روح امری مجرد و غیر مادی است، پوشش ظاهری و لباس مادی برایش معنا ندارد. در مورد روح تنها لباس معنوی معنا دارد؛ چنان‌که قرآن کریم می‌فرماید لباس تقوا بهتر است.[1]
اما نکته‌ای که وجود دارد این است که روح، همان‌گونه که در این دنیا همراه با بدن مادی است، در مراحل پس از دنیا نیز همراه با بدن است؛ نهایت این‌که بدن او در هر موطن و جایگاه متناسب با همان موطن است.
در مورد عالم برزخ دلیلی نیافتیم که همه انسان‌ها در آن‌جا برهنه باشند. اما در مورد بدن در قیامت این بحث مطرح است که آیا انسان با پوشش محشور می‌شود یا برهنه است؟
روایات در این زمینه مختلف است؛ در برخی روایات آمده است؛ همه انسان‌ها در عالم آخرت برهنه هستند،[2] ولی محتوای برخی از روایات این است که کفن انسان پوشش بدن او در قیامت محسوب می‌شود؛ به همین جهت دستور داده شد، برای خود کفن خوب تهیه کنید که با آن محشور می‌شوید.[3]
در همین راستا شخصی از امام صادق(ع) پرسید که مردگان چگونه با کفن‌هایشان محشور می‌شوند با آنکه این کفن‌ها به‌مرور زمان خواهد پوسید؟! و پاسخ شنید که همان خدایی که بدنها را بازسازی می‌کند توانایی بازسازی کفن‌ها را نیز دارد.[4]
دانشمندان علم حدیث در بررسی این روایات بدون در نظر گرفتن مباحث سندی می‌گویند: روایاتی که می‌گویند همه انسان‌ها در قیامت برهنه هستند، منظور از آنها یا اکثریت مردم است یا مقصود این است که در آغاز قیامت این‌گونه هستند، ولی سپس پوشیده می‌شوند و یا مقصود غیر مؤمنان هستند.[5]
[1]. «وَ لِباسُ التَّقْوى ذلِکَ خَیْر»؛ اعراف، 26.
[2]. «قَالَتْ فَاطِمَةُ فَقُلْتُ یَا أَبَهْ أَهْلُ الدُّنْیَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ عُرَاةٌ فَقَالَ نَعَمْ یَا بُنَیَّة»؛ اربلى، على بن عیسى، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج 1، ص 49۶ - 49۷، تبریز، بنى هاشمى، چاپ اول، 1381ق.
[3]. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 3، ص 149، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 7، ص 109، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[4] . بحار الانوار، ج 7، ص 109.
[5]. ر.ک: مازندرانى، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی(الأصول و الروضة)، ج 7 ص 191 - 192، تهران، المکتبة الإسلامیة، چاپ اول، 1382ق.
