وقتی درباره تشنگی حیوانات آبزی صحبت می کنیم، موضوع با آنچه به طور متعارف درباره تشنگی می دانیم فرق می کند. ماهی های آب شور و آب شیرین هر یک به نوعی نیاز خود به آب را تأمین می کنند و این موضوع با توجه به کالبد و بافت آنها متفاوت است.
اختصاصی «تابناک باتو»؛ انسان ها تشنه می شوند و آب می نوشند. حیواناتی که در خشکی زندگی می کنند هم برای ادامه حیات به آب نیاز دارند؛ اما درباره ماهی ها چطور؟ آیا آن ها هم احساس تشنگی می کنند؟!
وقتی درباره تشنگی حیوانات آبزی صحبت می کنیم، موضوع با آنچه به طور متعارف درباره تشنگی می دانیم فرق می کند. ماهی های آب شور و آب شیرین هر یک به نوعی نیاز خود به آب را تأمین می کنند و این موضوع با توجه به کالبد و بافت آنها متفاوت است. یک بخش از فیزیولوژی ماهی ها ـ که به آن فرآیند اسمزی « process of osmosis » گفته می شود ـ باعث تفاوت زیستی بین ماهی های آب شور و شیرین است. تنظیم اسمزی و دفع چگونگی تنظیم جریان آب در سراسر بدن ماهی است که شامل آبشش، بافت های بدن و عملکرد کلیه هاست.
ماهی آب شیرین
مقدار غلظت نمک در بافت بدن یک ماهی آب شیرین، بیشتر از میزان نمک آبی است که در آن زندگی می کند و در نتیجه آب دائم به بدن ماهی آب شیرین از طریق پوست و آبشش های آن جریان می یابد و ماهی نیازی به نوشیدن آب اضافه ندارد. ماهی های آب شیرین برای حفظ تعادل آب و نمک در بدن خود به طور فعال آب نمی نوشند و برای جلوگیری از انباشته شدن آب اضافی در بدن، ادرار زیادی هم تولید می کنند.
ماهی آب شور
میزان نمک در بافت های بدن ماهی آب شور کمتر از آبی است که در آن زندگی می کند و آب شورتر دریاها و اقیانوس های سیری ناپذیر، به طور دائمی آب را از بافت های بدن ماهی جذب می کند؛ به همین دلیل ماهی های آب شور، بیشتر در معرض کمبود آب قرار می گیرند. آنها آب شور را از طریق پوست و آبشش وارد بدن می کنند و مقدار ادرار تولیدی آنها هم کم است.
آیا ماهی ها تشنگی را احساس می کنند؟
با اینکه ماهی های آب شور به طور فعال آب می نوشند، احساس تشنگی نمی کنند. بر خلاف پستانداران خشکی که در صورت نرسیدن آب احساس تشنگی غیرقابل وصفی به آنها دست می دهد، ماهی ها به دلیل ماهیت زندگی در آب تشنگی را درک نمی کنند. ماهی ها تمایل شدید و نیاز مبرم به آب همانند آنچه ما درباره تشنگی در ذهنمان داریم، ندارند. از سوی دیگر تشنگی در ماهی ها بیش از یک واکنش غیر ارادی نیست و ماهی ها بر خلاف انسان ها ضرورتا در هنگام احساس نیاز آب نمی نوشند.
