وب سایت همشهری شش و هفت - یسنا ارشاد: این روزها برای گشت و گذار در استان گلستان آماده شوید در این گشت و گذار با آبشارهای زیادی در طول راه برخورد خواهیم کرد که هر یک زیبایی و جذابیت ویژه خود را دارد.به همین دلیل شاید از جنبه‌ای بتوان این نقطه از ایران بزرگ را سرزمین آبشارها نام نهاد.
آق قلا(قلاع)؛ شهری کوچک با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی
پیشنهاد می‌کنیم سری به شهرستان آق قلا بزنید. این شهرستان که در گذشته «اسپی دژ» خوانده می‌شد،در 18 کیلومتری شمال شهر گرگان واقع و دسترسی به آن بسیار آسان است . مسیر رفتن به آق قلا درست در کنار پایانه اتوبوسرانی گرگان واقع در جاده کمربندی گرگان - تهران قرار دارد. از دیدنی‌های تاریخی و بناهای باستانی آق قلا می‌توان به پل آجری که مربوط به دوران صفویه است وروی رودخانه گرگان ساخته شده ،قلعه کهن مبارک آباد - که متاسفانه بخش زیادی از آن ویران شده- ودیوار قزل آلان اشاره کرد.
لازم به یادآوری است که قزل آلان یا مار سرخ طولانی‌ترین اثر تاریخی ایران و دومین دیوار تاریخی و دفاعی جهان پس از دیوار چین است که امروز نام و یاد و نشان زیادی از آن نمانده است.این دیواراز شرق دریای خزر شروع شده و پس از عبور از مناطق و شهرهای گوناگون در پای صخره‌های بیلی کوه در محدوده پارک ملی گلستان ختم‌می‌شود. به گفته باستان‌شناسان، دیوار در زمان امپراتوری ساسانی ساخته شده است.
از دیدنی‌های طبیعی آق قلا به جز سد وشمگیر می‌توان به تالاب اینچه که در 23 کیلومتری شمال شهرستان آق قلا قرار دارد، اشاره کرد. در قسمت غرب تالاب، گلفشان اینچه قرار دارد که از جذابیت توریستی بالایی برخوردار است. تالاب اینچه در جنوب رود مرزی اترک واقع شده است.این تالاب محل زیست پرندگان مهاجر گوناگونی چون فلامینگوها، قوها، غازها، حواصیل و... است.
به جز گلفشان اینچه گلفشان دیگری در اطراف آق قلا هست که به نام قارنیارق شناخته می‌شود.این جاذبه جالب طبیعی در 18 کیلومتری شمال غرب شهرستان آق قلا و درحاشیه شرقی روستای سقرتپه قرار دارد.
گلفشان قارنیارق به شکل یک برجستگی حلقوی (مخروط گلفشان ) به قطر بیرونی حداکثر700 متر است و یک فروافتادگی در داخل این حلقه به عمق تقریبی10-15 متر وجود دارد که دریاچه گلفشان را در گذشته تشکیل می‌داد.
اگر بخت با شما یار باشد و پنجشنبه به این شهر برسید،می‌توانید از پنج شنبه بازار این شهر نیز دیدن کنید و کلی سوغاتی بخرید.
در این بازار انواع واقسام کالاها از جمله صنایع دستی مردم ترکمن که شامل قالی،قالیچه وپشتی‌های زیباست عرضه می‌شود. اگر هم دوست دارید غذاهای محلی هر منطقه را امتحان کنید حتما «چکدرمه» (که غذایی ترکمنی با گوشت فراوان گوسفند) را در اینجا نوش جان کنید.
علی آباد
این شهر در فاصله 42 کیلومتری جاده اصلی گرگان – مشهد قرار دارد.علی‌آباد بسیار سرسبز است و جاذبه‌های پرشماری ازجمله روستاهای کوچک، زیبا وجاذبه‌های طبیعی اعم از آبشارهای پرخروش و جنگل‌های سرسبز را در گوشه و کنار خود جای داده است. درادامه با برخی از آنها آشنا خواهید شد.
