بنام خدا
نقش خانواده ها ونهادهای فرهنگی درمصونیت بخشی کودکان ونوجوانان درقبال تهاجم فرهنگی دشمن.
نویسنده: منصور مقدم
دبیرراهنمائی کمیل
چکيد ه مطلب :
چکيده مطلب
مطلبی که در پيش رو داريد . مقاله ای است با عنوان نقش خانواده ها ونهادهای فرهنگی درمصونيت بخشی کودکان ونوجوانان در قبال تهاجم فرهنگی دشمن. اين مقاله به روش کتابخانه ای نوشته شده با توجه به آيات و تفسيرو الگو از رهنمود های قرآنی . مقاله با طرح جلد شروع و با اصول مقاله نويسی ادامه يافته . و در پايان پس از نتيجه گيری پيشنهادتی شده از جمله : 1 ـ قرآن و فرهنگی قرآنی را در خانواده و مدرسه ترويج دهيم. 2ـ رهنمودهای مقام معظم رهبری را نصب العين خود قراردهيم
در این مقاله آمده است : تدبير ودورانديشي روش معقولي است كه مي توان سدي باشد در برابر تهديدهاوحركت خزنده دشمن. خانواده ها ونهاد های فرهنگی در مقابل تهاجم فرهنگی دشمن.امرونهی به موقع ومعقول داشته باشند . يكي ازاساسي ترين ملزوماتي كه در رابطه ي نسل حاضردر پيش رو داريم تر بيت ديني است.بخصوص در مورد استفاده صحیح از اینترنت ، ماهواره و تلفن همراه . خانواده ها ونهادهای فرهنگی می توانند برای مقابله با تهاجم فرنگی دشمن از اردوهای تفریحی زیارتی استفاده کنند. کودک و نوجوان امروز محاسن ومعايبي دارد كه اولیاء امر وظيفه دارند بر اساس نقاط ضعف وقوت به خواسته هاي عقلي ومنطقي آنـان پاسخ دهند. والدين بالاترين نقش را درپرورش فرزندان خوددارند.ضروري است که با والدين:
الف ـ ايجاد روابط گرم و محکم با فرزندان و به ويژه نوجوانان . ب ـ گفتگوهاي ضروري و ثمربخش. ستادهاي تربيتي که عمدتاً با مسايل اخلاقي و تربيتي و فرهنگی دانش آموزان توجه دارند.
با تقد يم احترام : منصور مقدم. دبير آموزش و پرورش ناحيه 3 اصفهان
تقديم به:
پژوهشگران فرهنگی
كه در راه تحقق كلام الهي درتلاشندتا به پيام قرآن وسيري رسـول مكرم (ص) وائمه (ع) جامه عمل بپوشانند
تقديروتشكراز:
استاد بزرگوار
وبرادر بزرگوارم مقدم
فهرست مطالب
رديف عنوان صفحه
1 مقدمه 1
2 تربيت دينی 2 3 كسب آمادگي در برابر آسيبها 3
4 بيانی در باره قرآن 4
5 رهبري نسل حاضر 6
7 خانواده ونهادهای فرهنگی وامر به معروف ونهي از منكر 7
8 اماکن مذهبی راهی برای مصون سازی 8
9 فضا های که زمينه را برای دشمن مهيا می کند 9
10 آسيبها محيط نمونه ای از تهاجم فرهنگی 11
11 اوقات فراغت مسئله آفرين 12
12 فعاليتهاي فرهنگی چگونه برنامه هاي بايد باشند؟ 13
13 برنامه هاي که می توانند در مقابله با تهاجم فرهنگی مؤثر واقع شوند 14
14 شعر خانواده 15
15 نتيجه گيري از بحث 16
16 منابع 17
مقدمه:منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزيد نعمت. هر نفسی که فرو می رود ممد حيات واست و چه بر می آيد مفرح ذات حمد وسپاس خدائي را كه ما را نعمت بيكران بخشيد و وسيله ي رسيدن به نعمت ابدي بهشت را برما ارزانی داشت و برما منت نهاد و قرآن راچون شمس فروزان براي انسانها قراردادتا راه را از بيراهه باز يابند .شكربردرگاه آن لايزالي كه رحمتش جامع كل شيء است و روزي دهنده ي كل حي.هرقدرتوان خود را به كارگيريم تا ذره اي از نعمات الهي را شكركنيم درمانده و ازشكر واقعي وامانده ايم . از دست و زبان كه بر آيد كز عهده ي شكـرش به در آيد
گرچه همه درپي آب حياتند وكشتي نجات را مي طلبد تا آنها را به سرمنزل مقصود رهنما شود. ولی تا رسيدن به قلل رفيع كمال راه بسي دراز است وهزاران خطردرپيش شيطان صفتان دامها در راه گسترده و طعمه هاي صيد بر آن نهاده اند وبايد فرياد برداشت كه:
فرياد كه در رهگذر آدم خاكي بسي دانه فشاندند وبسي دام تنيدند
استکبار با لطایف الحیل . بر سر راه نسل نو کمین کرده و با انواع وسایل موجود خود سعی در انحراف نسل نو دارد. سرابی نشان می دهد که همه را به دنبال آب حیات غیر واقعی سوق می دهد
تشنه تر از نسل حاضردر اين وادي خشك وسوزان كه همه در پي سراب مي گردند كيست؟چه كسي اين نوگلهاي باغ زندگي را از آب حيات سيراب مي سازد تا گرماي دهر وباد خزان آنان را پرپر نسازد. بايد مدبرانه و عاقلانه مديريت کرد. خطری که درپيش است .ومتأسفانه امروز از طريق ماهواره و اينترنت و سايت های مختلف در حال ترويج است راه مقابله ای را می طلبد .در اين بين خانواده و نهادهای فرهنگی .پيش قراولان مصون سازی جامعه از هجمه ی فرهنگی دشمن هستند. در اين مقاله به اين موضوع می پردازيم. و سعی بر اين است که تا راهکاری ارائه شود . که به مصونيت جامعه بينجامد . خانه و مدرسه، حوزه ، کانونهای فرهنگی ؛ سينما همه و همه بايد دست به دست هم دهندتا از عمق مسائل مخرب بکاهند . فردای ما نسلی را می طلبد که فارغ از مشکل فرهنگی باشد. در حالی که هم اکنون .اگر واقع بينانه بر خورد شود کاستی های بيشماری مشاهده می شود . علاج واقعه را قبل از وقوع بايدکرد . آسيب را بشناسيم .و به درمان بپردازيم.
