حجت الاسلام محمدرضا صبوحی، کارشناس مرکز تخصصی مهدویت در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان درباره تجلی کرامت انسانی در حکومت مهدوی اظهار کرد: اسلام برای انسان (به ماهو انسان) کرامت ذاتی قائل است برخلاف سایر جریان های فکری که منشاء کرامت انسان را وابسته به دیگر انسان ها و یا مظاهر دنیا (در مراتب مختلف آن) می دانند.
وی افزود: مرحوم علامه جعفری دو نوع کرامت برای انسان قایل شده و می گوید: انسان یک کرامت ذاتی دارد که تا وقتی مرتکب جنایت و خیانتی نکرده این کرامت از او سلب نمی شود و کرامت دیگر او اکتسابی است.
این کارشناس مباحث مهدوی با اشاره به روایات موجود در این زمینه گفت: روزی پیامبر اسلام صل الله علیه وآله نشسته بودند؛ در همان حال جنازه یک یهودی را از آنجا عبور دادند، حضرت(ص) برخاستند و چند قدم در تشییع او شرکت کردند. پس از بازگشت یکی از اصحاب عرض کرد: ای رسول خدا(ص)! این فرد یهودی بود، حضرت(ص) در پاسخ فرمودند: «به هر حال انسان بود!!» یعنی انسان به ماهو انسان در مکتب اسلام ارزشمند و دارای کرامت است. چنانکه نامه امیرالمومنین علیه السلام به مالک اشتر نیز دربردارنده همین مفهوم است. آنجا که می فرمایند: «مردم دو گونه اند یا برادران دینی تو هستند و یا در انسانیت با تو شریک اند.»
حجت الاسلام صبوحی تصریح کرد: نوع دیگر کرامت، کرامت اکتسابی است انسان زمانی که به دنبال فضایل می رود و استعدادهای خود را شکوفا می کند این شکوفایی استعدادها باعث بروز نوع خاصی از کرامت در او می شود، به عنوان مثال کرامت مومن یعنی انسانی که استعدادهای ایمانی خود را شکوفا کرده است.
این استاد حوزه تاکید کرد: ما اوج این کرامت ها را در هر دو مرحله ذاتی و اکتسابی در حکومت حضرت مهدی علیه السلام شاهد خواهیم بود، البته باید توجه داشت که این کرامت ذاتی است که مقدمه کرامت اکتسابی می شود؛ یعنی اگر انسان کرامت ذاتی خود را فراموش کرد قطعا به دنبال اکتساب کرامت های دیگر نخواهد رفت. حکومت حضرت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه حکومتی است که انسان در آن به اوج ارزش و احترام می رسد.
وی در ادامه با اشاره به تفاوت نوع نگاه ها به انسان ابراز کرد: نگاه به انسان ها گاهی نگاه مکانیکی است و گاهی دینامیکی؛ بسیاری از مکاتب از انسان فقط به عنوان یک مکانیک استفاده می کنند مانند استعمارگران انگلیسی که وقتی بر هند مسلط شدند به وسیله بردگان از اعماق هزار متری زمین طلا استخراج می کردند و سپس آنها را می کشتند. یعنی انسان ها را وسیله قرار می دادند تا به منافع مادی خود برسند. آنچه که امروز نیز در دنیا شاهد آن هستیم. اما در مکتب انبیاء انسان موجودی است دارای کرامت ذاتی و مختار که اگر چنانچه این کرامت برای او شناخته شود به دنبال کسب کرامت های اکتسابی نیز می رود.
این کارشناس مذهبی با بیا اینکه کرامتی که انسان در دنیای امروز از دست داده در حکومت امام مهدی علیه السلام احیاء می شود، تاکید کرد: وقتی فطرت ها به جایگاه واقعی خود بازگشت کرامت و ارزش ها نیز برقرار می شود. یکی از این کرامت ها بحث عقلانیت و تفکر جامعه است. جامعه ای که بر اساس هوا و هوس حرکت می کند و حتی عبادت، در آن معقولانه نیست این جامعه کرامت محور نخواهد شد. اگر انسان با عقل به سمت فضایل حرکت کند آنگاه درصدد اصلاح خود و جامعه برمی آید.
حجت الاسلام صبوحی در این رابطه تاکید کرد: اینکه امام باقر علیه السلام می فرمایند: «امام دست ولایی خود را بر سر مردم می کشند و عقول آنها جمع می شود»؛ یعنی جامعه وقتی رشد عقلی و فکری پیدا کرد می تواند به کرامت مطلوب خود دست یابد.
وی با بیان اینکه ظلم با کرامت انسانی در تعارض است، گفت: در جامعه ای که ظلم وجود دارد کرامت معنایی نخواهد داشت، اینکه در دعای افتتاح می خوانیم «العدل والمنتظر» یعنی امامی که منتظر او هستیم تجسم حقیقی عدل است.
این استاد حوزه تصریح کرد: یکی از شاخص های کرامت انسانی امنیت است، اگر امنیت نباشد مردم به هیچ یک از اهداف خود نمی رسند. در عصر ظهور هم امنیت روانی و هم امنیت اجتماعی به حد اعلی می رسد.
کارشناس مرکز تخصصی مهدویت ادامه داد: یکی از مولفه های امنیت، رفاه اقتصادی است. جامعه ای که در آن فقر، تبعیض و اختلاف طبقاتی وجود دارد، نمی تواند کرامت محور باشد. همچنین نکته دیگری که در این رابطه باید به آن توجه کرد مسئله صحت و سلامتی جامعه است، امام حسین علیه السلام در رابطه با جامعه عصر ظهور می فرمایند: «در آن زمان فرد دردمند و زمینگیری نخواهد بود مگر اینکه خداوند مشکل او را رفع خواهد کرد.»
حجت الاسلام صبوحی درباره راز تجلی کرامت انسانی در عصر ظهور خاطرنشان کرد: در آن جامعه انسان، ارزش و احترام می یابد هم از جنبه اجتماعی و هم از جنبه فضایل انسانی و هم به لحاظ جسمی و نیازهای انسانی. امام زمان(ع) حتی بیعت از یاران را با محور کرامت می گیرند تا هیچ مسلمانی را دشنام ندهند، هیچ حریمی را هتک نکنند، به خانه هیچ کس بدون اجازه هجوم نبرند و ... در سایه سار چنین حکومتی است که انسان ها معنای واقعی کرامت و شخصیت انسانی خود را درک می کنند. جامعه مهدوی جامعه ای است که از منیت ها خارج شده و «ما» در معنای حقیقی آن مدنظر است.