کبودوال؛ تنها آبشار خزه‌ای ایران
این آبشار در فاصله پنج کیلومتری از علی‌آباد قرار گرفته ودسترسی به آن آسان است به طوری که ابتدا باید راهی نسبتا کوتاه، زیبا وجنگلی را با ماشین طی کرد تا به محوطه مربوط به پارک خودروها برسید وسپس ازآنجا تا رسیدن به آبشار باید حدود نیم ساعت پیاده روی کنید. در مسیر پیاده تا آبشار از کنار درختان سربرافراشته و رودخانه‌ای زیبا عبور خواهید کرد.جالب است که بدانید آبشار کبودوال تنها آبشار خزه‌ای ایران است.این آبشار دارای ارتفاع زیاد وزیبایی خیره کننده‌ای است. وقتی کنار آبشار برسید زیبایی سحر انگیز آن شما را فریفته خود خواهد کرد. پس بازدید از آن را از همین حالا در فهرست دیدنی‌های استان بگنجانید.
موزه مردم شناسی علی آباد
اگر ازجمله افرادی هستید که به شیوه و سبک زندگی و آداب و رسوم ویژه مردم هر دیار علاقه‌مندید به شما پیشنهاد می‌کنیم که سری به موزه مردم‌شناسی علی آباد بزنید. در این موزه آداب ورسوم، فرهنگ وصنایع دستی این شهربه نمایش گذاشته شده است ودر بخش‌های مختلف آن می‌توان شیوه برگزاری مراسم عروسی،دوخت لباس محلی ومراسم شب‌نشینی مردم علی آباد را مشاهده کرد.
روستای زرین گل؛آبشار در آبشار
روستای زرین گل در 10 کیلومتری علی آباد قرار دارد.این روستا دارای طبیعتی دلپذیرو جنگل‌هایی دیدنی است و از چهار طرف توسط کوه‌های سرسبز احاطه شده است.این روستا دو چشمه بزرگ و دو رودخانه دارد ودارای چندین آبشار ازجمله آبشار دوقلوی زرین گل وآبشار سیاه خاکی زرین گل است.
هرکدام از این آبشارها زیبایی‌های خاص خود را دارند. اگر هنوز از آبشارگردی خسته نشدید پیشنهاد می‌کنیم که مسیر را ادامه بدهید تا معروف‌ترین آبشار این منطقه یعنی آبشار چلم را از دست ندهید. این آبشار به صورت پلکانی در پنج مرحله از صخره‌های عمودی به پایین می‌ریزد وحوضچه کوچکی در پایین آن وجود دارد.این آبشار از دیدنی‌های بسیارزیبای این منطقه است و هرساله گردشگران زیادی را از گوشه و کنار ایران به دیدن خود فرا می‌خواند.
روستای افراتخته؛جنگلی با درختان کهنسال سرخدار
این روستا یک پیشنهاد عالی برای دوستداران طبیعت‌های بکرودست نخورده است.این روستای جنگلی که قدمت آن به چندین هزار سال می‌رسد،دارای جنگلی انبوه است. افراتخته در جنوب شرق علی‌آباد واقع شده و دارای جاذبه‌های طبیعی و گردشگری بسیاری است. پوشش گیاهی و جانوری این روستا ویژه و بکر است به طوری که در اطراف آن به دلیل وجود گونه‌های جانوری منحصر به فرد منطقه شکار ممنوع وجود دارد.از دیگر جاذبه‌های جالب این منطقه وجود انبوهی از درختان کهنسال سرخدار است.
شیرآباد؛ غار دیو سفید
شیرآباد روستایی است از توابع بخش فندرسک شهرستان«خان به بین» که دارای جاذبه‌های طبیعی زیادی ازجمله آبشارهای بسیار دل انگیز و زیباست. پارک جنگلی شیرآباد وآبشارهایی که در دل آن قرار گرفته‌اند در فاصله 55کیلومتری از شرق گرگان و شش کیلومتری جنوب شهرستان خان به بین وحد فاصل شهرهای علی آباد وآزادشهر ودرواقع درجنوب روستای شیرآباد واقع شده‌اند .فاصله این آبشارها تا روستا کمتر از 20کیلومتر است.
برای رسیدن به آبشارها کافی است که از مسیر خان به بین به شیرآباد پنج کیلومتر و بعد از روستای شیرآباد راه اندکی را بپیمایید. آبشارهای پله‌ای شیرآباددر برگیرنده هفت آبشار هستند که بزرگ‌ترین آنها تقریبا 30 متر ارتفاع دارد. درقسمت جنگلی شیرآباد می‌توان گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری را دید. همچنین در نزدیکی آبشارهای شیرآباد می‌توان غار شیرآباد یا غار دیو سفید را یافت که خود به تنهایی جاذبه‌های گردشگری زیادی را داراست.
