در پنجم ژانویه سال 2010، شرکت گوگل کاری را شروع کرد که بسیار شبیه الگوهای کاری و رفتاری اپل بود. غول بزرگ و یازده ساله دنیای موتورهای جست‌وجو کنفرانسی را در GooglePlex در مانتین ویو کالیفرنیا ترتیب داد و در آن یک اسمارت‌فون لمسی مدرن به نام Nexus One را با طراحی خاص خود عرضه کرد. این گوشی هوشمند که از سیستم‌عامل گوگل با نام آندروئید استفاده می‌کند، از طریق یک سایت خرده‌فروشی وابسته به گوگل عرضه شده و با یک عبارت تبلیغاتی (تلاقی وب و تلفن) به بازار معرفی شد که به اندازه شعار اپل برای آی‌فون (اینترنت در جیب شما) که در سال 2007 عرضه شد، ساده و خوش‌بینانه است.
در همان روز شرکت اپل نیز کاری را انجام داد که به الگوهای کاری و رفتاری گوگل بسیار شباهت داشت. استیو جابز، سلطان کنفرانس‌های پرهیاهوی عرضه محصولات و توسعه داخلی، خبر از یک خرید استراتژیک می‌دهد. این شرکت در یک قرار داد 257 میلیون دلاری، شرکت دیگری را به نام Quattro Wireless خریداری می‌کند. این شرکت در زمینه تبلیغات فعال است و در زمینه شناسایی هدف آگهی‌ها براساس الگوهای رفتاری مشتری، از شرکت‌های برتر به شمار می‌آید.
وقتی شرکت‌ها شروع به تقلید از یکدیگر می‌کنند، معمولاً یا تعریف از دیگری و چاپلوسی در میان است یا جنگ. درباره گوگل و اپل، هر دو مورد صادق است. این دو شرکت که در دره سیلیکون و در فاصله کمتر از پانزده کیلومتری یکدیگر قرار دارند، سال‌ها است که به عنوان شرکت‌های مطرح و شناخته‌شده، فعالیت می‌کنند.
اریک اشمیت، موقعیت شغلی خود را در اپل به دلیل
افزایش اختلافات گوگل با این شرکت ترک کرد.
جابز اعتقاد دارد توسعه برنامه‌هابرای حفظ موقعیت
گوشی‌های آی‌فون، امری حیاتی است.
جابز و مدیرعامل گوگل، اریک اشمیت، که هر دو 54 ساله هستند، سال‌های زیادی را در نزاعی جداگانه بر ضد مایکروسافت سپری کرده‌اند، درحالی‌که اشمیت در شرکت‌های سان مایکروسیستمز و ناول نیز فعالیت داشته است. به مرور زمان آن‌ها از متحدین فکری، به متحدین استراتژیک تبدیل شدند. وقتی اپل در سال 2006 درحال تشکیل هیئت مدیره بود، جابز اشمیت را انتخاب کرد. جابز در آن‌زمان گفت: «عملکرد اریک به عنوان مدیرعامل شرکت گوگل، بسیار عالی است.» و در همان زمان اشمیت نیز شرکت اپل را «یکی از قابل تحسین‌ترین شرکت‌های جهان» برشمرد.
تنش در روابط این دو شرکت بزرگ دره سیلیکون، تقریباً از اواخر سال 2007 یعنی زمانی که گوگل از برنامه‌های خود برای توسعه سیستم‌عامل آندروئید برای گوشی‌های موبایل خبر داد، شروع شد. اپل در ماه ژانویه همان سال گوشی آی‌فون خود را عرضه‌کرده‌بود و به این ترتیب واضح بود که دو شرکت به رقابت و کشمکش در عرصه گوشی‌های هوشمند وارد شده‌اند. با وجود این، هر دو شرکت می‌دانستند که رقبای قدرتمند دیگری در این بازار وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به نوکیا، سامسونگ و RIM اشاره کرد.
بعد از آن‌که شرکت‌های تولیدکننده نرم‌افزار، شروع به تولید هزاران برنامه برای گوشی‌های موبایل کردند، به سرعت مشخص شد که گوشی‌های تلفن‌همراه به کامپیوترهای آینده تبدیل‌خواهند شد و از همین زمان بود که رقابت‌ها آغاز شد و به شدت اوج گرفت. در اواخر تابستان گذشته، اپل با جلوگیری از فروش دو برنامه گوگل برای کاربران آی‌فون این سؤال را بر سر زبان‌ها انداخت که اپل تا چه حد در برابر ارائه برنامه‌های مختلف شرکت گوگل روی گوشی‌های آی‌فون کوتاه خواهد آمد.
در ماه آگوست سال 2009، اشمیت هیئت‌مدیره اپل را ترک کرد. جابز در آن زمان گفت: «متأسفانه هرچه گوگل خود را بیشتر وارد حوزه کسبوکار اصلی اپل کند، تأثیرگذاری اریک به عنوان یکی از اعضای هیئت‌مدیره اپل کمتر خواهد شد، زیرا مجبور خواهدبود از شرکت در بخش بزرگ‌تری از جلسه‌های ما سر باز زند.» حال هر دو شرکت وارد یک مرحله جدید و رقابت و دشمنی بیشتر شده‌اند.
گوگل که توانسته چندین شرکت سازنده تلفن‌همراه دیگر را نیز به استفاده از سیستم‌عامل آندروئید تشویق کند با ارائه Nexus One و ورود به عرصه رقابت در تولید سخت‌افزار، به یک تهدید جدی برای آی‌فون تبدیل شده است. طبق گفته منابع آگاه شرکت اپل نیز با خرید Quattro، امیدوار است تا انواع کاملاً جدیدی از تبلیغات را
برای گوشی‌های تلفن‌همراه ایجاد کند.
