زیباییِ از دست رفته روستاي گردشگري قلات

وب‌سایت توریسم آنلاین: آنقدر زباله هاي شهري، تعدد خانه هاي مخروبه و كوه هايي كه در حال برش هستند تا به ساختمان هاي فلزي و بتني تبديل شوند در روستاي هدف گردشگري قلات جلوه گري مي كند كه آب و هواي مطلوب، رودخانه هميشه جاري و درختان سر به فلك كشيده توجه گردشگران را به خود جلب نمي كند و انگار ديگر حرفي براي گفتن ندارد!
 

اينجا قلات است؛ روستايي كه توصيف زيبايي هايش نه تنها در اسناد و كتب تاريخي آمده بلكه بسياري از سياحان و گردشگران خارجي كه در دوره هاي مختلف تاريخي به سرزمين فارس سفر كرده اند از جاذبه هاي طبيعي و زيبايي هاي روستاي قلات كه به كلات سرخ شيراز هم معروف بوده، ديدن كرده اند. روستايي كه هم اينك به عنوان يكي از 46 روستاي هدف گردشگري فارس معرفي شده و در فصول مختلف سال نيز پذيراي گردشگران داخلي و خارجي است.

اما آنچه كه اين روزها با ورود به روستاي قلات مي توان ديد ورودي 2 هزار و 500 توماني براي ارائه هيچ خدماتي و زباله هاي شهري است كه در گوشه و كنار بافت قديم و رودخانه و آبشار ديده مي شود. حال بگذريم از پرسه سگ هاي ولگرد و خانه هاي مخروبه اي كه به محل امني براي فعاليت خلافكاران تبديل شده است.

 

 

گرچه خيابان اصلي روستا سنگفرش شده و با تخريب بسياري از خانه هاي قديمي، پاركينگ هاي متعددي هم از ابتداي ورودي روستا ايجاد گشته اما گردشگران با خودروهاي سبك و سنگين و با پرداخت دوهزار و 500 تومان مي توانند وارد روستا شوند و وقتي هم علت اخذ ورودي را از نگهبان مي پرسي، در جواب به خدمات رفاهي و اقامتي اشاره مي كند كه به گردشگران ارائه مي گردد، اما آنچه كه گردشگران مي بينند وجود زباله هاي شهري، سرويس هاي بهداشتي نامناسب و سگ هاي ولگرد در گوشه و كنار روستا است.

قلات از جمله روستاهای هدف گردشگری و تاریخی استان فارس است که قدمتی طولانی دارد.بنابراین گزارش بقایای بناهای قدیمی که تاریخ برخی از آن‌ها به قرون‌ پیش و بعد از اسلام مربوط می‌شود، تاریخ استقرار انسانی در این ناحیه را به دوران گذشته پیوند می‌زند.
 

مردم روستای قلات به زبان فارسی و با لهجه محلی (قلاتی) سخن می‌گویند،روستای قلات در ناحیه کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد، خانه‌های روستائیان به‌ صورت پلکانی در دامنه کوه بنا شده و درختان بلندی آن‌ها را در برگرفته است.

مصالح به ‌کار رفته در خانه‌های قدیمی سنگ، خشت، گل، گچ و چوب و سقف آن‌ها نیز مسطح است، برخی از خانه‌ها در یک طبقه و برخی دیگر در دو طبقه ساخته ‌شده‌اند.

موقعیت تفرجگاهی روستای قلات به رونق و آبادانی آن افزوده است به‌ طوری ‌که در سال‌های اخیر بناها و خانه‌های مدرنی در این روستا ساخته ‌شده و سیمای قدیمی روستا را دگرگون کرده است.
 

 

بناهای جدید از مصالحی مانند سنگ، سیمان، آهن و آجر در چند طبقه ساخته می‌شوند.

شغل اکثر مردم روستای قلات دامداری، باغداری و فعالیت‌های خدماتی و صنایع‌ دستی است.

گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، آلو و گوجه ‌سبز از محصولات باغی و فرآورده‌های لبنی مانند شیر، پنیر، کره و کشک نیز از محصولات دامی این روستاست؛ شیره انگور، رب انار و آبغوره از دیگر فرآورده‌های غذایی روستای قلات است.
 

محصولاتی از قبیل گیوه، سبد دستباف، گره (ظرف بافته ‌شده) دولک، مشک (که برای خنک نگهداشتن آب به کار می‌رود) و وسایل چوبی از جمله تولیدات صنایع‌ دستی این روستاست.