تربيت ديني: يكي ازاساسي ترين ملزوماتي كه در رابطه ي نسل حاضردر پيش رو داريم تر بيت ديني است كه اين موضوع خود سر رشته اي است كه مارا به عمق انديشه هاي والاهدايت مي نمايد.سخن ازموضوعي است كه اگرنسل جوان باآن مأنوس گردد خودبه خودبه سمت وسوئي سوق پيدامي كندكه آن صراطي است كه خدا ورسولش وائمه عليه السلام مي خواهند.سخن به گزافي نيست وبه درستي هويدا ست كه در طول تاريخ دستهائي خواسته اند ودربرخي مراحل نيز موفق بوده اند نسل جوان را از واقعيات دورنمـايند. فـرق مختلف با بينش هاي متفاوت وبعضاً با مشتركاتي كه دارندمؤيد اين نكته مي باشد. بنابراين نكته اي از اهميت بسياربـالائي برخورداراسـت تـربيـت ديـني وآشـنا نمود نـوجـوانان وجوانان با آموزه هاي ديني است در عصر حاضر اگر چه كوشـش هاي زيـادي انجام گـرفتـه اسـت ولـي به خوبي آشكاراست كه دراين بين خلاء هائي وجود دارد كه دشمن از آن اسـتفاده مي نمايد.اينگونه موارد سد راه به شمار مي آيد كه لازم است با درايت وبرنامه هاي دقيق وسنجــيده راه را بـراي حصـول بـه مقاصد برتر كه همان شناخت واقعي اسلام وعمل به آن است را همواركنيم .در اهميت اين موضوع پيامبر مكرم اسلام مي فرمايد: ياعلــي اگر خدا بوسيله تو يك فرد را هدايت كند براي تو از آنچه در آسمان وزميـن اسـت بهـتر است.1 وجود جوانان با تربيت اسلامي از سفارشـات امـام راحـل است كه فـرمود :ما جوانهايمان رالازم داريم كه تربيت بشوند به تربيت انساني,يعني تربيت اسلامي .2 بنا براين اولين راهكار تربيت ديني مي باشد. وظيفه ی . هر پدر و مادراست که کودک و نوجوان خود را تربیت دینی نماید.آشنائی با دین در حقیقت نوعی واکسینه کردند نسل اینده است. که این تربیت در مدرسه و مراحل بالاتر نیز باید ادامه یابد. و همین سبب می شود که تهاجمات مختلف دشمن ابتر بماند. ادب و تربیت دینی با عث می شود که کودک و نوجوان در همه حال خود را مقید به انجام امور دینی نماید . بنابرین جائی برای افکار شیطانی باقی نمی ماند. تأ کید روی این امر در سخن اولیای دین بی شمار است.
1كلمات قصار ص 21
كسب آمادگي در برابر آسيبها:
در زندگـي ما انسانها همه روزه مشكلات وبحرانهاي زيادي اتفاق مي افتد كه مي توان با يك بينش صحيح وسنجيده به مقابله با اين گونه حوادث ونارسائيها پرداخت .يكي از راههاي كه به نظر بسيار سهل الوصل مي نمايد استفاده بهينـه از اوقات فراغت و فعاليتهاي فرهنگی است. مدرسه جاي مناسبي براي آموختن بسياري ازمفاهيم است كه درساعات غير درسي نيز امكان بر گذاري آن وجود دارد.مديران خلاق مي تواننـد تا حد زيادي به اين امر كمك كنند.انسان در هر حال ازآموختن بي نيازنيست البته آموختني مد نظـر بايد بـاشد كه در شرايـط وزمان خودوبعد خود مثمرثمر باشد. در عصر حاضر آسيب هاي فراواني طبيعت وانسان را بشدت تهديدمي نمايد .از جمله تخرب جنگلها .مضرات ومعايب دفع نابهداشتي زباله.آسيبهاي فردي واجتماعي حاصل از سوانح طبيعي وغير طبيعي بحرانهاي سياسي واجتماعي.جنگها ,تهاجم فرهنگي,شيوع برخي بيماريها مسري ومواد مخدرو......براي ساختن آينده وايجاد اميد به فرداي بهتر مي طلبد دست اندركاران تعليم وتربيت چاه اي بينديشند تا هم در مقـابله با آسيبهاي مبتـلابه پيروزبـاشند وهـم با دستي پر به مقابله با تهديدهاي احتمالي وغير مترقبه به روند.اگرچه حادثه هيچ گاه خبرنمي كند.ولي تدبير ودورانديشي روش معقولي است كه مي توان سدي باشد در برابر تهديدهاوحركت خزنده دشمن راه مقابله و هوشياري را مي طلبد. مقام معظم رهبري فر مودند : سالهاي پيـش من يـك روز راجع به تهاجم فرهنگي صحبت كردم وگفتم دشمن دارد ازروزنه فرهنگي به ما حمله مي كند.امروزبعد از گذشت چند سال آدم هاي دير فهم دارند يواشيواش مي فهمند تهاجم فرهنگي يعني چه ؟ 1 واقعیت امر همین است که باید دریافت که بیگانگان نمی خواهند . ما پیشرفتی داشته باشیم .بنابراین با انواع آسیبها به سراغ ما آمده اند تا راه ما را سدکنند . بر ماست که در مقابل تهاجم دشمن آمادگی لازم را کسب کنیم.در این میان . نقش خانواده و مدرسه بسیاربا اهمیت است . بحرانهای مختلف دشمن هرکدام راه مقابله خود را می طلبد. برای مثال . بحران اخلاقی این مسئله هم از طریق خانه وهم مدرسه قابل بررسی و آموزش است.
