نقش حوزه ها درمقابله با تهاجم فرهنگی
حوزه های علمیه به عنوان یکی از علمی ترین اجتماعات دنیا که نوعی آگاهی از مشکلات و نیازهای جامعه اسلامی را برطرف می کند، بیم در دل دشمنان انداخته، منافقان را مأیوس می سازد و بالقوه قادر است،هرگونه تهاجم فرهنگی و جنگ نرم را خنثی سازد. بنابراین، نقش حوزه ها در مقابله با جنگ نرم بسیار با اهمیت است؛ زیرا حوزه علمیه به دلیل ساختن تفکر و اندیشه، همواره موجب هراس دشمن بوده است؛ ازاین رو، دشمنان قسم خورده اسلام و انقلاب در سالهای اخیر سعی کرده اند در قالب تولیدات سینمایی به کمرنگ کردن حوزه وروحانیت ونقش موثر آن ها دربین مردم ازطریق ترور شخصیت بپردازند واز قداست وجایگاه آن ها دربین مردم بکاهند.
باید توجه کرد که، جنگ نرم ریشه در تاریخ اسلام داشته و از مخرب ترین نوع مبارزه هاست. نکته قابل توجه این که، در این بین بهره گیری از مقدسات علیه مقدسات را یکی از شیوه های خطرناک در جنگ نرم باید دانست و دشمن در این حالت ممکن است خود را از دوست داران انقلاب جلوه دهد. حوزه های علمیه به عنوان مهم ترین واصلی ترین پایگاه تبلیغ و آموزش دینی، در مبارزه با این هجوم، وظیفه ای سنگین بر عهده دارند.
برای دفاع از هر فرهنگ، شناخت آن لازم است، چه بسا حوزه های علمیه با آموزش فرهنگ دینی، شناخت لازم برای طبقات جامعه فراهم می کند. این شناخت خودباوری لازم برای دفاع از فرهنگ خودی پدید می آورد و سلاح کارگشایی به نام غیرت دینی در مبارزه با جنگ نرم فراهم می شود. ما برای مواجهه با شرایط جدید، در بعضی زمینه ها سیاست مشخص نداشته ایم و متناسب با شرایط روز امکانات، نهادها و تشکل های جدیدی طراحی نکرده ایم؛ برخی تحقیقات نشان می دهد که افراد باسواد بیشتر در جلسات سخنرانی شرکت می کند، در حالی که سایر افراد بیشتر به مجالس عزاداری می روند.
اگر حوزه های علمیه از خاصیت تک بعدی(معنویت گرایی) به سوی چند بعدی شدن سوق داده شود و در تحقّق نیازهای فردی و اجتماعی جامعه اقدامی عملی صورت گیرد، قطعاً در مبارزه با این جریان فکری موفّق خواهد بود. در اوضاع کنونی که ما در عصر ابتکارات و خلاقیت ها به سر می بریم و هر روز شیوه های جدید اطلاع رسانی و تبلیغاتی ابداع می شود، آیا شیوه های پیام رسانی در عرصه دین و معارف دینی شیوه های کارآمد و روزآمد است؟
اگر تصویری که از دین به جامعه خصوصاً نسل جوان عرضه می شود تصویری لذّت گریز باشد، به گونه ای که انسان را به تاریکخانه غم سوق دهد و افسردگی و دلمردگی را در پی داشته باشد، اینجاست که جوان تصور می کند میان دین و شادی تقابل و تعارض است. حال، جوان از آن جهت که جوان است اگر بین دو گزینه شادی یا دین با تلقی فوق مخیر شود، با توجّه به علایق و تمایلات و مقتضیات سنی خود به کدام سمت می رود؟ جواب روشن است، پس باید آموزش به گونه ای باشد تا جوان به این باور برسد که ایمان، افسردگی و دلمردگی را می زداید و زداینده غم و اندوه و حسرت است.