هدف اپل این نیست که با گوگل در زمینه موتورهای جست‌وجو رقابت کند، بلکه این شرکت می‌خواهد جست‌وجو در گوشی‌های تلفن‌همراه را به کاری پیش‌و‌پاافتاده تبدیل کند. کریس کانینگهام مؤسس گروه تبلیغات روی گوشی‌های موبایل با نام Appssavvy می‌گوید: «اپل و گوگل هر دو به دنبال سهم بیشتر از بازار
هستند و برای نبردنهایی خود را تجهیز می‌کنند.»
کیتی کاتن سخنگوی اپل، از صحبت درباره برنامه‌های آتی شرکت در زمینه تبلیغات یا روابط آن‌ها با گوگل خودداری کرد. طبق اظهارات کیتی واتسن، سخنگوی گوگل، این شرکت مدیران ارشد را درگیر حواشی این موضوع نخواهدکرد. یکی از بیـانــات او که به نایب‌رئیس بخــش مهنــدسی گوگل، یعنی ویک گاندوترا نسبت داده می‌شود، این است که «اپل شریک ارزشمندی برای ما است و ما برای کمک به پیش‌راندن کل اکوسیستم موبایل، به همکاری نزدیک با آن‌ها ادامه خواهیم داد.»
حرکت به سمت دنیای موبایل
دنیای فناوری نیز داستان‌های زیادی را از رقابت‌های افسانه‌ای به خاطر دارد. آی‌بی‌ام در برابر Digital Equipment Corp، مایکروسافت در برابر نت‌اسکیپ و امریکا آنلاین در برابر یاهو. اما شاید رقابت بین اپل و گوگل از همه موارد قبلی دیدنی‌تر باشد. از نظر مشتریان، هر دو شرکت از اعتبار بالایی برخوردارند و جایگاهی مشابه با ستاره‌های سینما یا ورزشکاران حرفه‌ای دارند. هر یک از آن‌ها چندین میلیارد سرمایه داشته و مؤسسان هر دو شرکت، افرادی آینده‌نگر و دوراندیش هستند و آرزوهای بزرگی را برای بازار اسمارت‌فون‌ها، مرورگرهای وب و کامپیوترهای لوحی در سر می‌پرورانند و همین مسئله آن‌ها را به رقابت با یکدیگر سوق می‌دهد.
نخستین و نزدیک‌ترین زمینه رقابت بین این دو شرکت بازار گوشی‌های موبایل خواهد بود. تحلیل‌گرانی که برای نخستین بار آینده اینترنت را پیش‌بینی کردند، این بار همان احساس را درباره پتانسیل‌های بازار اسمارت‌فون‌ها دارند. مری میکر در مؤسسه Morgan Stanley پیش‌بینی می‌کند که در عرض پنج سال آینده تعداد کاربران اینترنت از طریق گوشی‌های موبایل از تعداد کاربران اینترنت از طریق کامپیوتر پیشی خواهد گرفت. استفاده از اینترنت از طریق کامپیوترهای دسکتاپ به ظهور گوگل، eBay و یاهو منجر شد، اما برندگان دنیای موبایل تازه در حال ظهور هستند. داگ کلینتون یک تحلیلگر در Piper Jaffray می‌گوید: «مسئله اصلی بیش از آن‌که درگیرشدن در جنگ فردا باشد، پیروزی در نبرد امروز است.» در حال حاضر، میلیاردها دلار درآمد در عرصه گوشی‌های تلفن، نرم‌افزار و سرویس‌های آن‌ها به دست می‌آید.
درآمد حاصل از تبلیغات در گوشی‌های موبایل ناچیز است. طبق تحقیقات مؤسسه گارتنر، کل سود این بازار در سال قبل، دو میلیارد دلار بود که در مقایسه با شصت میلیارد دلار سود دنیای وب رقم ناچیزی است. اما یافتن روش‌هایی برای پرسود کردن این کار خیلی با اهمیت‌تر از وارد شدن در این رقابت و در دست گرفتن سهم رقبا است. در این میان، شرکتی که بتواند برای آگهی‌های موبایل بازار هدف پیدا کند و با انبوه برنامه‌نویسان بازار موبایل هماهنگ باشد، درنهایت به بهترین نتیجه ممکن می‌رسد.
با ایجاد بهترین و قوی‌ترین اکوسیستم از برنامه‌ها و ابزارها سایر نیازها فراهم می‌شود و شما می‌توانید از رقبا پیشی بگیرید. دیوید هایمن، مدیرعامل شرکت MOG که یک سرویس‌دهنده موسیقی اینترنتی است و در زمینه برنامه‌های موبایل نیز فعال است، در این زمینه می‌گوید: «پلتفرم موبایلی که بتواند بیشترین راه‌ها را برای پول درآوردن فراهم کند، برنده خواهد بود.»
|
عصر تقابل بین بزرگان | اپل و گوگل که زمانی متحدین نزدیک هم به شمار می‌آمدند، در حال رقابت شدید در بازارهای نوظهور هستند.
|
|
|
|
|
|
اسمارت‌فون
اپل توانسته با ارائه آی‌فون در عرض سه سال، چهارده درصد از بازار اسمارت‌فون را از آن خود کند. هدف اصلی گوگل این است که شرکای سخت‌افزاری خود را به استفاده از سیستم‌عامل آندروئید تشویق کند که در حال حاضر سهم کوچکی از بازار را در اختیار دارد. بنابراین، گوگل با ارائه Nexus One به نوعی در حال رقابت و به خطر انداختن موقعیت سایر سازندگان اسمارت‌فون‌ها است.
|
نرم‌افزار موبایل
بیش از 125هزار برنامه که کاربران آی‌فون می‌توانند از اینترنت دانلود کنند، به شدت بر موقعیت تجهیزات اپل تأثیر گذاشته‌است و بر نحوه استفاده کاربران از گوشی‌های تلفن همراه تأثیر زیادی دارد. به جای استفاده از موتور جست‌وجوی گوگل، کاربران آی‌فون می‌توانند از برنامه New York Times برای دسترسی به اخبار یا از Yelp برای دسترسی به رستوران‌های محلی استفاده‌کنند. در حال حاضر، گوگل تنها با ارائه هجده‌هزار برنامه برای آندروئید از اپل خیلی فاصله دارد.
|
صنعت تبلیغات
کسبوکار اصلی گوگل تبلیغات است و تقریباً همه درآمد این شرکت از تبلیغات متنی که در کنار نتایج جست‌وجوها ظاهر می‌شود، به دست می‌آید. اپل نیز سعی دارد وارد بازار و صنعت تبلیغات شود.