1ـ شبيخون فرهنگي ص21
بيانی در باره قرآن :
هر آيه ی اين کلام آسمانی راهی است برای رسيدن به سر منزل مقصود .رسالت قرآن، هميشگى و همگانى است . بر ماست که فرامين رهائی بخشش را با گوش جان بشنويم چون بزرگترين رسالت قرآن مجيد آن است كه بيماران را شفا ببخشد و انسان را از نظر روحى «بيمه» سازد . در عصر تكنولوژى و ماشين، بيمارى صنعتى و استرس، انسانها را فلج كرده است . .و زندگى را به جهنمى، مبدل ساخته است . از اين رو بايد ديد، قرآن مجيد از چه جايگاهى برخوردار است؟
قرآن مجيد، صد درصد، از پايگاه مستحكمى برخوردار مىباشد وآمادگى دارد دنيايى از بهشت درون و بيرون را، جلو روى انسان ترسيم كند و او می کندتربيت كند .
قرآن در ميان مسلمانان عموما و در ميان شيعيان خصوصا، غريب، تنها و مهجور مانده است .درعمل قرآن، كتاب مردگان معرفى گشته است، نه كتاب زندگى و كتاب زندهها .
حضرت امير (ع) آنچنان قرآن را معرفى مىكنند كه فردهاى معمولى را ياراى درك آن نيست . مىفرمايند:
1- قرآن نورى است كه خاموشى ندارد .
2- چراغى است كه درخشندگى آن زوال نپذيرد .
3- دريايى است كه ژرفاى آن درك نشود .
4- راهى است كه رونده آن گمراه نگردد .
5- شعلهاى است كه نور آن تاريك نشود .
6- جداكننده حق و باطلى است كه درخشش برهانش خاموش نگردد .
7- بنايى است كه ستونهايش خراب نشود .
8- شفا دهندهاى است كه بيماريهاى وحشتانگيز را بزدايد .
9- قدرتى است كه ياورانش شكست ندارند .
10- حقى است كه يارى كنندگانش مغلوب نشوند .
11- قرآن معدن ايمان و اصل آن است .
12- چشمههاى دانش و درياى علوم است .
13- سرچشمه عدالت و نهر جارى عدل است .
14- پايههاى اسلام و ستونهاى محكم آن است .
15- نهرهاى جارى زلال حقيقت و سرزمينهاى آن است .
16- دريايى است كه تشنگان آن، آبش را تمام نتوان كشيد .
17- چشمهاى است كه آبش كمى ندارد .
18- محل برداشت آبى است كه هرچه از آن برگيرند، كاهش نمىيابد .
19- منزلى است كه مسافران راه آن را فراموش نخواهند كرد .
20- نشانههايى است كه روندگان از آن غفلت نمىكنند .
21- كوهسارى زيبايى است كه از آن نمىگذرند .
22- خداوند قرآن را فرونشاننده عطش علمى دانشمندان، و باران بهارى براى قلب فقيهان، و راه گسترده و وسيع براى صالحان قرار داده است .
23- قرآن دارويى است كه با آن بيمارى وجود ندارد .
24- ريسمانى است كه رشتههاى آن محكم است .
25- پناهگاهى است كه قله آن بلند و توان و قدرتى استبراى آنكه قرآن را برگزيند .
26- محل امنى استبراى هر كسى كه وارد آن شود .
27- برهانى استبر آن كس كه با آن سخن بگويد .
28- عامل پيروزى استبراى آن كس كه با آن استدلال كند .
29- راهبر آن كه، آن را به كار گيرد .
30- نشانه هدايت استبراى آن كس كه در او بنگرد . . .
به حق هم، قرآن مجيد شفابخش است .در عصر تكنولوژى و زندگى ماشينى، همه به قرآن نياز دارند و آنهايى كه بيشتر در معرض خطر هستند، نيازشان به قرآن مجيد، صد چندان است . كسى كه جانش را بيمه قرآنى نمايد،با هيچ طوفانى از پاى درنمىآيد و براى ابد و تا قيام قيامتسربلند و سعادتمند خواهد ماند.1 برهمگان است از مفاهيم الهی قرآن سر چشمه گرفته و انسانی را بسازند که خواست تعاليم الهی است. همه قصه های قرآن درس زندگی و تربيت است. اينک ما دچار کاستی يا شکستی در زندگی هستيم نتيجه دوری از قرآن است . وهمين عامل است که خلاء ايجاد کرده و دشمن از همين روزنه به اميال پليد خود می رسد. بنابراين به سوی قرآن برو يم و با آن مأ نوس باشيم تا در امان زندگی دنيا و آخرت را بگذارنيم . يکی از راههای مصونيت بخشی کودکان و نوجوانان در مقابل تهاجم فرهنگی دشمن انس با قرآن است.
