رسيدن به ساحل آرام زندگي و بهره مند شدن از سرچشمه آرامش روان، انتخاب همسري است همدل؛ همراهي است هم انديش؛ هم انديشه‌اي است خداجو؛ خداجويي است حقيقت گو و صبور، و صبوري است كه وجود آرامش بخشش آميزه‌اي است از مهر و محبت، عطوفت و منطق و استواري.(1)
از اين رو خدا در سورۀ روم (2) پس از بيان حقيقت واحد جوهري زن و مرد و هدف اصلي از ازدواج، جملۀ «وَِ جَعل بينكم مودة و رحمة» مودت و رحمت را عامل اصلي پيوند بيان مي‌كند ك در كانون خانواده باعث ايجاد احساس آرامش و استواري آن مي‌گردد.
مفهوم مودت و رحمت و تفاوت آن دو:
مودت، عشق و علاقۀ قلبي است كه ابتدا بايد در مرد و زن به وجود آيد تا پيوند زناشويي تحقق پيدا كند، پس تداوم و استمرار داشته باشد تا عامل و انگيزۀ آرامش خاطر و احساس خوشبختي پديدار شود.
اما رحمت امري يك جانبه و ايثارگرايانه است، يعني هر گاه هر يك از زن و مرد دچار ضعف و نقص يا مشكلي شدند همسرش بايد مشكل و احساس دروني او را درك كند و ايثارگرانه به كمك او بشتابد ، يا اگر خطا و اشتباهي را مرتكب شد، به جاي تنبيه و انتقام‌جويي، با روحيۀ رحمت و عفو و اغماض برخورد نمايد تا هدف و فلسفه ازدواج تحقق پيدا كند.
به باور برخي روان شناسان، غالب كشاكش‌هاي خانوادگي، سردي‌ها و خانه گريزي‌ها، بدزباني ها و جدايي‌ها به دليل نبود جاذبه الهي يعني مودت و رحمت و شفقت و بهره‌مندي از آرامش رواني است. حتي ريشۀ بسياري از اختلالات رفتاري و كژروي‌هاي اجتماعي مثل اعتياد به سيگار و الكل و مواد مخدر در بين برخي زنان و مردان متأهل را مي توان در ناامني رواني و فقر عاطفي بين همسران جستجو كرد. (3 )
راه‌هاي تحكيم مودت:
چه كنيم تا پيوند و صميميت و نشاط روحي و شفقت ميان زن و شوهر استمرار يابد و جاذبۀ الهي مودت، عميق و ريشه دار گردد؟
در پاسخ اين سئوال اگر چه محققان توصيه‌هاي فراواني بيان كرده اند، اما مهم‌ترين راه هاي ان به اختصار ذكر مي‌شود:
1 – گذشت و اغماض:
از ميان توصيه هايي كه اسلام به زن و شوهر كرده، گذشت و اغماض هر يك از لغزش‌ها و كج خلقي‌هاي ديگري و چشم‌پوشي و ناديده گرفتن اشتباهات و خطاهاي يكديگر در درجه اوّل قرار دارد.
2 – به بهترين نامي كه او دوست دارد صدايش كند. (4)
اسلامي مي‌خواهد همواره تنور عشق و محبت و صفا و صميميت ميان زن و شوهر گرم باشد، از اين رو توصيه مي‌كند با واژه ها و نامي يكديگر را صدا كنند كه همسر خيلي خوش دارد، مثلاً عزيزم.
3 – سلام كردن:
زن و شوهر در سلام گفتن به همديگر پيشي بگيرند. هنگام وارد شدن به خانه با صداي بلند و با خوش رويي، و نشاط و محبت آميز سلام بگويد و موقع بيرون رفتن از خانه، با همان كيفيت خداحافظي كند، حتي هنگامي كه از خواب بيدار مي‌شوند، به همديگر سلام كنند.
4 – پيشواز و بدرقه رفتن:
لازم است كه زن هنگام بيرون رفتن شوهر او را بدرقه كند و مرد با نشاط با همسرش خداحافظي نمايد. موقع داخل شدن به خانه به استقبال شوهرش رود و اگر چيزي خريده، از دستش بگيرد وخدا قوّتي به او بدهد. شوهر نيز خسته نباشيد بگويد و خدا قوّتي به همسرش بدهد و از كارها و زحماتش تقدير وتشكر كند.
روزي مردي خدمت پيامبر اسلام (ص) آمد و عرض كرد:
همسري دارم كه هرگاه وارد خانه مي‌شوم، به استقبال من مي‌آيد و چون خارج مي‌شوم، بدرقه‌ام مي كند. هنگامي كه مرا ناراحت ببيند مي‌گويد: اگر براي مخارج زندگي ناراحتي، بدان كه خدا روزي ما را تضمين كرده، پس بي‌جهت غصه نخور، اگر براي آخرت ناراحتي، خدا غصه‌ات را زيادتر كند.
