اسم، نام و عنوان، نشانه و تابلوی کاشف از هویت و ماهیت هر چیزی است. اسم لفظی است که انسان با شنیدن آن بدون اختیار به معنا و صاحب آن منتقل می شود. براى همه موجودات (گیاهان، حیوانات، جمادات و.... وجود نام و اسمی که تداعی کننده و مشخص کننده آنان باشد ضرورت دارد.
از آن جا که انسان اشرف مخلوقات و موجودات است. و هر یک از افراد انسان دارای شخصیت مسقلی هستند، شایسته است زیباترین و با ارزش ترین اسم ها برای او انتخاب شود. نامی که متناسب با حال و شرافت و کرامت انسانى او باشد. پیامبر اسلام (ص) فرمود: "یکی از حقوق فرزند بر پدر این است که نام نیک و زیبا برای او انتخاب کند."[1]
در اسلام داشتن نام و لقب نیکو یک ارزش است و می تواند در روحیه و جسم انسان اثرات مثبتی داشته باشد. از این رو شایسته است هر مسلمانی برای فرزندان خود از نام ها و القاب خوب و با معنا انتخاب کند؛ زیرا نام خوب تداعی کننده معنای خوب و نام بد تداعی کننده معانى و مفاهیم بد و نا مناسبی است که موجب هتک حرمت انسان می گردد.
در تعالیم اخلاقی اسلام معیارها و ضوابطی برای نام نیک افراد انسان بیان شده است از جمله:
1. اسم باید در حد شخصیت صاحب آن بوده و متناسب با تمام دوران های زندگی او (کودکی، نوجوانی جوانی و کهن سالی) باشد.
2. از اسامی خاص ذات باریت عالی نباشد. مثل ذات، رحمان
3. درست ترین نام آن است که بر بندگی دلالت نماید؛ مانند: عبدالله، عبدالرحمن و عبدالرحیم و ....[2]
4. اسامی پیامبران (ع) و ائمه اطهار (ع)، در روایت وارد شده است بهترین نام ها، اسامی پیامبران (ص) است.[3] امام صادق (ع) از پیامبر اسلام (ص) نقل می کند که فرمود: کسی که سه فرزند پسر داشته باشد و نام هیچ کدام را محمّد نگذارد بر من جفا کرده است.[4]
4. دارای معنای زشت یا از اسامی افراد بد نام نباشد.
در روایتی امام باقر (ع) از پیامبر (ص) نقل نمودند که آن حضرت (ص) بهترین و بدترین اسم را چنین برمی شمرد.
بهترین اسم: عبدالله، عبدالرحمن و ... بدترین اسم: ضرار، مرة، حرب و ظالم.[5] در برخی دیگر از روایات نام های حکم، و حکیم و خالد و مالک نیز بر این نام ها افزوده شده است.[6]
در بین اسامی خوب و زیبا نیز بعضی از بعض دیگر با ارزش تر و بالاتر هستند. هرکس باید سعی کند بهترین اسم را که دارای امتیازات و معیار های بیشتری است انتخاب نماید.
[1]. "حق الولد على والده ان یحسن اسمه و ادبه".
[2] بحارالأنوار، ج 101، ص 130.
[3] بحارالأنوار، ج 101، ص 130.
[4] بحارالأنوار ج : 101 ص : 130و 131.
[5] حرعاملی، وسائل الشیعة، ج 21، ص 399، 27403، المکتبة الاسلامیة، چاپ پنجم، 1398ق.
[6] حرعاملی، وسائلالشیعة، ج 21، ص 398، 27399.
منبع: http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa8590
