خداوند اگر می‌خواست می‌توانست تمام جهانیان را بر یک دین و یک امت گرد هم آورد. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لکِنْ یُضِلُّ مَنْ یَشاءُ وَ یَهْدی مَنْ یَشاءُ وَ لَتُسْئَلُنَّ عَمَّا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ».[1] اما تقدیر او چنین بود که طی نسل‌های متوالی، انسان مرحله به مرحله رشد یابد تا آنان‌که جویای حق و حقیقت‌اند با اسلام، این دین خاتم، به رشد حداکثری خود برسند.
بر همین اساس، اگر پروردگار دست برخی از افراد بشر را در رفتارهایی؛ مانند تحریف کتب مقدس، قتل پیامبران، ظلم و ستم بر بندگان و ... باز گذاشته است، این موضوع به دلیل ناتوانی او نبوده، بلکه به حکمت بالغه او در رشد تدریجی و اختیاری بشر مرتبط است.
[1]. نحل، 93، «و اگر خدا مىخواست، همه شما را امت واحدى قرار مىداد (و همه را به اجبار وادار به ایمان مىکرد، امّا ایمان اجبارى فایدهاى ندارد!) ولى خدا هر کس را بخواهد (و شایسته بداند) گمراه، و هر کس را بخواهد (و لایق بداند) هدایت مىکند! (به گروهى توفیق هدایت داده، و از گروهى سلب مىکند!) و یقیناً شما از آنچه انجام مىدادید، بازپرسى خواهید شد»!