از طرفی گوگل نیز به این بازار جدید چشم دوخته و سعی دارد با ایجاد راه‌های جدید در برنامه‌های تحت آی‌فون و دیگر تجهیزات اپل به انتشار تبلیغات بپردازد.
|
|
|
|
|
|
کامپیوترهای شخصی
اپل هنوز چهل درصد از درآمد خود را از کامپیوترهای مک به دست می‌آورد که سیستم‌عامل این شرکت روی آن‌ها نصب است. در حال حاضر گوگل در حال توسعه آندروئید است که روی دستگاه‌های رقبا قابل نصب است و یک سیستم‌عامل مجزا با نام Chrome OS را برای کارهای ساده نظیر گشت‌وگذار در اینترنت، طراحی کرده‌است. هر دو شرکت به زودی به سراغ بازار کامپیوترهای لوحی نیز خواهند رفت.
|
سرگرمی
در حالی‌که اپل به بزرگ‌ترین خرده‌فروش آهنگ و موزیک تبدیل شده‌است، گوگل به تازگی استفاده از موتور جست‌وجو را برای راهنمایی کاربران به صفحه رقبای اپل آغاز کرده تا آهنگ‌های آن‌ها را گوش داده و خریداری کنند. گوگل مالک بزرگ‌ترین سایت به اشتراک‌گذاری ویدیو است و اپل در حال افزودن ویدیوهای بیشتر به iTunes است. خبرهایی نیز منتشر شده مبنی بر این که این شرکت در حال بررسی همکاری با شرکت‌های مختلف است تا سرویسی شبیه ارتباطات کابلی برای ارائه برنامه‌های CBS، ABC و... ارائه دهد.
|
تملک و خریدهای جدید
اپل و گوگل با سرمایه 23 و 22 میلیارد دلاری به طور مداوم در حال رقابت برای شروع کار در زمینه‌های جدید هستند.
گوگل شرکت ارائه‌دهنده خدمات ارائه آگهی با نام AdMob را خرید و سال گذشته نیز اپل سایت پخش موسیقی اینترنتی با نام LaLa را خریداری کرد. اپل در حال افزودن بر شمار کاربران و پردازش‌ها است تا در این رقابت برنده شود.
|
اپل اعتبار و صلاحیت بالایی برای تأسیس این اکوسیستم دارد. برنامه‌نویسان بیش از 125هزار برنامه برای تجهیزات اپل نوشته‌اند که هفت برابر تعداد برنامه نوشته شده برای آندروئید است. طبق آمارهای مؤسسه تحقیقاتی IDC تنوع بی‌پایان برنامه‌ها به اپل کمک کرده تا به سرعت بتواند چهارده‌درصد از بازار اسمارت‌فون‌ها را از آن خود کند که در مقایسه با سهم 3,5 درصدی تجهیزات هوشمند مجهز به سیستم‌عامل آندروئید رقم قابل‌توجهی است. اما در عرض چندماه گذشته تعداد بیشتری از برنامه‌نویسان گوشی‌های تلفن همراه از این که دیگر نمی‌توانند از این راه درآمد کسب کنند، معترض هستند.
برنامه‌های رایگان، به یک مسئله عادی تبدیل شده و شرکت‌های بسیار کمی هستنند که بتوانند برنامه‌هایی با قیمت بیش از 99 سنت را به فروش برسانند. بعضی از برنامه‌نویسان از طریق درج تبلیغات در داخل برنامه‌های خود درآمد کسب‌کرده‌اند، اما پرداخت‌های انجام‌شده به آن‌ها نیز رقم کمی است، زیرا این آگهی‌ها در مقایسه با بنرهای دنیای وب کم‌تأثیرتر و کوچک‌تر هستند. طبق گفته منابع نزدیک به جابز، او اعتقاد دارد که دنیای آگهی‌ها روی گوشی‌های موبایل تازه در حال رشد است و استفاده از این فرصت می‌تواند اپل را قوی‌تر و شکست‌ناپذیرتر کند.
هیچ کس از رقابت در این بازار کوتاه نمی‌آید و دو منبع نزدیک به شرکت می‌گویند، زمانی که این کار ذوق زیبایی‌شناسی جابز و همفکرانش را تحریک می‌کند، آن‌ها به دنبال روشی برای دگرگونی کامل در تبلیغات گوشی‌های موبایل هستند، همان‌گونه که انقلابی را در بازار پخش‌کننده‌های موسیقی و اسمارت‌فون‌ها پدید آوردند. این البته تاکنون درباره برنامه‌های خاص اپل هیچ حرفی به میان نیامده است، اما رویکردها و راهکارهای مختلفی برای ارائه تبلیغات وجود دارد. اپل می‌تواند از داده‌های کاربران و فناوری مکان‌یابی جغرافیایی خود استفاده کند تا تبلیغات مرتبط‌تری را در اختیار کاربران قرار دهد، به عنوان مثال کاربری که در زمان ناهار به گشت‌وگذار در اینترنت می‌پردازد، چندین آگهی مرتبط با نزدیک‌ترین رستوارن‌ها را روی گوشی خود مشاهده کند. همچنین می‌توان به روش‌هایی خلاقانه از قابلیت‌های گوشی‌های آی‌فون استفاده کرد تا برای مثال کسی با تکان دادن سریع گوشی برنده شود و امتیاز خاصی بگیرد، همان‌طور که در بازی‌های مبتنی بر تاس این اتفاق رخ می‌دهد.