1) نهج البلاغه، خطبه198 .
رهبري نسل حاضر
رهبري نسل حاضرامري است كه امروزه در جامعه جوان ما از اهميـت بسيـار بالائي برخوردار اسـت .اين نسـل با مسائـلي دسـت به گريبـان است كـه گره گشاي بسياري از اين مشكـلات خانواده ها ومعلمان دلسوز ومراکز فرهنگی هستند . نكته اي كه شايان توجه است اينكه اگر براي اين نسل جوان وپويا فكر اساسي نشود آينده با بحرانهائي روبـه رو خواهند شد كه حـل آن بامشكلاتي همراه مي باشد وصدمات جبران نا پذيري را در پي خواهد داشت.اين موضوع مي طلبد اولیاء امر در برخورد با اين نسل دقيق وسنجيده عمل نمايند .يكي ازراههاي رسيدن به تربيت صحيح نسل جوان امروزبنابرسخن گران بها از امام صادق (ع) عالم بودن به علم زمان خود است كه خانواده و مراکز فرهنگی موظفندمقتضيات زمان خود رابشناسند. اگر چه رهبري نسل جوان بر عهده ي همه است ولي در اين ميان نقش خانواده و مراکز فرهنگی بسيار مؤثر است بنابر اين بايد تا دير نشـده وديگـران بخصـوص لشگر كفر واستكبار جهاني کودکان و نوجوانان را به بيراهه نكشانده اند برنامه اي مدون وحساب شده پي ريزي كنند وبه حل معضلات اين نسل بپردازند كه دراين راه شناختشان ومميزاتشان از اهم مسائل است .درد را بينند ودرمان را دريابند.
کودک و نوجوان امروز محاسن ومعايبي دارد كه اولیاء امر وظيفه دارند بر اساس نقاط ضعف وقوت به خواسته هاي عقلي ومنطقي آنـان پاسخ دهند .وبا درايت خواسته هاي انحرافي آنان را به مسيرصحيح هدايت نمايند .آشنا ساختن نسل جوان با قرآن وزندگي ائمه (ع) امري است كه مي توانند به احسـن صـور به تعليم آن به پردازند واگر اين قدم اصولي برداشتـه شـود زير بناي مستحكمي است كه مي تواند ازاين نسل عمار واشتر هاي صدر اسلام را پديد آورد.
در این صورت است که تهاجم فرهنگی اجانب راه به جائی نخواهد برد. نمونه های زیادی را می توان مثال زد که تربیت و فکر اساسی در این مورد جواب داده و جلو بسیاری از مشکلات راسد نموده است .آری نسل حاضر محتاج رهبری است که راه را از بی راه به او نشان دهد.
(خانواده ونهادهای فرهنگی وامر به معروف ونهي از منكر)
خانواده ونهادهای فرهنگی در واقع از آمرين به معروف و ناهیان ازمنکر هستند. بنابراين بايد متخلص به صفات قرآني باشند .چراكه قرآن مي فرمايد :التـائبـونَ الحامدونَ السـابحونَ الراكعونَ الساجدون الامرونَ بالمعرفِ والناهونَ عن المنكر(توبه 112)بنابراين آيه شريف خانواده ونهادهای فرهنگی بايد اهل توبه سجده وركوع وقيام باشند وامر كننده به صفات نيكو ونهي كننده ازبدي باشند.وحرف وسخنشان احسن حديث .چـراكه قرآن كه موعظه است واحسن الحديث ودستور مي دهد قُل لِعبادي يقولوا التي هي احسن .با مردم به بهترين بيان حرف بزنيد .از اين روسخنشان بايد از روي دليل ومنطـق باشد چه در بحث امروچه نهي بيان حقيقت ازاهميت والائـي برخـورداراست چـرا كه خورشيدهميشه پشت ابرپنهان نمي ماند لذاكارشان دراين امربسيارخطير است. از سوي ديگر امـرونهي هنگامي مثمرثمراست كه خالي از هر گونه ابهام باشد. ساده گوئي اصلي است كه تا حد زيادي به سر منـزل مقصـود رهنمون مي گردد. شوخـي وتحقير در امر ونهي نه تنها اثري ندارد بلكه در بسياري از موارد باعث كدورت وبيزاري وتوهم نيز مي گردد.پس كلام سنجيده باشد.مختصرومفيدگفتن با كلمات عاطفي ونرم ومحبت آور دلهارا نرم مي كند.
كم گوي و گزيده گوي چون دُر تـا زانـدك تـو جهـان شـود پر
راه ورسم پيامبر مكرم اسلام وائمه هدي (ع) كه مربيان راستين بشريت هستنـد
بهتريـن وبـرترين الگـو در امر به معروف ونهي از منكر مي باشند كه سزاواراست راه وروش اين سروران منش قرار گيرد .حقيقت اين است كه رمز موفّقيـت آنـان ونجـات انسـانها ازتباهي عمل به قرآن وتعليم وتربيت اسلامي مي باشد كه بايد الگو ي رهروان قرار گيرد. در واقع يکی از نقش های که می توانند خانواده ها ونهاد های فرهنگی در مقابل تهاجم فرهنگی دشمن داشته باشند.امرونهی به موقع ومعقول است.بخصوص در مورد استفاده صحیح از اینترنت ، ماهواره و تلفن همراه .
