علاوه بر دوری از دشنام گویی در فضای حقیقی و مجازی، هر کجا دیدیم کسی از کلمات رکیک و زشت استفاده کرد او را طرد کنیم یا به اصطلاح مجازی، بلاک کنیم.
ناسزاگویی نشانه پستی است!
یكی از ناهنجاری های اجتماعی كه این روزها علاوه بر فضای واقعی جامعه در فضای مجازی نیز رواج یافته و به صورت پدیده ای در میان نسل جوان بروز پیدا كرده است، مسئله دشنام و ناسزا گویی است. در فرهنگ اسلام ناسزاگویی نشانه پستی است و آثار سویی برای جوامع به همراه دارد که از مهم ترین آن ها كاهش اعتبار و ارزش اجتماعی افراد جامعه درجامعه خود و جامعه جهانی، است. به ویژه اگر دشنام گویی به عادت تبدیل شده و امری ساده تلقی شود. از منظر امام متقین، هرکه در دشنام گویی بی پروا پیش می رود و پیروز میشود، لئیم تر است. امام على علیه السلام فرمود : «ما تَسابَّ اثنانِ إلاّ غَلَبَ ألئَمُهُما»؛ هیچ دو نفرى یكدیگر را ناسزا نگفتند مگر آن كه پست ترینشان چیره گشت.
بدگویی به مقدسات بدترین دشنام!
یكی از بزرگترین تعالیم اخلاقی اسلام محترم شمردن مقدسات جامعه است. هر فردی وقتی برای چیزی قداست خاصی قایل شد به آن احترام می گذارد و از حریم آن دفاع می كند و بهیچ وجه راضی نمی شود كه دیگری به مقدسات او اهانت كند. كوچكترین توهینی به مقدسات او (هر چند پوچ و خرافی باشد) باعث می شود كه او هم بخاطر تعصب خود متقابلا به مقدسات مومنین فحش و ناسزا بگوید و به ساحت قدس الهی اهانت كند.
قرآن برای حفظ مقدسات دینی از نیش زبان و گزند مشركان، مومنان را از دشنام دادن به بتها بشدت منع می كند و می فرماید: نباید شما مومنان به بتهای آنان دشنام بدهید زیرا عكس العمل آنان نیز این خواهد بود كه از روی جهالت و لجاجت معبود حقیقی و پروردگار شما را دشنام دهند. (انعام/ ١٠٨)
«از معاشرت با اهل فسق و فساد پرهیز نمایید تا بتوانید زبان خود را از فحش باز دارید.»
امام صادق علیه السلام فرمود: «مراد ازدشنام به خدا، دشنام به اولیاء خدا است».
امام على علیه السلام آنگاه كه شنید گروهى از یارانش به شامیان ناسزا مى گویند فرمود:
«إنّی أكرَهُ لَكُم أن تَكُونُوا سَبّابِینَ، و لكِنَّكُم لو وَصَفتُم أعمالَهُم و ذَكَرتُم حالَهُم، كانَ أصوَبَ فی القَولِ و أبلَغَ فی العُذرِ، و قُلتُم مَكانَ سَبِّكُم إیّاهُم: اَللّهُمَّ احقُنْ دِماءَنا و دَماءَهُم.» و فِی نَقْلٍ: «كَرِهتُ لَكُم أن تَكُونُوا لَعّانِینَ شَتّامِینَ.»؛
من خوش ندارم كه شما ناسزا گو باشید، بلكه اگر اعمال و رفتار و موقعیت (باطل) آنها را خاطرنشان كنید، موثّرتر و در بیان عذر و حجّت رساتر و قانع كننده تر باشد. به جاى ناسزا گفتن به آنها بگویید: خدایا! خونهاى ما و آنان را حفظ كن. در نقلى دیگر آمده است: من خوش ندارم كه شما لعنتگر و دشنام گو باشید.
راه درمان دشنام گویی
در روایات اسلامی راهكارهایی برای درمان این ناهنجاری بیان شده است:
١- از مقدمات پیدایش غضب اجتناب كنید تا نسبت به دیگران به خشم نیایید.
٢- غضب خود را فرو نشانید و بر اعصاب خود مسلط شوید.
٣- از معاشرت با اهل فسق و فساد پرهیز نمایید تا بتوانید زبان خود را از فحش باز دارید.
امام على علیه السلام به قنبر، كه خواست به كسى كه بدو ناسزا گفته بود ناسزا گوید فرمود:
«مَهْلاً یا قَنبرُ! دَعْ شاتِمَكَ مُهانا تُرْضِ الرَّحمنَ و تُسخِطُ الشَّیطانَ و تُعاقِبُ عَدُوَّكَ ، فَوَالذی فَلَقَ الحَبَّةَ و بَرَأ النَّسَمَةَ ما أرضَى المومنُ رَبَّهُ بِمِثلِ الحِلْمِ ، و لا أسخَطَ الشَّیطانَ بِمِثلِ الصَّمتِ ، و لا عُوقِبَ الأحمَقُ بمِثلِ السُّكوتِ عَنهُ.»
علاوه بر دوری از دشنام گویی در فضای حقیقی و مجازی ، هر کجا دیدیم کسی از کلمات رکیک و زشت استفاده کرد او را طرد کنیم یا به اصطلاح مجازی ،بلاک کنیم.
آرام باش قنبر! دشنام گوىِ خود را خوار و سرشكسته بگذار، تا خداى رحمان را خشنود و شیطان را ناخشنود كرده و دشمنت را كیفر داده باشى . قسم به خدایى كه دانه را شكافت و خلایق را بیافرید ، مومن، پروردگار خود را با چیزى همانند بردبارى و گذشت خشنود نكرد و شیطان را با حربه اى چون خاموشى به خشم نیاورد و احمق به چیزى مانند سكوت در مقابل او مجازات نشد.
سخن آخر
علاوه بر دوری از دشنام گویی در فضای حقیقی و مجازی، هر کجا دیدیم کسی از کلمات رکیک و زشت استفاده کرد او را طرد کنیم یا به اصطلاح مجازی، بلاک کنیم. پاسداری از فرهنگ،اصالت و ادب، وظیفه ماست. خوب است که حفظ رویش و گویش فرزندان ایران اسلامی را از فضای مجازی شروع کنیم.
منابع:
- نهج البلاغه، خطبه ١٩٩
- تحف العقول، ص٤٣٥
- میزان الحکمه، ج ٥
- تفسیر نمونه ج ٥، ص ٣٩٦
- المحجه البیضاء، ج٥، ص٢١٨