اپل دریافته است که برای استفاده از این پتانسیل‌ها، به شبکه‌ای از آگهی‌دهنده‌ها و همچنین به یک فناوری نیاز دارد که بتواند آگهی‌های مناسب را با توجه به ویژگی‌های رفتاری مشتریان به آن‌ها ارسال کند. در زمستان سال 2009 اپل در مزایده فروش AdMob که برترین شرکت در صنعت نوظهور تبلیغات در گوشی‌های همراه به شمار می‌رود، شرکت کرد. این تصمیم کاملاً بیانگر اهداف اپل بود، زیرا بیش از نیمی از آگهی‌های AdMob برای آی‌فون و iPod Touch ارسال می‌شد. اما قبل از آن‌که اپل بتواند معامله را یکسره کند، گوگل وارد میدان شد و در هشتم نوامبر اعلام کرد که شرکت مذکور را با قیمت باورنکردنی 750 میلیون دلار خریداری کرده‌است.
شرکت اپل که در نخستین معامله در این زمینه شکست خورده‌بود، به سرعت به سراغ Quattro Wireless رفت که نزدیک‌ترین رقیب AdMob به شمار می‌رفت. گفته می‌شود که جابز، مدیرعامل سابق Quattro، اندرو میلر را به‌عنوان نایب‌رئیس شرکت خود در زمینه تبلیغات از طریق آگهی روی گوشی موبایل منصوب کرد. نایب‌رئیس، یک مقام نادر در شرکت اپل به شمار می‌رود و میلر نخستین کسی است که تاکنون توانسته این مقام را در زمینه ارائه تبلیغات آنلاین به دست آورد. اپل همچنین یک متخصص از M&A را استخدام کرده است تا در معاملات رقابت بهتری را انجام دهد.
تقریباً برای هر شرکتی، رقابت با گوگل در زمینه تبلیغات مبتنی بر جست‌وجو، یک کار احمقانه به شمار می‌رود. گوگل بر بازار جست‌وجوی سنتی حکومت می‌کند و بیش از 65 درصد بازار را در اختیار دارد و سهم این شرکت در جست‌وجو روی گوشی‌های موبایل، از این رقم نیز بالاتر است. بیشتر از یک میلیون کسبوکار در مزایده کلمات کلیدی [برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره به مقاله رازهای اقتصادی Goolenomi در شماره 101 مراجعه کنید] شرکت می‌کنند تا آگهی‌های خود را در کنار نتایج جست‌وجو به نمایش گذارند و بیشتر متخصصان به موازات افزایش استفاده از گوشی‌های موبایل برای کارهای کامپیوتری پیش‌بینی می‌کنند که شرکت‌ها نیز به سمت استفاده بهتر از این ابزارها حرکت کنند.
اما جست‌وجو از طریق گوشی‌های موبایل هنوز برنده نهایی خود را پیدانکرده‌است. مؤسسه گارتنر تخمین می‌زند که سال گذشته و در سراسر جهان 924 میلیون دلار در زمینه آگهی از طریق گوشی‌های موبایل هزینه شده‌است. مشکل این است که رفتار کاربران هنگام استفاده از کامپیوتر و تجهیزات قابل‌حمل، متفاوت است. خیلی از مردم از این‌که در گوشی‌های خود از نوارابزارهای جست‌وجو استفاده کنند، احساس خوبی ندارند و برایشان ارسال درخواست‌ها با استفاده از صفحه کلید این دستگاه خیلی آسان نیست.
جست‌وجو در آگهی‌ها نیز کم‌تأثیرتر است، زیرا کسی تمایل ندارد که صفحه مرورگر گوشی تلفن‌همراه خود را با آگهی پر کند. در بسیاری از موارد، تبلیغ، خیلی مؤثرتر است. با این کار کاربر مراحل کمتری را طی می‌کند و به‌عنوان مثال، سریع‌تر می‌تواند شما را به نزدیک‌ترین رستوران فروش سوشی راهنمایی کند که این کار با استفاده از آگهی‌های گروه Urbanspoon یا Yelp امکان‌پذیر می‌شود و جایگزین مناسبی برای تایپ کردن عبارت «best local sushi» در نوار ابزار جست‌وجو و بررسی نتیجه است. جاناتان یارمیس عضو گروه مشاوران Ovum می‌گوید:
«اریک اشمیت ادعا می‌کند که مشکلات مربوط به جست‌وجو تا 99 درصد حل شده‌است، اما آیا این تعریف از خود است؟ خود این مسئله که باید برای یافتن خواسته خود به سراغ نوار جست‌وجو برویم، نشانی از عدم موفقیت این روش در آینده است.»در این میان، اپل انباره‌ای از داده‌های ارزشمند دارد که می‌تواند برای دنیای کسبوکار و تبلیغات این شرکت ارزش افزوده زیادی ایجاد کند.
این شرکت می‌داند که مشتریان کدام برنامه‌ها، پادکست‌ها، ویدیوها و آهنگ‌ها را از iTunes دریافت می‌کنند و در بسیاری از موارد، اطلاعات دقیقی از مشتریان نظیر شماره کارت اعتباری و آدرس منزل آن‌ها دارد. این اطلاعات به اپل امکان می‌دهد تبلیغات و تجارت الکترونیک را به روش‌های جدید با هم ترکیب کند، به‌خصوص که این کار به واسطه خرید Quattro شکل جدیدی به خود می‌گیرد.