اماکن مذهبی راهی برای مصون سازی
خانواده ها ونهادهای فرهنگی می توانند برای مقابله با تهاجم فرنگی دشمن از اردوهای تفریحی زیارتی استفاده کنند.چراکه ازبركات زيارت اينست كه انسان هرگاه دراماكن مذهبي قرار مي گيرد . از حال و هواي برخوردار مي گردد كه گوئي در عالم خاك نيست وبا افلاكيان در ارتباط است . اگر چه با جسم خاكي در حال حركت است ولي اين جسـم وسيله اي است كه روح را مركبي گشته تادر علم روحاني سير كند.و بهترين اين حالت ها به بيان شهيد مطهري كمال روح است كه مي فرمايد:در اينست كه تحت تأثيربدن نباشد يا كمتر تحت تأثير آن باشد ،زيرا روح كمالش را از بالا كسب مى كند واز بالا فيض مى گيرد نه از بدن كه پائين است .وآن بزگوار بهترين حالت كمال روح و نفس را در اين مي داند كه كمتر تحت تأثير بدن باشد و هر چه نباشد بهتر, و دليل آن راهم چنين شرح مي دهد :براى اينكه روح , استقلال خود را درمقابل بدن حفظ كند ،بايد ميان همه قوا تعادل برقرار كرده باشد .در اين صورت است كه روح و عقل انسان براين قواحكومت مى كند , واما اگر اين تعادل نبود وانسان , شهوتران شد , جاه پرست و جاه طلب , و يا شكم باره و شكم پرست شد , ديگر حكم روح و عقل نفوذى ندارد بلكه روح تابع شهوات بدنى واسيرآنها مى شود1.آري انسان که درميحط معنوي قرارگرفته.روحش تحت تاثير بركت ورحمت واقع شده ازجسم در فضاي ظاهر است و روح در ملكوت. درحرم امام رضا (ع) زيارتنامه مي خوانديم دوستي كه با بنده همراهي مي كرد.به اين فرازرسيديم كه امام مرا مي بيني .يك دفعه دوستم با حالت روحي ودر حالي كه اشك در چشمنانش حدقه زده بـود. رو به من گفت : يعني امام مارا الآن مي بيند . و صداي ما را مي شوند. گفتم شك نكن كه اين وادي مهر و محبت است وامام شاهد وگواه كار ماست.زماني كه ديد اينطور شد.ديگر كار ها هم براين مدار قرارخواهدگرفت.تاثيري بالاتر ازاين كه بدانيم درحرم يارهستيم وتحت ولايت امر خدا . و كسي كه در تحت امر الهي قرارگرفت بدون شك متحول مي شود.تمام كارهايش خداي مي شود.
و کسی که کارش خدائی شد در امان است. 1ـ تعليم وتربيت دراسلام ص : 128
فضا های که زمينه را برای دشمن مهيا می کند
بي توجهي والدين درمراقبت از فرزندان منجر به فضا سازی برای مورد هجمه قرار گرفتن کودکان و نوجوانان شان است :
1ـ عدم نظارت والدين در دوستي فرزندانشان با دوستان ناباب
2ـ غوطه ورشدن در ورطه ي هولناک فساد و انحرفات اخلاقي
3ـ توسل به انتحار براي پاک کردن همه ي زشتيها و پليديها.
4ـ عدم توجه به توبه وبازگشت به خدا و شروع زندگي پاک وسازنده اي
حال چه می توان کرد تا اين فضا ها بسته باشد
1ـ آموزش کافي به والدين
والدين بالاترين نقش را درپرورش فرزندان خوددارند.ضروري است که با والدين:
الف ـ ايجاد روابط گرم و محکم با فرزندان و به ويژه نوجوانان خود، روابط صميمانه و ثمربخشي از حيث عاطفي برقرار کنند و همدلي با نوجوانان را به هر قيمتي فراهم آورند و رشته ي الفت را محکم کنند.در اثر اين برخورد سازنده، پل عاطفي بين آنان برقرار مي شود و اعتماد و اطمينان بر اين روابط حاکم مي گردد.
ب ـ گفتگوهاي ضروري و ثمربخش: چون بيشتر نوجوانان، دوران بلوغ خود را در تاريک و ابهام سپري مي کنند. بي اطلاع از آنچه که بر سرشان مي آيد .والدين مي توانند در فضايي دوستانه وآکنده از اعتماد متقابل، پيرامون برخي مسائل واهميت آن دوستانه در سلامت و يا انحراف اخلاقي، پيامدهاي معاشرتهاي آلوده ومسايلي از اين دست،با فرزندان نوجوان خويش به گفتگو بپردازند. 2ـ آموزش جامع به نهاد های فرهنگی و ستادهاي تربيتي
غالباً خانواده ها آنچنان در مسايل روزمره غرق شده اند که مجالي براي پرداختن به مسايل روحي و اخلاقي و برخی مسائل روز مره و مفاسدرا به فرزندانشان نمي يابند و يا در صورت داشتن فرصت،هشيارانه با امور برخورد نمي کنند. لذا اين مهم، متوجه مربيان و دست اندرکاران تعليم
و تربيت مدارس است، به ويژه ستادهاي تربيتي که عمدتاً با مسايل اخلاقي و تربيتي و فرهنگی دانش آموزان توجه دارند. در فرصتهاي مناسبي که براي مربيان و ستادها فراهم مي شود، بايد به طرح مسايل ضروري اين دوره پرداخته و دانش آموزان نوجوان را با اهمّ وظايف خود، و مسائل روز آشنا نمايند . موضوعاتي که لازم است هم خانواده و نهادهای فرهنگی از کم و کيف ان آگاه باشند و به کودکان و نوجوانان نيز آموزش دهند تا در دام بيگانگان نيفتند
1ـ مسايل اخلاقي
2ـ مسايل مذهبي
3ـ مسايل اجتماعي
4ـ مسايل علمي و درسي
5ـ مسايل مربوط به دوست يابي
6ـ مسايل ورزشي، سياسي و اقتصادي
7ـ مسايل مربوط به دوران بلوغ
8ـ آشنايي با مسايل جنسي
9ـ مسايل خاص جوانان
10ـ مسايل مربوط به آينده ي يک نوجوان
11ـ مسايل روز
12ـ مسايل سنين نوجواني
13ـ مسايل مربوط به اعصاب، ذهن و روان نوجوان
14ـ چگونگي هدايت غريزه ي جنسي
15ـ مسايل شادي آفرين
16ـ حُرمت و منزلت اجتماعي نوجوان
17ـ چگونگي تسلط برگفتار خود و نفي بيهوده گويي
18ـ بيدارنمودن مردم
19ـ آگاهي ار ضرورتهاي دنياي امروز
20ـ آزادي فکري و ذهني بيشتر
21ـ انتقاد درباره ي کنترل نيروهاي انتظامي و محدود نمودن آن
22ـ چگونگي راه و رسم زيستن
23ـ ويژگيهاي رابطه ي موفق با والدين
24ـ تفريحات
25ـ استفاده از مکتب اسلام و تأثير آن در ساير کشورها
26ـ احکام شرعي
27ـ ارشاد دانش آموزان
28ـ آداب معاشرت
خانواده ها، بايد مسئوليت حفاظت دختران و پسران خويش را امري مهم و حساس تلقي کنند.