پيامبر(ص) فرمود: « خداوند روي زمين كارگزاراني دارد و همسر شما يكي از عاملان و كارگزاران خدا روي زمين است. خداوند به خاطر زن استقبال و بدرقه و حرف‌هايش، نصف پاداش شهدا را به او عنايت مي‌كند.»(5)
5 – سخن محبت آميز هنگام تندي و خشونت:
گفتگو و سئوال و جواب زن و شوهر بايد مؤدبانه، محبت آميز و صميمي باشد و در برابر كلمات تند و خشني كه گاه از همسر خود مي‌شنود، متانت، حوصله و بزرگواري نشان دهد تا صحنه نزاع به مجلس شوخي، و ميدان رزم و ستيز به مجلس بزم تبديل شود.
مؤثر تر از كلمات و واژه‌ها براي ايجاد محبت و نفرت، آهنگ صدا، حركات دست و چشم و ابرو و ساير اعضا يا سكوت‌هاي به جا و طرز نگاه كردن به همسر است.
6 – نظافت و تميزي شوهران:
اسلام براي دلگرم شدن زنان به زندگي و جلب محبت آنان به مردان توصيه مي‌كند كه لباس و سر و وضع خود راتميز و اصلاح كنند؛ مسواك بزنند و آراسته و پاكيزه باشند تا زنان شان به نامحرم تمايل پيدا نكنند.
پيامبر اكرم (ص) در دنباله اين حديث مي‌فرمايد: «گروهي از مردان بني‌اسرائيل چنين نكردند، در نتيجه زنان‌شان از آنان دلسرد شدند و با گرايش به نامحرم به زنا رو آوردند.»(6)
7 – آرايش و پيرايش زنان براي شوهران:
اسلام به زنان توصيه مي كند كه خود را براي همسران در منزل زينت و آرايش كنيد و با لباس و آرايش در زيباترين چهره و قيافه نزد شوهران جلوه‌گري نماييد تا همسرانتان به زنان نامحرم دل نبندند. نيز بانوان را از ظاهر كردن آرايش و پيرايش‌شان نزد نامحرم نهي كرده است. امام صادق (ع) فرمود: «سزاوار نيست كه زن هيچ گاه، حتي در پيري و كهنسالي، بدن خود را بدون زينت گذارد، اگر چه با آويزان كردن گردن بندي باشد، چنان كه سزاوار نيست كه (چشم و ابرو ) دست آنان بدون رنگ باشد». (7)
8 – تهيه هديه و سوغات:
زن و شوهر لازم است به بهانه هاي مختلف زمينۀ فراهم كردن خوشحالي همديگر را فراهم سازند، مثلاً در سالگرد تولد، ازدواج ، يا اعياد مذهبي و هنگام بازگشت از سفر با تهيه هدايا و سوغات اسباب خوشحالي همديگر را فراهم كنند.
9 – عيب پوشي و رازداري :
يكي از ويژگي‌هاي همسران شايسته و وفادار، رازداري است. زن و شوهر بايد حافظ اسرار يكديگر باشند، چنان كه قرآن مي‌فرمايد «لباس»(8) يكديگر باشند و عيب ها و ضعف‌ها و كمبودهاي زندگي را براي ديگران اگر چه نزديك‌ترين فرد باشد نقل نكنند. بدانند افشاي عيب و اسرار همسر خيانت تلقي مي‌گردد.
خداوند يكي از همسران پيامبر(ص) را به خاطر افشاي سرّ همسرش مورد نكوهش و ملامت قرار مي دهد و در صورت تكرار وي را به طلاق تهديد مي‌كند.(9)
10 – اظهار محبت‌ها و دوستي‌ها :
زن و شوهر بايد بدانند كه روي كره زمين نزديك‌تر از همسرش كسي نيست، پس اگر سعادت و خوشبختي مي‌خواهند، لذت و صفاي زندگي مي‌طلبند، غمخوار و دلسوز يكديگر باشند و محبت ها را از درون دل خود به زبان جاري كنن و محبت و علاقه قلبي خود را ابراز نمايند.
پي نوشت:
1 – غلامعلي افروز، همسران برتر، ص 27.
2 – آيه 21.
3 – همسران برتر ص 30 – 29.
4 – اصول كافي، ج 2، ص 643.
5 – وسائل الشيعه، ج 14، ص 17.
6 – نهج الفصاحه، ص 72، ش 378.
7 – وسائل الشيعه، ج 1 ، ص 41 و ج 14 ، ص 163.
8 – بقره (2)، آيه 187.
9 – تحريم (66)، آيات 6 – 4.
منبع: t-pasokhgoo.ir