این شرکت برقراری ارتباط با آگهی‌دهنده‌ها را از چندی پیش آغاز کرده‌است که از جمله آن‌ها می‌توان به فورد، Netflix و Procter & Gamble اشاره کرد. Quattro به این شرکت‌ها کمک می‌کند تا بدانند که آگهی‌ها را کی و کجا در سایت‌های مطرح مانند Sports Illustrated و CBS News قرار دهند. با ترکیب فناوری ارائه خدمات در زمینه تبلیغات که از طریق شرکت Quattro به ارمغان رسیده و ترکیب آن با سرویس تبلیغاتی خود، شرکت اپل می‌تواند به شرکت‌های ارائه تبلیغات بگوید که چند بار و تحت چه شرایطی، یک شخص روی آگهی خاصی کلیک می‌کند.
کوین لی، مدیرعامل مؤسسه تحقیقاتی Didit می‌گوید: «اپل جزء معدود شرکت‌هایی است که می‌تواند در این زمینه با گوگل رقابت کند.» این فناوری همچنین در کامپیوتر لوحی اپل [یعنی iPade که در اواخر ماه ژانویه عرضه شد] نیز قابل استفاده خواهد بود.
امنیت از زبان آمار و ارقام
زمانی که گوگل در سال 2007 سیستم‌عامل آندروئید را عرضه کرد، اعلام کرد که این شرکت روی تولید نرم‌افزار سیستم‌عامل متمرکز خواهد شد و تولید تجهیزات موبایل را به شرکت‌های مطرح در این زمینه مانند موتورولا و اچ‌تی‌سی واگذار خواهد کرد. راهبرد این شرکت شبیه راهبرد مایکروسافت در بازار کامپیوترهای شخصی بود به این معنا که با ده‌ها شرکت همکاری کنند تا بازارهای مختلف و متنوعی را هدف قرار دهند.
اندی روبین، مدیر واحد تجاری آندروئید بعد از ارائه Nexus One می‌گوید: «مهم این نیست که یک، دو، سی یا حتی صد محصول مختلف تولید کنید، آنچه اهمیت دارد این است که همه آن‌ها از یک نرم‌افزار واحد استفاده کنند.»
با این حال، ارائه Nexus One نشان می‌دهد گوگل نگران آن است که آندروئید نتواند سهم مناسبی از بازار کسب کند. نایب رئیس واحد مدیریت محصولات گوگل، ماریو کوییر می‌گوید: «میزان حجم، تعداد و گوناگونی گوشی‌های آندروئید در بازار امروز فراتر از خوشبینانه‌ترین پیش‌بینی‌های ما است، اما ما می‌خواهیم کارهای بیشتری انجام دهیم.» بازار اسمارت‌فون، به قدری مهم است که گوگل نمی‌تواند به سایر شرکت‌ها برای دسترسی موفق به بازار اطمینان کند.
ارائه Nexus One یک حرکت نو و همراه با جسارت است و گوگل امیدوار است که بتواند با این کار جای پایی در بازار اسمارت‌فون ایجاد کند و مسیر و آینده بازار را آن طور که می‌خواهد رقم بزند. البته ارائه Nexus One بی‌خطر نیست. به این ترتیب، ارائه‌دهندگان سخت‌افزار برای آندروئید نیز شروع به رقابت با کسی می‌کنند که قرار بود، شریک آن‌ها باشد. ادوارد جِی زندر، مدیرعامل سابق شرکت موتورولا می‌گوید: «اگر Nexus One محصول خوبی باشد، در این صورت چه کسی به فکر خرید محصول مشابه آن خواهد بود. حداقل مایکروسافت، هیچ‌گاه کامپیوتری را به نام خود ارائه نکرد.»
در همین گیرودار؛ گوگل از حساسیت موقعیت خود در تبلیغات روی تجهیزات موبایل آگاه است و به شدت به دنبال ارتقای جایگاه خود است. اشمیت معتقد است، تبلیغات روی تجهیزات موبایل دیر یا زود از تبلیغات در کامپیوترهای شخصی مهم‌تر خواهد شد و علت اصلی این موضوع نیز شخصی‌بودن و مشخص بودن محیط تجهیزات موبایل است. هر چند گوگل نیز از ارائه جزئیات درباره برنامه‌های آتی خود در این بازار، صرف‌نظر کرد، اما این فکر را در سرها انداخت که شاید به زودی گوشی‌های رایگانی برای مشتریان ارائه دهد که تبلیغات در آن‌ها به سود منجر شود.
|
آیا اپل برای خرید شرکت‌ها آماده است؟
|
|
|
|
اپل به‌تازگی، یک متخصص امور بانکی را از Goldman Sachs استخدام کرده و می‌خواهد با قدرت بیشتری به تملک شرکت‌های جدید بپردازد.با نگاهی به تاریخ این شرکت در می‌یابیم، که جابز هیچ‌گاه تمایلی برای خرید شرکت‌های دیگر نداشته است. از سال 1997 که او به عنوان مدیرعامل به اپل بازگشت، این شرکت تنها یازده شرکت کوچک دیگر را خریداری کرده‌است که در مقایسه با شرکت‌های هم‌تراز خود در دره سیلیکون، نظیر سیسکو یا اچ‌پی، تعداد بسیار ناچیزی است. به‌عنوان مثال، گوگل فقط در هجده ماه گذشته، یازده شرکت را خریداری کرده‌است.
