بسیاری از آبشارهای ایران همچون اخلمد، افرینه، گنج‌نامه، نیاسر، شوشتر، بیشه، قره سو، سمیرم و تنگه واشی قدمتی تاریخی داشته و از نظر جنبه‌های سیاحتی و اقتصادی مورد توجه پادشاهان و حاکمان وقت بوده و از بسیاری برای ساخت آسیاب‌های آبی کمک گرفته شده است. در ادامه با زیباترین آبشارهای خراسان رضوی آشنا خواهید شد.
آبشار اخلمد
آبشار اخلمد در کوه‌های بینالود و در دو کیلومتری روستای اخلمد (اخلومد) قرار دارد. اخلمد از گردشگاه‌های طبیعی اطراف مشهد، قدمتی چند هزار ساله دارد و در ۸۵ کیلومتری شمال غرب مشهد و ۲۴ کیلومتری چناران و دره‌ای در میان کوه بینالود واقع شده است که در ابتدای دره، انواع گل‌ها و گیاهان زیبا و درختان انبوه به همراه باغات فراوان میوه به چشم می‌خورد و پس از طی مسیری آبشار اول که دارای ۲۳ متر ارتفاع است مشاهده می‌شود و با گذر از میان این آبشار و در یک کیلومتری آن، آبشار اصلی اخلمد با ارتفاعی حدودا ۴۰ متری مشاهده می‌شود و آبشار سوم و چهارم نیز در بالای این آبشارها قرار دارد.
آهکی بودن جنس کوه‌های اخلمد باعث پیدایش حفره‌های ژرف مدور در زیر این آبشار شده است. به علت ارتفاع زياد و بارندگی فراوان، آبشار اخلمد در ماه‌های ابتدای هر سال دارای بيشترين مقدار آب و زيبايی فريبنده‌ای می‌شود.
در دره اخلمد باغات فراوانی وجود دارد که میوه تابستانی منطقه و نیز شهر مشهد را فراهم می‌کند و گيلاس و سيب درختی منطقه مشهور است. این دره دیواره‌های فراوانی نظیر دیواره سفید، الله اکبر، عقاب و... دارد که مکان مناسبی را برای ورزش سنگ نوردی ایجاد کرده است. در مدخل دره اخلمد بندی است که به همت يا در زمان بايسنغر ميرزای تيموری فرزند شاهرخ و حاکم توس در نيمه اول سده نهم ساخته شده است.
به طور يقين می‌توان گفت مسير آبشار اخلمد يكی از زيباترين مكان‌های ايران زمين است و می‌توان از آن به‌عنوان بهشتی در اين جهان خاكی ياد كرد
آبشار بار
شهر بار در استان خراسان رضوی و در درههای رشته‌کوه بینالود، در فاصله ۵۵ کیلومتری شمال غرب نیشابور قرار گرفته است. رودخانه بار نیز در کنار این روستا واقع شده است. شهر بار دارای آبشاری زیباست که در دل کوه و میان باغ‌های گردو قرار گرفته است که به‌عنوان جاذبه‌های بار می‌توان از آن نام برد.
روستای بار از سطح دريا ۱۶۷۰ متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن، معتدل و کوهستانی با زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل است. ارتفاعات بینالود در این قسمت تبدیل به آهک‌های کارستی می‌شود که همچون اسفنجی آب را به درون خود می‌کشند و به آرامی آن را پس می‌دهند، اما در این بخش از میانه ستیغ کوه آب بیرون می‌زند و آبشاری با طول بالغ بر ۳۰۰ متر را می‌آفریند که در دامان کوه رها و یک واحه جنگلی پدید می‌آورد.
آبشار بار یکی از زیباترین آبشارهای منطقه نیشابور است. وجود پوشش گیاهی متنوع غنای بصری آن را بیشتر کرده است. لازم به ذکر است که آبشار بار پلکانی بوده و ارتفاع آن یکجا قابل دیدن نیست. طبیعت سرسبز و پرطراوت حواشی آبشار همراه با موسیقی ریزش آب، فضای دلپذیری پدید آورده و در فصول مساعد سال، گردشگران بسیاری را به سوی خود فرامی‌خواند.
با وجود ارتفاعات بسیاری که در این منطقه قرار گرفته دره بار فضای بسیار باز و گسترده‌ای دارد و چشم‌اندازهای بسیار زیبایی را به باز دیدکنندگان هدیه می‌دهد، همچنین باعث به وجود آمدن باغات گسترده در این منطقه شده است. وجود باغات به سرسبزی منطقه و آب و هوای آن کمک شایانی کرده است.
آبشار قرهسو؛ کلات
آبشار قره سو در جنوب‌غربی شهرستان کلات نادری در فاصله پنج کیلومتری آن و در یک کیلومتری جاده لایین از سمت کلات واقع شده است. جاده آن پیش از تونل ورودی شهر از ابتدای جاده کلات – درگز جدا می‌شود و پس از پنج کیلومتر درجهت جنوب غرب به روستای قرهسو می‌رسد. کوه بیساماد در سه کیلومتری غرب و کوه هزار مسجد در پنج کیلومتری جنوب غربی آن قرار دارد.