روستای کوهستانی قلات، چشم‌اندازها و جلوه‌های طبیعی زیبایی دارد و باغ‌های سرسبز و وسیع میوه در داخل و اطراف روستا، به ‌ویژه در بهار و تابستان فضای دلپذیری برای گردشگری به وجود می‌آورد.
 

بافت کالبدی معماری خیره‌کننده کوهستانی، کوچه‌های پرپیچ ‌و خم که جویبارهای زلالی نیز در میان آن‌ها جاری است، جذابیت منحصر به ‌فردی به این روستا بخشیده‌است.

آبشارهای سه‌گانه روستای قلات که از میان صخره‌ها سرازیر می‌شود، از جاذبه‌ها و زیبایی‌های طبیعی روستای قلات به شمار می‌آید.

حواشی رودخانه‌های شب شتری و چشمه انجیری، با پوششی از گیاهان خودرو، گل‌های وحشی و گیاهان دارویی بومادران، ختمی، آویشن، پونه، مرزه و ... از جاذبه‌های کم‌نظیر روستای قلات محسوب می‌شود.

کلیسای قدیمی روستا که معماری سنگی و جالب‌ توجهی دارد، در میان درختان بلند کوچه‌های آرام روستا به‌جا مانده است این کلیسا که در گذشته عبادتگاه مسیحیان ساکن در روستا بوده، اینک به دلیل مهاجرت آنان رو به تخریب گذاشته است.

تفرجگاه‌های معروف شب شتری و چشمه انجیری که در فصول بهار و تابستان با سرسبزی و طراوت جلوه خاصی می‌یابند، گردشگران بسیاری به‌ سوی خود جلب می‌کنند.
 

آسیاب‌های آبی، گورستان قلات و نوع حجاری و حکاکی سنگ‌های آن، بازار قدیمی و سنگ‌فرش شده، قلعه قزل ارسلان و دیگر جاذبه‌های گردشگری روستای قلات در زمره ثروت‌های طبیعی و تاریخی روستا به شمار می‌رود.

آن طور كه اشكان كوه‌پيكر، دهيار قلات به "خبر جنوب" مي گويد؛ دو نيروي خدماتي در بافت قديم روستا نسبت به جمع آوري زباله ها اقدام مي كنند اما به دليل ازدحام جمعيت همچنين رعايت نكردن بهداشت از سوي گردشگران، شاهد وجود زباله در گوشه و كنار روستا هستيم.

وي در ادامه اضافه مي كند: طبيعي است كه در روزهاي تعطيل با حجم گسترده اي از زباله ها روبه رو مي شويم و نيروهاي خدماتي نيز تا آنجا كه توان دارند نسبت به پاكسازي روستا اقدام مي كنند.

كوه‌پيكر همچنين درخصوص وضعيت سرويس هاي بهداشتي روستا نيز مي گويد: تا يك ماه ديگر ساخت سرويس هاي بهداشتي جديد به پايان خواهد رسيد و اين مشكل هم مرتفع خواهد شد.
 

دهيار روستاي قلات در ادامه اضافه كرد: به زودي پاركينگ هاي مناسبي نيز در روستا ايجاد خواهد شد تا مطابق طرح ارائه شده، ورود خودرو به روستا ممنوع گردد چرا كه در حال حاضر خيابان هاي اصلي روستا سنگفرش شده و ورود و خروج خودروها به سنگفرش ها آسيب مي رساند و از طرفي هم جلوه بصري تاريخي و طبيعي روستا را مخدوش كرده است.

كوه‌پيكر مي افزايد: بافت قديم روستا بالغ بر يك هزار و 500 سال قدمت دارد اما هم اينك با آسيب هاي جدي و جبران ناپذيري مواجه شده است.
 

دهيار روستاي قلات در ادامه به قدمت روستا اشاره مي كند و مي گويد: در قبرستان تاريخي قلات، قبوري وجود دارد كه سنگ هايشان تاريخ 200 قمري دارد و بنابر اسناد تاريخي موجود، زندگي روستائيان در منطقه قلات از سر كوه به طرف دامنه كوه معطوف مي شده است.

وي ادامه مي دهد: در حال حاضر هرگونه ساخت وساز در روستا با دريافت مجوز از سوي سازمان ميراث فرهنگي است و بايد نوع مصالح به كار رفته در ساختمان ها با محيط همگون باشد.