آسيبها محيط نمونه ای از تهاجم فرهنگی
محيط می تواند با عث گرايشهاي انحرافي، نوجوان و يا مشکلات ديگر انحرافي شود.
از اين رو بايد همزمان با سلامت اخلاقي محيط خانواده، در ابعاد اجتماعي نيز دقت عمل وجود داشته باشد. مسايلي از قبيل بدحجابي،بي حجابي، روابط ناسالم و آزادانه ي دختر و پسر در برخي از محيطهاي عمومي (از قبيل پارکها، سينماها و ساير اماکن مشابه)، سريالهاي تلويزيوني و فيلمهاي خارجي و همچنين عرضه و فروش عکسهاي هنرپيشه ها و خوانندگان خارجي به گونه هاي مختلف در انحراف نوجوان مؤثر است. بجا خواهد بود اگر همزمان با سالم سازي محيطهاي خانوادگي و آموزشي، مسئولين مربوط در بهسازي اخلاقي محيط اجتماعي نيز اقدام نمايند تا نسلي که مديريت آينده ي کشور را در اختيار مي گيرد، بتواند با روحي قوي و سالم و اراده اي اخلاقي، به ايفاي مسئوليت خويش بپردازد. استعمار براي غلبه برانقلابها و حرکتهاي اسلامي و عقيدتي همواره از نفوذ عناصر مبتذل و فاسد فرهنگي،بهره جسته و سعي در به ابتذال کشيدن نسل نوجوان و جوان، از اين طريق دارد.هم اکنون شبکه هاي نامرئي فساد در تلاشند تا به طرق مختلف ريشه ي حميّت و غيرت را در نسل جوان جامعه ي ما بخشکانند. اين واقعيت است که ويدئو کلوپها به طريقه ي گسترده و تجديد،با آخرين دستاوردهاي صنايع عظيم فيلمسازي دنياي غرب که معجوني از سکس، خشونت و هيجان است، خانواده هاي مرفه و بي بندوبار را تغذيه مي کنند.نوجوانان و جوانان اين نوع خانواده ها نيز بارهاي منفي فرهنگي و ضداخلاقي خود را در مدارس به همسالان انتقال مي دهند و فرستنده هاي تلويزيوني کشورهاي همسايه و جمهوريهاي آسياي ميانه، ترکيه، عراق تا کشورهاي عرب حوزه ي خليج فارس به طور فزاينده اي نوجوانان و جوانان مظلوم اين ديار را پوشش مي دهند که مقابله ي با آنها مشکل، اما مهم و کاري در حيطه ي مراکز تصميم گيري کشور است.اميد است مسئولين با توجه به حساسيت و اهميت روز افزون اين مسئله، اقدامي بايسته و خداپسندانه انجام دهند.
اوقات فراغت مسئله آفرين.
کشور ما يکي از طولاني ترين تعطيلات را اعم از تابستان و تعطيلات نوروز، داراست.
اين تعطيلات به شدت مسئله آفرين است.نوجوانان، سرشار از نيرو و انرژي هستند و دوست دارند که دنيا را دگرگون کنند.آنها روحي بسيار حساس و مسئول دارند، ولي اوقات فراغت طولاني و بي برنامه، آنان را عاصي وسرگردان مي کند. نوجوانان در عين حال که احساس سرگرداني و بلاتکليفي مي کنند، به تدريج انحرافات اخلاقي و تهاجم دشمن دچار می شوند. به کار گرفتن دستها، انديشه ها و تواناييهاي نوجوانان مي تواند بخشي از انحرافات و مشکلات اخلاقي، کاهش دهد. در اوقات فراغت تابستان و نيز فرصتهاي بيکاري نوجوانان در طول سال تحصيلي، ازطريق توسعه ي کانونهاي فرهنگي تربيتي دانش آموزان، محيطهاي ورزشي، فعاليتهاي اردويي (به ويژه اردوهاي کار)، فعاليتهاي فرهنگي و هنري، مسابقات هشتگانه ي مدارس، فعاليتهاي ادبي و نويسندگي مي توان به آنان جهت داد. درغير اين صورت شاهد گروههاي ناراضي، سرخورده و منزوي خواهيم بود که ممکن است به گرايشهاي مبتذل اخلاقي دست بزنند. و يا دچار گروههای مافيای تهاجم دشمن قرار گيرند. ولی با درايت صحيح می توان براين مشکلات فائق آمد. 1ـ دنيای نوجوانی
فعاليتهاي فرهنگی چگونه برنامه هاي بايد باشند؟
هر فعاليتي را نمي توان جرء فعاليتهاي فرهنگی قـرار داد زيـرا در صورت نداشتن خصوصيات لازم باعث به هدر رفتن زحمات ما خواهد شد از اين رو اين گونه برنامه ها بايد از ويژگي هاي زير برخوردار باشد :
1ـ انعطاف پذير باشند.از نظر زماني ومكاني ومحتوا وروش .