سال گذشته، اپل بدون سروصدا، آدرین پریکا، یکی از متخصصان بانک سرمایه‌گذاری Goldman Sachs را استخدام کرد تا به شرکت در کاهش قیمت خریدها کمک کند. منابع مختلف نزدیک به اپل می‌گویند، اپل معتقد است، پریکا، نخستین متخصص M&A درمیان کارکنان است. همچنین شرکت در زمینه خرید سایر شرکت‌ها، سرعت بیشتری به کار خود داده‌است، به طوری که از یازده خرید اپل، سه مورد آن در طول پنج ماه گذشته انجام شده که از جمله آن‌ها می‌توان به خرید 275 میلیون دلاری شرکتQuattro Wireless اشاره کرد که از زمان بازگشت جابز، بزرگ‌ترین خرید این شرکت به شمار می‌رود.مایکل کواتینتز یکی از شرکا و سرمایه‌گذاران عمومی این شرکت در گروه Azure Capital Partners در دره سیلیکون می‌گوید: «اپل به واسطه ثبات و قدرت بالای سهام خود می‌تواند در موقعیتی قرار گیرد که به‌راحتی به این‌گونه خریدها دست زند.» سخنگوی اپل، کیتی کاتن از صحبت درباره راهبردهایی که به خرید شرکت‌های جدید در اپل منجر می‌شود، خودداری کرد و حتی در مورد این که آیا این شرکت در گذشته نیز متخصصی را در زمینه خریدهای خود داشته یا خیر، حرفی نزد.
جابز سال‌ها است که ترجیح می‌دهد این شرکت فناوری‌های مورد نیاز خود را در داخل شرکت تولید و پیاده‌سازی کند و از ریسک یکپارچه‌سازی با سایر شرکت‌ها و وارد کردن آن‌ها به حیطه و فرهنگ بی‌نظیر این شرکت خودداری می‌کند.
در گذشته، هیچ تلاش سازمان‌یافته‌ای برای فعالیت‌های نوع M&A در این شرکت وجود نداشت، این مطلب را سه نفر از مدیران اجرایی سابق اپل تأیید کردند. به جای این کارها، مدیران تجاری در این شرکت، باید پیشنهادهایی را که در بازار برای فروش وجود داشت، زیر نظر می‌گرفتند و فقط در صورتی‌که نفعی در انجام یک معامله بود آنرا به جابز گزارش می‌کردند و بعد از تأیید او کسی که نظر داده‌بود، یک گروه اولیه تشکیل می‌داد تا جلسه‌ها و قراردادهای توافقی و مسائل مدیریتی را بررسی کنند. یکی از این مدیران می‌گوید: «این فرآیند مستلزم انجام مجموعه گسترده‌ای از کارهای مختلف بود.»اما اپل، سال گذشته بازنده یک مزایده شد، زیرا تصمیمی همراه با شک گرفته‌بود. درحالی که این شرکت در حال مذاکره با یک شرکت ارائه‌دهنده آگهی در گوشی‌های هوشمند بود، گوگل از راه رسید و به سرعت شرکت مذکور را به قیمت 750 میلیون دلار خریداری کرد.
چهار منبع نزدیک به گوگل می‌گویند، پریکا کمک کرد تا اپل مطمئن شود که در معامله بعدی، اشتباهی مرتکب نخواهد شد. اواخر سال گذشته، اپل وارد معامله برای خرید سایت Lala.com شد که در آن مورد، گوگل و چندین خریدار بالقوه دیگر وارد عرصه رقابت شده‌بودند. در این مورد شرکت خیلی سریع حرکت کرد و در عرض چند هفته معامله را نهایی کرد که از زمان معمول برای این کار، یعنی دو یا سه ماه، خیلی کمتر است. معلوم بود که اپل این بار نمی‌خواهد بازنده باشد، به‌خصوص به رقیب اصلی خود یعنی گوگل. یکی از سرمایه‌گذاران دره سیلیکون می‌گوید: «آن‌ها همیشه در عرصه M&A کند حرکت می‌کردند، اما این روند در حال تغییر است.»
پریکا، از لحاظ شخصیتی معروف، فردی رک و دوست‌داشتنی است. او از West Point فارغ‌التحصیل شده است، در حالی‌که او به‌طورمستقیم با جابز کار نمی‌کند و جزئی از گروه ارشد اپل نیست، اما یک متخصص سرمایه‌گذاری که سال‌ها با اپل همکاری کرده‌است، می‌گوید: «او از لحاظ شخصیتی، ماهیتی دارد که با سایر کارمندان اپل متفاوت است.»
به هرحال، دلایل استراتژیک واضحی وجود دارد که نشان می‌دهد اپل هم می‌خواهدتوجه بیشتری به خرید سایر
شرکت‌ها نشان دهد. شرکت در حال گذر از وضعیت سنتی خود است و در حال ورود به عرضه اسمارت‌فون‌ها و محاسبات همراه است. به موازات شکل‌گیری دنیای محاسبات همراه اپل، گوگل، نوکیا و سایر غول‌های عرصه فناوری، در زمینه یافتن (و خرید) شرکت‌های نوظهوری که بتوانند آن‌ها را در عرصه‌های جدید یاری دهند، فعالیت بیشتری از خود نشان می‌دهد. درباره اپل این شرکت توانایی خرید تا مرز 23 میلیارد دلار را دارد و برای خریدهای جدید از پشتیبانی کوتاه‌مدت خوب بهره‌مند است. بیل وایمن یک تحلیلگر در مؤسسه International Strategy & Investemnt می‌گوید: «مدل کسبوکار آن‌ها در حال تکامل است و می‌توان انتظار داشت که افق‌های کاری خود را گسترش دهند.»