رامیان
شهرستانی در فاصله 78کیلومتری از گرگان؛ این شهر بسیار سرسبز وسرشار از جاذبه‌های طبیعی و دارای آب وهوایی نسبتا خوب است.پیشنهاد می‌کنیم دستکم یک روز خود را صرف دیدن جاذبه‌های نگین گلستان کنید.
اروج(عروج)؛ حمامی‌قدیمی
حمام اروج در محله قدیمی‌کهنه بازار رامیان قرار گرفته است.قدمت این حمام به زمان مظفرالدین شاه قاجار برمی‌گردد ودرواقع تنها بنای تاریخی شهر رامیان است.این حمام از سه سالن رختکن،استحمام وخزینه تشکیل شده است ودارای 12طاق جناقی زیبا وسقف گنبدی است.بنای این حمام شامل ورودی، رختکن، خزینه آب گرم و سرد، گرمخانه و سرویس‌هاست ودارای دو ورودی شمالی وجنوبی است.آب این حمام ازچشمه‌ای که دربالای شهر رامیان قرار دارد تامین می‌شود.
دریاچه گل رامیان؛ استخر طبیعی
در پنج کیلومتری جنوب شهر رامیان واقع شده است و در واقع استخر طبیعی بیضی شکلی است که عمقی حدود 44تا 80 متر دارد. این استخر طبیعی که دورتا دور آن با درختان و پوشش سرسبزی از گیاهان پوشیده شده است حجم آب مورد نیاز خود را از منابع آب زیرزمینی که در کف خود دارد تامین می‌کند. وجود درختان پهن برگ در اطراف این استخر زیبایی این منطقه را دوچندان کرده است.
امامزاده بی‌بی حلیمه خاتون
این امامزاده در 25 کیلومتری شهرستان رامیان در روستای الهادی قرار دارد.این روستا دارای طبیعتی بکر است وراه دسترسی به آن نیز بسی زیبا ودل انگیز است. پوشش زیبای درختان، چشمه‌های فراوان وپرخروش و آب و هوای دلپذیرهمه و همه باعث هرچه زیباترشدن آن شده است.قدمت بنای این امامزاده به دوران صفویه برمی‌گردد. البته بنای آن درسال 79بازسازی شده است. در این منطقه امکانات اقامتی و رفاهی کافی نیز وجود دارد تا زائرین از آنها بهره ببرند.
ماران؛قلعه و قله!
قلعه میران قله‌ای است به ارتفاع 2430 متر که در 12 کیلومتری جنوب رامیان واقع شده است .این قله دارای چشم‌اندازی بسیارزیبا ودیدنی است. دربالای این قله زمینی مسطح به مساحت سه کیلومتر مربع قرار دارد که گفته می‌شود درطول تاریخ مرکز بعضی از حکومت‌ها بوده یا به عنوان قلعه‌ای برای پناه گرفتن از آن استفاده می‌شد.
آبشار و غارپشمکی
آبشار و غار پشمکی در فاصله 18 کیلومتری رامیان قرار دارند.منطقه‌ای که این جاذبه‌های طبیعی را در خود جای داده دارای آب وهوایی خنک و بسیارمساعد ومکانی است مناسب برای فرار از گرمای تابستان. غار و آبشار پشمکی در روستای پاقلعه قرار دارند.
آزادشهر
آزادشهر در فاصله 74 کیلومتری از گرگان قرار دارد. در پیرامون این شهر چشم اندازها ومناطق طبیعی بی شماری قرار دارد.همچنین جاده‌ای از این شهر به سمت شاهرود و سمنان می‌رود. از بناهای تاریخی آزاد شهرمی‌توان به امامزاده آق امام که درفاصله شش کیلومتری آن و برقله کوه آق امام واقع شده است، اشاره کرد. پارک جنگلی دلند که در 11 کیلومتری آزادشهر واقع شده است یک تفرجگاه تفریحی با درختان انبوه و سرسبز و امکانات رفاهی مورد نیاز از قبیل میز، نیمکت، آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی و نمازخانه دارد. پارک جنگلی دلند قابلیت‌های تفرجگاهی ویژه‌ای دارد و مورد استفاده وسیع مسافران بین راهی است. جالب است بدانید که بخشی از این پارک به عنوان ذخیره گاه جنگلی نیز به ثبت رسیده است.