2ـ با توجه به نياز ها وتفاوتهاي کودک نوجوان متنوع باشند .
3ـ بر آموزش علمی و عملی تأ كيدكنند.
4ـ شركت کودکان و نوجوان آزادانه وبا اختيار باشد. ( چرا كه دراين صورت است كه دل به يادگيري مطلب مي بندند .)
5 ـ اين نوع فرهنگی سازی به توسعه و تعميق جامعه منجرشود.
6 ـ از روشهاي فعال ومشاركت گروهي استفاده شود .
7ـ به جنبه هاي گونا گون رشدي کودکان و نوجوانان توجه داشته باشد .
8 ـ اين نوع فرهنگ آموزی جنبـه هـاي نشـاط وشـادابي ,تحرك وجنب وجوش را تقويـت كننـد.وايـن امراست كه مشاركت بيشتر کودکان و نوجوانان را در پي دارد.
9ـ اين فرهنگ سازی منجر به مقابله با هجمه ی فرهنگی دشمن گردد.1
پر واضح است كه طراحي واجراي ايـن گـونـه از برنـامه ها در باره ي كاهش وجلوگير از آسيبهاست .آسيبهاي كه اكثر آنان غير قابل جبران است . به خوبي پيداست كه سالهاي سال است كه كشورما از آسيبهاي فرهنگی رنـج مي بـرد و مسؤلين امر درپي راه چاره هستند.يكي ازاين راه ها بكاربستن آموز های دینی و بستر سازی فرهنگ دینی است.دور از انتظار نيست اگر با برگزاري يك اردوبه نتايجـي برسيـم كـه بـا ساعت ها سخنرانی موفق به كسب آن نشويم . البته برنامه ریزی صحیح را می طلبد.
1ـ راهنماي تهيه وتدوين فعا ليتها ص16
برنامه هاي که می توانند در مقابله با تهاجم فرهنگی مؤثر واقع شوند:
1ـ نمايش فيلم ودر باره ي موضوع هاي مختلف فرهنگی .
2ـ گردش علمي واردوهاي سياحتي وزيارتي (سيرو في الارض)
3ـ ايجاد انگيزه پژوهش در زمینه های فرهنگی تربیتی
4ـ فراهم كردن زمينه مطالعه وتحقيق
5 ـ استفاده از محضر بزرگان علمي وديني
6 ـ تشويق به ورزش وحضور در ميادين ورزشي
7ـ ايجاد انگيزي توليد وكار در امر كشاورزي وصنعت
8 ـ تشويق بكارهاي هنري سينما, تآتر, نقاشي و.......
9ـ ايجاد حس تعاون وهمكاري در عرصه هاي گوناگون اجتماعي وفرهنگي
10ـ ترغيب به آموزش هاي نظامي وفنون مقابله با حوادث
11ـ برگزاري مسابقات ورزشي وعلمي و فرهنگی
12ـ ايجاد زمينه جهت حضور در مانورها حوادث مانندمانورزلزله ونظامي
12ـ دادن مسؤليت در برخي پستها جهت مسؤليت پذيري در آينده
13ـايجاد كارگاه هاي خود اشتغالي ويادگيري فنون
14ـ بازيد از كارخانه جات توليدي وصنعتي
15ـ تشويق به نويسندگي
16ـ تشويق به سير در زندگي شاعران وبيان راز درون باشعر
17ـ ايجاد زمينه براي شركت فعال هرچه بيشتر در جشنواره ها
18ـ تشويق به ابتكار واختراع
برنامه هاي که می توانند در مقابله با تهاجم فرهنگی مؤثر واقع شوند:
1ـ نمايش فيلم ودر باره ي موضوع هاي مختلف فرهنگی .
2ـ گردش علمي واردوهاي سياحتي وزيارتي (سيرو في الارض)
3ـ ايجاد انگيزه پژوهش در زمینه های فرهنگی تربیتی
4ـ فراهم كردن زمينه مطالعه وتحقيق
5 ـ استفاده از محضر بزرگان علمي وديني
6 ـ تشويق به ورزش وحضور در ميادين ورزشي
7ـ ايجاد انگيزي توليد وكار در امر كشاورزي وصنعت
8 ـ تشويق بكارهاي هنري سينما, تآتر, نقاشي و.......