بسیاری از متخصصان اعتقاد دارند، اپل به این زودی‌ها هیچ معامله بزرگی نخواهد داشت. این شرکت در حال وارد کردن سرمایه چندمیلیاردی خود در عرصه‌هایی است که زمینه تخصصی دیگران به شمار می‌رود. وایمن می‌گوید، اپل به طور ذاتی یک شرکت دائماً در حال رشد است و همیشه تمایل داشته که در زمینه خرید شرکت‌های دیگر محتاطانه عمل کند. یکی از مدیران اجرایی سابق نوکیا، ریچ جروسن می‌گوید، شرکت‌های بزرگ مانند گوگل همیشه به دنبال خرید شرکت‌هایی هستند که در زمینه‌های کاری مستعد پیشرفت فعالیت دارند و همیشه صبر می‌کنند تا ببیند کدام شرکت است که به شرکت اصلی در آن زمینه کاری تبدیل می‌شود. اما درباره اپل شرایط فرق می‌کند. او می‌گوید: «الگویی که در اپل وجود دارد همیشه از این اصل تبعیت می‌کند که آن‌ها فقط شرکت‌های خیلی خیلی کوچک را خریداری می‌کنند.»
|
جان متکالف، مشاور فنی‌ای که با گوگل در پروژه‌های مرتبط با موبایل همکاری کرده‌است، می‌گوید: «اگر گوگل بتواند این کار را انجام دهد، در این صورت بی‌رقیب خواهد شد و اپل نخواهد توانست هیچ عکس‌العملی در برابر آن داشته‌باشد.»
البته اپل و گوگل می‌توانند با حرکت دنیای محاسبات به سمت تجهیزات موبایل، در کار خود موفق و پیشرو باشند. اما در این میان بازنده‌هایی وجود خواهد داشت. مایکروسافت به سرعت در حال محو شدن از بازار اسمارت‌فون است، چرا که سازندگان این گونه تجهیزات به سرعت در حال دور شدن از ویندوزموبایل هستند، زیرا برنامه‌ها و برنامه‌نویسان آن با برنامه‌هایی که برای آندروئید و اپل وجود دارد، قابل مقایسه نیست. نوکیا نیز وضعیت ناگواری دارد؛ فروشگاه آنلاین Ovi این شرکت در رقابت با فروشگاه iTunes اپل گمنام به‌حساب می‌آید و سایر شرکت‌ها نظیر سامسونگ و ال‌جی که سال‌ها به دلیل فناوری‌های پیشرفته خود مشهور بودند نیز در حال از دست دادن سهم خود از این بازار هستند. شاو وو، تحلیلگر مؤسسه Kaufman Bros می‌گوید: «سازنده‌های قدیمی گوشی‌های تلفن‌همراه هرگز عادت نداشتند به نرم‌افزار یا توسعه‌دهندگان بپردازند. این کار در ذات آن‌ها نیست، اما دنیا به این سمت حرکت می‌کند.»
پرواز بر فراز ابرها
بعضی از تحلیل‌گران معتقدند، جنگ بین اپل و گوگل در ماه‌های آتی، شدیدتر می‌شود. یارمیس از مؤسسه Ovum معتقد است، ممکن است اپل به زودی موتور جست‌وجوی پیش‌فرض خود را از گوگل به مورد دیگری تغییر دهد تا گوگل را از داده‌های سیستم‌های موبایل محروم کند؛ اطلاعاتی که می‌تواند به این شرکت در ارتقای موقعیت خود برای تبلیغات با استفاده از فناوری آندروئید یاری کند. شاید جابز تن به معامله‌ای با مایکروسافت بدهد و Bing را به موتور جست‌وجوی پیش‌فرض سیستم‌های خود تبدیل کند یا حتی پروژه موتور جست‌وجوی خود را آغاز کند. یارمیس می‌گوید: «من به شدت انتظار دارم که اپل پروژه‌ای را در زمینه موتورهای جست‌وجو آغاز کند. اگر این همه پول در تبلیغات نهفته است، چرا اپل باید اجازه دهد که این پول از طریق گوشی‌های آی‌فون به جیب گوگل سرازیر شود.»
|
اپل در مقابل گوگل
|
| |
|
رقابت پرهیجان بین گوگل و اپل به بازار سهام کشیده است، بازاری که در آن سهام این دو شرکت به واسطه سرمایه‌گذاری در فناوری‌های مختلف در اوج است. با توجه به آمار بلومبرگ مبنی بر نسبت 85 درصدی بین قیمت و درآمد سهام این شرکت‌ها در جدول پانصد سهام اولStandard & Porr آن‌ها باید به طور دائم در حال رقابت برای پاسخ‌گویی به انتظارات سرمایه‌گذاران باشند.سرمایه‌گذاران در ابتدای سال 2009 به سهام گوگل و اپل هجوم آوردند، زیرا مشخص شد که حتی یک رکود شدید هم نمی‌تواند تأثیری بر آن‌ها داشته‌باشد. سال گذشته قیمت سهام گوگل دو برابر شد و سهام اپل نیز 147 درصد رشد داشت.
البته اپل با شانس بیشتری برای حفظ ارزش جدید خود مواجه است: دوره‌ای طولانی از ارائه موفقیت‌آمیز محصولات جدید و مبتکرانه، این کار را بازی‌ای هزینه‌بر اما کم‌مخاطره‌تر جلوه می‌دهد. گوگل که 22 سال جوان‌تر از رقیب خود است، هنوز تلاش دارد تا از تخصص اصلی خود یعنی جست‌وجو در اینترنت فراتر رود.آلن لانکس از گروه مدیریت دارایی با نام Alan B. Lancz & Associates در اوهایو در دسامبر سال 2008 شروع به خرید سهام شرکت‌های اپل و گوگل کرد. هنگامی که سهام گوگل در آوریل از 365 بالاتر رفت، خرید را متوقف کرد و اکنون به ششصد دلار رسیده‌است.
