدسى تأييد شده و تحت مراقبت فرشتگان الهى بوده است . گزارش هاى تاريخى اين خواستگارى ، دقيق و قابل استفاده براى شناسايى و معرّفى سيره پيامبر خدا(ص) هستند .

اين گزارش ها مى گويند : پيامبر(ص) با آن كه از مال دنيا بهره چندانى نداشت ، شجاعانه و با توكّل تمام ، به ازدواج اقدام نمود و به تشكيل خانواده همّت گماشت . بى توجّهى به مال و اهمّيت دادن به فضايل انسانى ، در همه جاى اين ازدواج مقدّس ، به چشم مى آيد . همچنين ابو طالب در خطبه خواستگارى ، با صداقت تمام و به صراحت ، از اندك بودن مال خواستگار سخن گفته و با كم اهمّيت انگاشتن آن ، بر باورمندى ، ديندارى ، خردمندى ،[۲] نيكوكارى ، نجابت ، كَرَم و ديگر فضايل اخلاقى پيامبر(ص) پاى فشرده است .[۳] اين معنا در آن سوى ازدواج نيز مشاهده مى شود . خديجه آن گاه به پيامبر(ص) علاقه مند گرديد كه به صداقت و امانتدارى او در تجارت پى برد و در يك كشف و شهود حقيقى ، دو فرشته را در نگهبانى از اين وجود شريف ، شمشير به دست ديد .[۴]

گفتنى است كه ابو طالب به علاقه مندى هر دو سوى ازدواج به يكديگر نيز استدلال نمود[۵] و رضايت خديجه را فراز آورد[۶] تا پايه نخست ازدواج را بر نمايد .

از اين ازدواج ، درس هاى ديگرى نيز مى توان آموخت ، اين كه : با وجود ابراز علاقه پيشين و نخستين خديجه ،[۷] پيامبر(ص) به خواستگارى رسمى رفته است ، خواستگارى به صورت آشكار و با حضور بزرگان هر دو سو (عموى پيامبر(ص) و عمو يا پدر خديجه) صورت گرفته ،[۸]در خواستگارى رسمى ، خطبه اى كوتاه و شيوا خوانده شده و داماد معرّفى گرديده[۹] و در فرجام كار ، وليمه اى نيكو داده شده[۱۰] كه اين نيز ادبى ديگر در مراسم ازدواج است .