پارک جنگلی قرق؛ زیستگاه گوزن قرمز
در مسیر جاده اصلی گرگان – مشهد که به حرکت خود ادامه می‌دهیم با دشت‌ها و روستاهای زیبایی روبرو می‌شویم که بی تردید از ارزش‌های گردشگری بالایی برخوردارند، اما شاید مشهورترین آنها پارک جنگلی «قرق» باشد.این پارک در فاصله 24 کیلومتری شرق گرگان قرار دارد.این پارک جنگلی یکی از بهترین مکان‌ها برای گذراندن یک روز آرام وامن در دل طبیعت است.این پارک یکی از مناطق مهم زیست محیطی جانوران درایران است ودر داخل آن یک پارک وحش وجود دارد که محدوده‌ای برای نگهداری حیوانات وحشی به شمار می‌رود.
این پارک همچنین پوشش گیاهی متنوعی را در خود جای داده است.جالب است که بدانید پارک جنگلی قرق به نام زیستگاه گوزن قرمز شناخته می‌شود؛ چرا که در آن گونه‌های حمایت شده گوزن قرمز ایران نگهداری وتکثیر وازاین منطقه به سایر مناطق کشور برای زیست و زادآوری منتقل می‌شوند. اگر به این پارک سری زدید نگران هیچ چیز نباشید، تمامی‌امکانات رفاهی، زمین بازی کودک، رستوران، فروشگاه، محدوده‌هایی برای کمپینگ، پیک نیک و... در آن وجود دارد ودر واقع همه چیز در اختیار شماست تا نهایت لذت را از گردش خود ببرید.
گنبد کاووس
این شهردر مسیر اصلی گرگان – مشهد و درفاصله 95 کیلومتری از گرگان قرار دارد و مرکز شهرستان گنبد کاووس است. این شهر که به اختصار گنبد هم به آن گفته می‌شود، بعد از گرگان دومین شهر بزرگ استان گلستان است و آب و هوایی نسبتا گرم دارد. گنبد دیدنی‌های زیادی را در خود و پیرامونش جای داده که در ادامه با برخی از آنها آشنا خواهیم شد.
گنبد قابوس؛ بلندترین برج آجری جهان
این بنا که قدمت آن به سده چهارم هجری برمی‌گردد بلندترین برج تمام آجری جهان به شمار می‌آید . این برج آجری روی تپه‌ای خاکی که حدودا 15متر از زمین بلندتر است قرار دارد. بلندی این بنا همراه با پی آن به 72متر می‌رسد.این گنبد شامل دو بخش اصلی پی بنا، بدنه وگنبد مخروطی است. این بنا از سطح تپه 50 متر ارتفاع دارد که 32 متر آن ازپای برج تا قاعده بالای هرم ناقص است واز شروع مخروط تا انتهای آن 18 متر است. این برج که مقبره قابوس پسر وشمگیر است، در سال 375 هجری خورشیدی با نظارت خود وی ساخته شد. گفته می‌شود که ساخت آن پنج سال زمان برد. لازم به یاد آوری است که گرگان در دوره زیاری‌ها یا آل زیار یکی از ولایت‌های بزرگ ایران به شمار می‌رفت. قابوس وشمگیر از امیران فرهنگ دوست و فرهنگ پرورآل زیار بود.
اینچه برون؛ بازار مرزی
شهر مرزی اینچه برون در فاصله 70کیلومتری گنبد کاووس و در مرز کشور ترکمنستان قرار دارد.به دلیل قرار گرفتن تالاب آلما گل در کنار این شهر زمین‌های آن شوره زار است. با این حال عمده معروفیت این شهر مرزی به بازار آن است که می‌توان در آن افزون بر لباس‌ها و صنایع هم‌میهنان ترکمن ما، کالاهای خارجی را به وفور پیدا کرد.این را هم بیفزاییم که جاده گنبد به اینچه برون هم باریک است و هم در اطراف آن گله‌های شتر به فراوانی در حال چرا هستند.این شترها گاه و بیگاه به میان جاده می‌آیند.بنابراین حین رانندگی دقت بیشتری به خرج دهید.
دشت قلعه؛ یادگار اشکانیان
شهرتاریخی دشت قلعه که قدمت آن به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد در15 کیلومتری جنوب شرقی گنبد کاووس واقع شده است.بررسی‌هایی که روی این شهر انجام شده نشان داده که در دوران اشکانی و ساسانی در این شهر تمدن و فرمانروایی باشکوهی وجود داشته است.