جامعه امروز، اقتضائات خاص خود را دارد .در این صورت حوزه های علمیه چه بسا با همه امکانات در زمینه تربیت دینی و اخلاقی جامعه،و به طور همه جانبه در بُعد فرهنگی جامعه و نسل جوان عرض اندام کند، بلکه بایدباکارکرد جدید و متناسب وضع فعلی، در این دوره، گردانندگان حوزه علمیه باید به سمت نهادینه کردن باورها و درونی کردن و تعمیق اصولی ارزش ها گام بردارند. وظیفه دیگر حوزه های علمیه، علت تقویت احساس شرافت، عزّت خواهی، آزادگی و حریّت است. قرآن کریم عزّت را منحصر به خدا، رسول و مؤمنین ذکر نموده است. و بر جلوگیری از سلطه کفّار بر مسلمانان تأکید کرده است. تأکیدات قرآن کریم به مسلمانان این هشدار را می دهد که ای مسلمانان! با سلطه استعمارگران به مقابله برخیزید. همان طور که مرحوم امام خمینی (رحمه الله) وعلمای سیاسی دیگری نقش عمده ای در مقابله با استعمار داشتند.
حوزه های علمیه در طول تاریخ اسلام نقش ارزنده ای در مبارزه و پاسداری از دین و آغاز جنبش های مردمی ایفا کرده اند.
از جمله این مبارزات فتوای مرحوم میرزای شیرازی در دوره ناصر الدین شاه قاجار در تحریم تنباکو بود، که سرانجام منجر به لغو قرارداد ننگین اعطای امتیاز تنباکو به کمپانی تالبوت انگلیسی شد. مخالفت علنی حضرت امام خمینی(ره) در آبان ماه ۱۳۴۳ با لایحه ننگین مصونیت مستشاران و تبعه آمریکا در ایران، یعنی کاپیتولاسیون نیز منجر به لغو آن شد. اینها نشان دهنده نقش مرجعیت و قدرت معنوی ایشان در بین طبقات جامعه است.
با همین ملاحظه است که گلادستون(سیاستمدار انگلیسی) در پارلمان گفته بود: تا نام محمد بر فراز مأذنه ها بلند است، و تا کعبه بر پا و قرآن راهنمای مسلمانان است، امکان ندارد پایه های سیاست ما در سرزمین های اسلامی استوار و پایدار شود.
به هر حال، مهم ترین کانون اعتلای فکر، فرهنگ و ایمان در جامعة اسلامی، حوزه های علمیه و کانون های مذهبی همچون مسجد هستند که ضمن اعتلا و تعمیق باورهای اسلامی، با ارتقاء و تحکیم ارزش های اسلام و انقلاب اسلامی در همه ابعاد و نیز با تحکیم وحدت و همبستگی ملی، ضمن احترام به آداب و رسوم و فرهنگ محلّی می تواند راه را بر نفوذ عدوانی و جنگ نرم دشمنان به میزان قابل توجّهی بسته، و همچون سدّی مستحکم و پایدار در این راه عمل نماید.
سرعت روزافزون تغییرات سیاسی و اجتماعی در دنیای امروز، لزوم ایجاد آمادگی برای پاسخ به این تغییرات را به وجود آورده است. بنابراین، در کنار رهبران و مدیران فرهنگی کشور، بایستی حوزه های علمیه به عنوان مهم ترین کانون مذهبی و فرهنگی خود را با این تغییرات وفق دهند. انطباق نه بدین معنا که به همان سو روند که غربیان دیکته می کنند، بلکه بدین معنا که از این تغییرات به نحو مطلوب بهره گرفته و در پیشبرد اهداف و برنامه های فرهنگی استفاده کنند. حوزه علمیه نباید کانون تحجر و عقب ماندگی تلقی گردد. طلاب وحوزه های علمیه باید از نظر علم و فناوری از پیشرفته ترین فنون روز بهره گیرند تا بتوانند همزمان با جذب جوانان، ضمن آشنایی آنان با علوم و فناوری های جدید به تعمیق فرهنگ و معارف اسلامی بپردازند.