سهام اپل که اکنون به 210 دلار رسیده‌است ماه می گذشته از 130 گذشت. لانکس در ماه نوامبر تخمین قیمت شش ماهه خود را بالاتر برد و آنرا به محدوده 620 تا 680 برای گوگل و 215 تا 235 برای اپل افزایش داد. او می‌گوید: «ما این دو شرکت را دوست داریم، اما قطعاً در حال حاضر [سهام] آن‌ها را خریداری نخواهیم کرد.»
گوگل در زمینه بهبود وضعیت آسیب‌پذیر‌تر از حد توقع است. در سال 2009 این شرکت با کاهش هزینه‌ها بر درآمدهای خود افزود، اما رشد فروش در طول دوازده ماه گذشته از 31,4 به 8,4 درصد کاهش یافته‌است (فروش اپل نیز تنها 12,5 درصد افزایش داشت که نصف میزان سال قبل بود).
مایکل شینیک یک مدیر سهام درWasatch Advisor می‌گوید: «بیشتر مدل کسبوکار گوگل بر کسب درآمد از سرمایه‌گذاری استوار است.» رقابت در عرصه وب در حال کاستن از قیمت آگهی‌ها است و در عین حال رکود اقتصادی نیز باعث کاهش بودجه تبلیغات شرکت‌ها شده‌است.
شینیک می‌گوید: «برای گوگل افزایش نوع درآمدها در طول چند سال گذشته سال‌به‌سال دشوار‌تر شده‌است.» میانگین تخمین تحلیل‌گران برای رشد گوگل حدود شانزده درصد است که این مورد براساس داده‌ها و تخمین‌های Bloomberg عنوان می‌شود، در حالی‌که این عدد برای اپل 23 درصد است.
برگ برنده در عرصه اقتصاد
اپل مقاومت بیشتری در برابر رکود از خود نشان داد و بعضی تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که شرکت با ارائه گزارش درآمد خود در 25 ژانویه، با یک رشد ناگهانی مواجه خواهد شد. مزیت این شرکت، ارائه محصولات جدیدی است که مورد علاقه مشتریان واقع می‌شود. مایکل پایتاش تحلیلگر صنعتی در بنیاد ING Growth & Income می‌گوید: «من هیچ غول فناوری را نمی‌شناسم که بتواند به این خوبی در حوزه‌های خارج از تخصص خود نیز به نوآوری دست بزند.»
آنکِر کراوفورد، یکی از سرمایه‌گذاران شرکت اپل و نایب‌رئیس و تحلیلگر گروه Fred Alger Management در نیویورک، یادآور می‌شود که با وجود عمومیت مک و آی‌فون هنوز شرکت اپل سهم بسیار کوچکی در بازار کامپیوترهای شخصی و گوشی‌ها دارد. او می‌گوید: «اپل قطعاً می‌تواند سهم خود را از بازار کامپیوترها و گوشی‌ها دوبرابر کند.»هم اپل و هم گوگل به عنوان بازیگران برتر در بازارهای با رشد سریع هستند و مزیت‌هایی دارند که خرید سهام آن‌ها نسبت به خرید سهام رقبایشان را توجیه می‌کند.
به‌عنوان مثال، در عرضه اسمارت‌فون‌ها رقابت به نفع هر دو شرکت است، زیرا آن‌ها به این ترتیب سهم بیشتری را نسبت به رقبای شناخته‌شده خود به دست می‌آورند. با وجود این، موانع جدی باقی می‌ماند و بازاری که در آن هستند، به سرعت در حال رشد و تغییر است.
مشاور فنی جان متکالف وضعیت پیشرو را این طور شرح می‌دهد: «گوگل هنوز نمی‌داند قرار است در چه عرصه‌ای فعالیت کند. این شرکت قدرتمند، مانند مجموعه‌ای از سلول‌های بنیادی است که سعی در ایجاد چینش مناسب دارند. در سمت دیگر اپل قرار دارد که دقیقاً می‌داند بازار هدف او چیست و همین مسئله است که رقابت را فوق‌العاده جذاب می‌کند.»
|
هر اتفاقی که رخ دهد، کاملاً واضح است که اپل و گوگل بیشتر از این‌ها مقابل هم قرار خواهند گرفت. آندروئید برای آی‌فون یک تهدید به شمار می‌آید و کسبوکار آی‌فون توانسته تا سی درصد از درآمد اپل را به خود اختصاص دهد. از سویی تقریباً همه رشد آتی صنعت جست‌وجو، در بازار تجهیزات موبایل رخ خواهد داد و مؤسسه Piper Jaffray پیش‌بینی می‌کند، 23,5 درصد از سهم بازار جست‌وجو تا سال 2016 به این صنعت اختصاص یابد، در حالی که این سهم در حال حاضر کمتر از پنج درصد است. این موضوع زمینه را برای یک رویداد جدید در صنعت فراهم می‌کند.
آندرس شیم، یکی از مؤسسان شرکت سان مایکروسیستمز و یکی از نخستین سرمایه‌گذاران در گوگل می‌گوید: «این رقابت به شتاب بیشتر در نوآوری منجر خواهد شد. اپل با سرعت به جلو حرکت می‌کند، اما وجود کسی که در تعقیب آن‌ها باشد، حرکت آن‌ها را سریع‌تر می‌کند. این موضوع به نفع مشتریان تمام می‌شود.»
با وجود این، در جنگ پیش‌روی آینده محاسبات، دوستی قربانی پیشرفت خواهد شد. جین مانستر از مؤسسه Piper Jaffray می‌گوید:«شما به خوبی تنشی را که در حال شدید شدن است حس می‌کنید. تا قبل از ارائه Nexus One رقابت نامحسوس‌تر بود، اما آی‌فون دردانه اپل محسوب می‌شود و الان مسئله خیلی شدیدتر شده‌است.»