سه تالاب بزرگ
1-تالاب آجی گل در شمال شهرستان گنبد واقع شده و مساحتی حدود 360 هكتار دارد. این تالاب عمقی متغیر از 1 تا 15 متر دارد. فضای سرسبز ودرختان اطراف تالاب چشم‌انداز زیبایی را ایجاد کرده است. نکته دیگر درمورد این تالاب دریاچه نمکی است که با مساحت حدود 80 هکتار در ضلع غربی این دریاچه قرار گرفته و منظره جالبی دارد.
2-تالاب آلاگل در60کیلومتری شمال گنبد واقع شده است. مساحت این تالاب در زمان پرآبی به 2500هکتار می‌رسد. حجم آب مورد نیاز این تالاب از رودخانه اترک وزهکشی‌های طبیعی تامین می‌شود. در بعضی از نقاط این تالاب وسیع می‌توان نی ودرختچه‌های گز را که چشم انداز دلربایی را به وجود آورده اند، به تماشا نشست. پوشش بستر این تالاب پر ازجلبک‌های سبز رنگ است که به طور یکنواخت آن را فرا گرفته‌اند.اگر در فصل‌های خاصی از سال به این تالاب بیایید می‌توانید انواع پرنده‌ها را ازجمله پرستوی دریایی، اردک، غاز، بالکان، فلامینگو، قو و... در آن مشاهده کنید. لازم به یادآوری است که تالاب آلاگل در فهرست کنوانسیون تحقیقات بین المللی پرندگان آبزی و مهاجر در سال 1350 به ثبت رسیده است.
3-تالاب آلماگل حدود 55 کیلومتری شمال شهرستان گنبد کاووس و در ضلع شمالی جاده گرگان به اینچه برون واقع شده و در شمال روستای تنگلی و با فاصله بسیار کمی‌از مرز ایران و ترکمنستان قرار گرفته است. آلما گل در زبان محلی به معنی دریاچه سیب است. این تالاب بین‌المللی با حجم آب پنج میلیون متر مکعب، در شمال تالاب آجی گل قرار دارد و تقریبا به شکل چهارگوش است. حاشیه تالاب آلماگل را پوشش نی فرا گرفته و ضلع جنوبی و مسیر کانال ورودی آب به تالاب را جنگل‌های گز پوشانده است. آب این تالاب به علت نزدیکی به رودخانه اترک، شیرین تر است.
پارکی به وسعت گلستان
خب خسته نباشید! حالا می‌رسیم به آخرین جاذبه طبیعی استان گلستان كه پارک گلستان نام دارد؛ پارکی به وسعت همه این استان! این پارک که منطقه‌ای حفاظت شده واز توابع شهرستان مینو دشت به شمار می‌آید ،قدیمی‌ترین پارک ملی ثبت شده در ایران است.پارک گلستان دارای حیات وحش و پوشش گیاهی بی نظیر وکم یاب است به طوری که 1350 گونه گیاهی و302 گونه جانوری در آن یافت می‌شود. در واقع نیمی از پستانداران ایران را در خود جا داده است.
در این پارک رودخانه‌ها،چشمه سارها و آبشارهای بسیاری وجود دارد که معروف‌ترین آنها آبشار آق سو و آبشار جنگل گلستان است.تنوع درختان و پوشش گیاهی هم در پارک گلستان بسیار زیاد و رنگارنگ است به گونه‌ای که انواع درختان و درختچه‌هایی چون: انجیر، توت، گلابی وحشی، تمشک، گون و... را می‌توان در آن مشاهده کرد. اگر قصد اقامت دراین پارک را دارید می‌توانید به کمپینگ‌ها یا پارکینگ‌هایی که در پارک ساخته شده ودارای امکانات رفاهی مناسبی هستند مراجعه کنید و از اقامت خود لذت ببرید.
در ضمن اصلی‌ترین مسیر ارتباطی شمال کشور و استان خراسان شمالی از این جنگل می‌گذرد. بنابراین اگر هنوز خسته نشده‌اید می‌توانید مسیر را ادامه دهید و برای زیارت امام هشتم به مشهد بروید.فاصله مینودشت تا مشهد چیزی حدود 485 کیلومتر است.