9ـ ايجاد حس تعاون وهمكاري در عرصه هاي گوناگون اجتماعي وفرهنگي
10ـ ترغيب به آموزش هاي نظامي وفنون مقابله با حوادث
11ـ برگزاري مسابقات ورزشي وعلمي و فرهنگی
12ـ ايجاد زمينه جهت حضور در مانورها حوادث مانندمانورزلزله ونظامي
12ـ دادن مسؤليت در برخي پستها جهت مسؤليت پذيري در آينده
13ـايجاد كارگاه هاي خود اشتغالي ويادگيري فنون
14ـ بازيد از كارخانه جات توليدي وصنعتي
15ـ تشويق به نويسندگي
16ـ تشويق به سير در زندگي شاعران وبيان راز درون باشعر
17ـ ايجاد زمينه براي شركت فعال هرچه بيشتر در جشنواره ها
18ـ تشويق به ابتكار واختراع
شعر خانواده
خانـواده تك درخـت بـــارور علم دانش دور سازد شور وشر
گركه بر پايه شـود علم درست اينچنين خانه شود هم نامـــور
هــركسي درخانواده نقش خود نيك يابد مي شود نيكـــو اثر
رشــد نيكو بازجويد نخل وبن همدلي نخل نكـــو آرد به بـر
مرد و زن فرزند واهـل زندگي گربه علم روآورد دور ازضرر
حل مشكل مـي شود از اجتماع خانـــواده گر كه باشد بار ور بي گمان الگوي ره حــلال درد غير الگو بي گمان صد درد سر
خانواده
سلامت بـــر قرار از خانواده همان بر به گيتـــي اين نهاده
صفا وگرمـي و مهر و محبت تعاون ياوري عشـق و شفقت
ببين آرام وراحت نيك انجام همين خانه ببيني نيك فرجام
زن ومردش نگــــر وهم كار به همت ياورو دلــداده دلدار
وظيفه مي شناسد نيك مرد است زن والا صفت غمخوارمرد است
صلاح اجتمــــاع در خانواده فلاح و رشد انسان نيك داده
پدر شايستـه مادر معدن مهر نجو زين خانواده چين بر چهر
اصيل وبا اساس بنيادآن است يكي ذكري كه درامرو بيان است
از آيات خدا معنـي عيان بين به كردار نبي تكميل كن دين
نگر الگوي بر تر بهــر راهت علي زهراء بود در ره چراغت
اگر رسم نبي گردد پيـــــاده گلستان با صفــــا هر خانواده
نویسنده و شاعر: منصور مقدم
نتيجه گيری
تدبير ودورانديشي روش معقولي است كه مي توان سدي باشد در برابر تهديدهاوحركت خزنده دشمن. خانواده ها ونهاد های فرهنگی در مقابل تهاجم فرهنگی دشمن.امرونهی به موقع ومعقول داشته باشند . يكي ازاساسي ترين ملزوماتي كه در رابطه ي نسل حاضردر پيش رو داريم تر بيت ديني است.بخصوص در مورد استفاده صحیح از اینترنت ، ماهواره و تلفن همراه . خانواده ها ونهادهای فرهنگی می توانند برای مقابله با تهاجم فرنگی دشمن از اردوهای تفریحی زیارتی استفاده کنند. کودک و نوجوان امروز محاسن ومعايبي دارد كه اولیاء امر وظيفه دارند بر اساس نقاط ضعف وقوت به خواسته هاي عقلي ومنطقي آنـان پاسخ دهند. والدين بالاترين نقش را درپرورش فرزندان خوددارند.ضروري است که با والدين:
الف ـ ايجاد روابط گرم و محکم با فرزندان و به ويژه نوجوانان . ب ـ گفتگوهاي ضروري و ثمربخش. ستادهاي تربيتي که عمدتاً با مسايل اخلاقي و تربيتي و فرهنگی دانش آموزان توجه دارند. که بايد با بر نامه ريزی دقيق و شناخت دشمن و نقشه های پليد او راههای مقابله با مکر دشمن را به دانش آموزان بياموزند. يکی از راه های مهم و اساسی مقابله با دشمن ايجاد اشتغال مولد و حل مشکل بيکاری و بالابردن سطح آگاهی مردم است. تقويت روحيه دينی و ايثار . بيان معايب بر نامه های غربی. مقام معظم رهبری فرمود: کارتونهای آمريکائی در ظاهر بی خطر به نظر می رسد ؛اما فرهنگ وحشی گری ودرنده خوئی را برای فرزندان ما به ارمغان می آورد. همين نکته هشداری جدی است براينکه به هوش باشيم.
پيشنهاد : 1ـ قرآن و فرهنگی قرآنی را در خانواده و مدرسه ترويج دهيم.
2ـ رهنمودهای مقام معظم رهبری را نصب العين خود قراردهيم
3ـ در برنامه ها بخصوص صدا و سيما سنجيده تر نظر کنيم.
4ـ يادگيری را در همه حال مد نظر داشته باشيم.
5 ـ دشمن دشمن است هميشه بخاطر داشته با شيم .
فهرست منابع
رديف و نام كتاب نام نويسنده سال نشر ناشر
1ـ قرآن کريم
2ـ كلمات قصار 1376 مؤسسه نشر آثار امام
3ـ تفسير نمونه ج22 مكارم شيرازي 1383 مدرسه امير المومنين
4ـ دنياي نوجواني محمد رضا شرفي 1374
5ـ شبيخون فرهنگي احمد طهماسبي 1382
6ـ امربمعرف ونهي ازمنكر محسن قرائتي 1377
7ـ نهج البلاغه ترجمه محمد دشتي 1381 انتشارات الهادي
9ـ تعليم وتربيت اسلامي محسن شكوهي 1370
10 ـ راهنماي تهيه وتدوين فعا ليتهاي مكمل, آموزش وپرورش 1383
11ـ چگونه مي توان تربيت كرد مجيد رشيد پور 1365
12ـ صحيفه نور حضرت امام مؤسسه نشرآثار
13ـ گلستان سعدی.
با تقديم احترام: منصور مقدم . دبير آموزش و پرورش ناحيه 3 اصفهان
