رسم «ام‌الوسخ» و «ام‌الحلس»

دو روز پایانی ماه رمضان در بین مردم خرمشهر و خوزستان اسامی ویژه‌ای دارند؛ دو روز قبل از عید را «ام الوسخ» و یک روز مانده به عید را «ام الحلس» می‌نامند.

«ام الوسخ» به معنای «روز چرکین» است که در این روز مردم به نظافت خانه‌ها خود می‌پردازند، اجناس و وسایل نو برای منزل خریداری می‌کنند و خانه را برای فرارسیدن عید و اکرام مهمان تمیز و آماده می‌کنند. روز بعد از "ام الوسخ" را «ام الحلس» می‌نامند. ام الحلس نیز که نامی محلی و قدیمی از ایام رمضان است، به معنای روز نظافت و رسیدگی شخصی بوده که در این روز به ظاهر خود رسیدگی و لباس نو تهیه می‌کنند، می‌توان گفت «ام الحلس» متضاد و نقطه مقابل «ام الوسخ» است.

 

«بازار صفا» خرمشهر هم که حکایتی برای خود دارد؛ تنوع سنتی این بازار زیاد است از آجیل و خشکبار گرفته تا ماهی و لباس‌های محلی عربی و دله قهوه (قهوه جوش عربی) در آن یافت می‌شود. «بازار روز» هم به همین شکل طنین موسیقی عربی محلی را از گوشه و کنار دکان و مغازه و دست فروش‌ها می‌توان شنید.


شب عید فطر نزد مردم خرمشهر و آبادان مانند شب‌های دیگر نیست که اکثر مردم تا سحر بیدار هستند، همه زود می‌خوابند تا فردا صبح اول وقت آماده نماز عید فطر شوند. مرد و زن، پیر و جوان با لباس و رخت نو و مخصوص عید که معمولاً لباس عربی دشداشه، چفیه و عگال است به سوی نماز عید می‌شتابند تا ندای «اللّهُمَّ اَهْلَ الکِبْریاءِ وَالعَظَمَةِ، وَاَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ، وَاَهْلَ العَفْوِ وَالرَّحْمَةِ، وَاَهْلَ التَّقْوَی وَالمَغْفِرَةِ» سر دهند.


از دیگر رسم‌های مردم این است که در روز عید فطر بعد از نماز عید همگی خود را برای دید و بازدید آماده می‌کنند از جمله اعمال زیبایی که در روز عید فطر شاهد آن هستیم باز بودن در خانه‌ها است اگر در خانه‌ای بسته بود نوعی بی‌احترامی به عید تلقی می‌شود. همسایه‌ها با شعارهای «یا الله»، «عیدکم مبارک یا اهل البیت» (عید شما مبارک ای‌ اهل خانه) وارد خانه‌ها می‌شوند و با جملات «عیدکم مبارک» و «ایامکم سعیده» (عیدتان مبارک و روزهایتان نیک باد) عید را به هم تبریک می‌گویند.

بسیاری از مردم حومه خرمشهر، آبادان و مینوشهر روز عید سفره پهن کرده و برخی از تنقلات را در سینی‌های قرار می‌دهند در این سفره میوه، آجیل و تنقلات و قرآن کریم را می‌بینیم.

منبع:آنا