آیا در زمان پیامبر اسلام(ص) هم سه تا سلام آخر نماز را می‌خوانده‌اند؛ یعنی پیامبر به خودشان سلام می‌گفتند؟
پاسخ اجمالی
سلام و درود فرستادن بر خویشتن ایرادی ندارد و شواهدی قرآنی نیز در این زمینه وجود دارد؛ مانند این‌که قرآن کریم از زبان حضرت عیسی(ع) می‌فرماید: «وَ السَّلامُ عَلَیَّ یَوْمَ وُلِدْتُ وَ یَوْمَ أَمُوتُ وَ یَوْمَ أُبْعَثُ حَیًّا»؛[1] و سلام (خدا) بر من، در آن روز که متولّد شدم، و در آن روز که می‌میرم، و آن روز که زنده برانگیخته خواهم شد!
همچنین در برخی مواقع انسان می‌تواند خود را مجازاً مخاطب و یا غایب قرار دهد، همان‌طور که در فرازی از دعا آمده است: «إِلَهِی کَأَنِّی بِنَفْسِی وَاقِفَةٌ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ قَدْ أَظَلَّهَا حُسْنُ تَوَکُّلِی عَلَیْک»؛[2] خدایا! خود را چنان می‌نگرم که گویا در برابرت ایستاده و آن توکّل نیکویى که بر تو دارم بر من سایه افکنده است.
برای آگاهی بیشتر نمایه «صلوات بر پیامبر در نماز»، سؤال 26982 را مطالعه کنید.
[1]. مریم، 33.
[2]. سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنة، ج 2، ص 686، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ دوم، 1409ق.
