مقصود از ذات خداوند، گاهی باطن و کنه ذات است که در این صورت باید گفته شود: باطن و کنه ذات خداوند بر همه پوشیده است و فردی جز خود خداوند از آن خبر ندارد، به بیان امام باقر(ع) هر آنچه انسان می‌اندیشد مخلوق انسان و به خود او بر می‌گردد.[1] اما گاهی منظور از ذات خداوند اصل وجود و واقعیت داشتن خداوند است که در مباحث اثبات اصل وجود خدا و مبحث صفات خداوند مطرح می‌شود، در این صورت مفهوم ذات خداوند نزد همگان روشن و مکشوف است. برای اطلاع بیشتر رجوع شود به: پاسخ 479(شناخت خدا) و 98(امکان شناخت خدا).
اما منظور از این‌که وجود خدا عین ذات خدا است، این است که ذات خداوند عین واقعیت و خود واقعیت است؛ البته در مورد وجود نیز حکیمان بر این باورند که مفهوم وجود از بدیهی‌ترین مفاهیم است؛ اما حقیقت و کنه وجود از ناشناخته‌ترین مفاهیم است.[2]
[1]. «كلما ميزتموه بأوهامكم في أدق معانيه مخلوق مصنوع مثلكم مردود إليكم». مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 66، ص 293، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404ق.
[2]. سبزوارى، ملاهادی، شرح المنظومة، ج 2، ص 59، نشر ناب، تهران، چاپ اول، 1369ش. «مفهومه من أعرف الأشياء* و كنهه في غاية الخفاء».