طبیعت زیبا و آب و هوای ییلاقی، وجود آبشارهای بلند با درههای تنگ، موقعیت قرهسو را ممتاز می‌کند و وجود هشت آبشار و چشمههای خنک و نردبان‌‌های فلزی تعبیه شده برای رفتن به بالای آبشار از عواملی هستند که مسافران را به طرف خود جلب می‌کند.
قرهسو واژه‌ای است ترکی و به معنی «آب سیاه» است و چون بستر و کف رودخانه را سنگ‌های سیاه پوشانده، وقتی آب روی آنها حرکت می‌کند، مسیر رودخانه سیاه دیده می‌شود.
آنچه به زیبایی این آبشارها افزوده و این مکان را زیباتر می‌کند، درههای تنگ و پیچ در پیچ با دیواره‌هایی ۹۰ درجه که سر به فلک کشیده است. مسير حرکت در اين دره‌ها بسيار تنگ و باريک و نيمه تاريک است. نردبان‌هاى فلزى براى يارى گردشگران در بخش‌هاى گوناگون اين دره به کار رفته است.
پس از گشتن از چند آبشار، آبشاری بسیار هیجان‌انگیزی وجود دارد که باید تقریبا از میان آب رد شد و آب آبشار قطراتش را همچون باران باران تندی روی سر می‌ریزد.
نامطلوب بودن آب داخل کلات، نادر شاه افشار را بر آن داشت تا با استفاده از توان مهندسان خود، آب شیرین و گوارای قرهسو را که حدود ۵ کیلومتر با عمارت خورشید فاصله داشت به آنجا هدایت کند.
آبشار آبگرم
این آبشار در مجاورت روستای آبگرم در ۷۵ کیلومتری شهرستان کلات واقع است. برای رسیدن به آبشار، پس از عبور از روستای آبگرم، در مسیری که امکان تردد وسایل نقلیه سبک وجود ندارد، پس از طی کردن راهی حدود نیم ساعت به آبشار زیبای آبگرم خواهید رسید. نام این آبشار از روستای آبگرم که دارای چشمههای آبگرم زیاد هست، گرفته شده است.
آب این آبشار از سرچشمه که چند کیلومتر بالاتر از خود آبشار قرار گرفته، به شکل قابل توجهی، گرم است. نه البته آنقدر گرم که در زمره چشمههای آب گرم محسوب شود، اما احتمالا حوالی ۳۰ تا ۳۵ درجه گرما دارد. آبشار آبگرم و حوضچه آن به شدت برای آبتنی مناسب است.
از كيلومتر ۶۰ جاده كلات كه مسير فرعی روستای آبگرم شروع می‌شود تا خود روستا تقريبا ۲۰ كيلومتر راه است كه مسيری آسفالته، اما پيچ در پيچ است. از ابتدای روستا جاده خاكی شروع می‌شود و به سمت بند كه فضايی سيمانی برای ذخيره و كانال‌كشی آب است ادامه می‌يابد. از جاده خاكی با ماشين می‌شود تا پای بند رفت. البته يكی دو باری هم بايد از رودخانه رد شد. از پای بند به بعد را بايد پياده رفت و تا آبشار با سرعت مناسب، يك ساعت راه است. مسير، از دشتی باز و بسيار سرسبز می‌گذرد. درخت‌های انجير فراوانی در مسير قرار دارد كه در تابستان انجير كوهی فراوانی خواهد داشت. با نیم ساعت پياده‌روی دیگر در مسير بالای آبشار به سرچشمه آن می‌رسد كه بر خلاف ديگر آبشارها نه در پايين ديواره، بلكه در وسط دشت قرار دارد و آب آن گرم است.
آبشار دره آل
دره آل درنزدیکی روستای آل از دهستان چولایی خانه، در ۴۵ کیلومتری شمال‌شرقی مشهد و در مسیر کلات واقع شده است.
دره آل، دره‌ای نسبتا عریض و دارای آبشاری زیبا با جریان دائمی آب است که از کوه‌های هزار مسجد سرچشمه می‌گیرد. این دره به زواندرخ در روستایی به همین نام منتهی می‌شود و سد کارده در قسمتی از این دره حد فاصل روستای اندرخ و کارده، دره را قطع می‌کند. هر دو قسمت دره دارای جاذبه‌های خاص طبیعی و مورد توجه علاقه‌مندان به طبیعت و کوهنوردان است. دره دارای ۵ عدد آبشار است که فقط در زمان بارندگی‌های شدید آب دارند.
دره انجیر یکی از جاذبه‌های دره آل است که با عرض کم و موانع صخره‌ای و پوشیده از درختان انجیر وحشی دارای منظره دیدنی و جالب است. از دیگر دیدنی‌های این دره می‌توان به غار دره آل اشاره کرد. این غار مکانی با دهانه بزرگ و دیدنی و دیوارهای مرتفع و بلند است که چشمه‌ای در مجاورت آن قرار دارد.
