ساکولنت چیست؟

ساکولنت چیست؟
ساکولنت به هر گیاهی که دارای اندام های گوشتی ، سفت و ذخیره کننده ی آب است ، اطلاق می گردد. ساکولنت ها آب را در برگها ، ساقه ها و ریشه های خود ذخیره می کنند.
این گیاهان خود را با شرایط آب و هوایی خشک و لم یزرع در سرتاسر جهان، از آفریقا تا صحرای آمریکا، وفق داده اند و همین سازگاری باعث شده که بتوانیم انواع ساکیولنت ها را که دارای برگهای پهن، گلهای سفت و برگهای اشکی یا ستونی هستند در منزل پرورش دهیم. گروهی از ساکیولنت ها مانند آلوئه ها به خوبی شناخته شده اند در حالیکه برخی ازآنها ناشناخته اند
کاکتوس ها زیر مجموعه ای از ساکولنت ها هستند.
اگر می خواهید دیش گاردن ( باغچه های کوچک بشقابی) درست کنید ، ساکولنت ها گزینه ی فوق العاده مناسبی برای اینکار هستند.
اصولا ساکولنت ها به دو دلیل عمده در بین افراد محبوبیت دارند:
اولا زیبا هستند
ثانیا گیاهان  نسبتا مقاوم و همیشه سبزی هستند

نحوه ی آبیاری ساکولنت ها:
برای رشد بهتر گونه هایی که دارای برگهای گوشتی هستند سعی کنید خاک گلدان را نمناک نگه دارید و به انها کم آبی ندهید. ساکیولنت ها آب اضافی را در برگها ، ریشه ها و ساقه های خود ذخیره میکنند تا در طول دوره های گرم و بدون بارش خود را نجات دهند.
اگر افرادی به شما گفته اند که ساکولنت ها و کاکتوس ها خیلی به آب احتیاج ندارند بدانید این افراد در اشتباهند و در حقیقت با این حرف به مرگ گیاه شما دامن زده اند.
مطمئنا آبیاری ساکولنت ها اصول خاصی دارد  یکی از این اصول توجه به فصل است ، در فصل تابستان باید در آبیاری اکثر ساکیولنت ها دست و دلباز تر بود و در طول فصل زمستان موقعی که گیاه به خواب رفته است باید آبیاری را به یکبار در ماه برسانید. اندکی آبیاری در فصل زمستان کمک میکند که ریشه های گیاه از خطر خشکی و مرگ در امان باشند.
دقت داشته باشید که هم کم آبی و هم آبیاری بیش از حد هر دو عواقب خاص خود را دارند. بطوریکه که آبیاری بیش از حد و متعاقب آن پوسیدن گیاه عامل بسیار رایج در خرابی گیاه است.اگر بیش از حد در آبیاری ساکیولنت خود دست و دل بازی به خرج دهید  بافتِ ذخیره سازی آب گیاه پر میشود و به صورت پف کرده در می آید و در نهایت ترک میخورد. پس همیشه مراقب باشید اگر چه ساکولنت بیش از حد آبیاری شده ممکن است در ابتدا چاق و چله و سالم به نظر برسد اما ممکن است سیستم ریشه در زیر خاک دچار پوسیدگی شود و موجب مرگ گیاه شود. چون اگر خاک را خیلی نمناک نگه دارید به ریشه هوا نمیرسد و ریشه ها میمیرند و آرام آرام گیاه نرم شده و پوسیده میشود. آنچه که بایددر مورد نگهداری ساکولنت ها بدانید

حال چگونه تشخیص دهیم گیاه دچار آبیاری بیش از حد شده؟
طبق نظریه ی متخصصان علم باغبانی
Debbi shaughnessy of Clemson university  علت اصلی مرگ گیاهان گلدانی ،آبیاری بیش از حد است. این نظریه بخصوص در مورد ساکیولنت ها صادق است.
معمولا میتوان ساکولنتی را که بیش از حد آبیاری شده از روی برگها و ساقه های پف کرده اش تشخیص داد.ساکیولنت هایی که بیش از حد آبیاری شده باشند نرم و رنگ پریده میشوند و ممکن است رنگ برگها زرد یا سفید شود و یا اینکه برگها رنگ اصلی خود را از دست بدهند.

اگر میبینید ساکولنت شما ظاهر ناسالمی دارد ابتدا آبیاری را کاهش دهید و ببینید گیاه چه واکنشی نشان میدهد وقتی ریشه ها از رطوبت زیاد خاک میمیرند گیاه طوری خود را نشان میدهد که انگار به آب احتیاج دارد مثلا برگها چروکیده و شل میشوند و گیاه رشد جدیدی نمیکند این علائم میتواند از نشانه های فساد ریشه باشد. در حقیقت گیاه به آب احتیاج دارد (چون برگها چروک شده اند) ولی ریشه ی زنده ای ندارد که بتواند آب را جذب کند و به برگها برسد. در این شرایط (با توجه به فصل) میتوانید به آرامی گیاه را از گلدان درآورده و سلامت ریشه ها را بررسی کنید ، اگر ریشه ها زنده هستند و خاک هم خشک است معلوم است گیاه به آب احتیاج دارد و گیاه باید بعد از آبیاری واکنش نشان دهد ولی اگر ریشه ها مرده اند ( قهوه ای و پوسیده شدند) و خاک هم خیس هست گیاه شما در خطر است!

نحوه ی ترکیب خاک برای ساکیولنت ها :
ساکولنتهای گلدانی مثل کالانکوئه به آسانی در هر نوع خاکی رشد میکند البته به شرط آنکه خاک زه کشی خوبی داشته باشد میتوان با اضافه کردن شن و پرلیت به خاک زه کشی را افزایش داد .
نیازهای تغذیه ای ساکولنت ها تقریبا شبیه کاکتوس هاست اما ساکیولنت ها در مقایسه با کاکتوس ها نسبت به آبیاری بیشتر و PH های پایین تر تحمل بیشتری دارند.
اکثر ساکولنت ها میتوانند در هوای آزاد ( خارج از گلدان) رشد کنند اما وقتی قرار است ساکولنت ها در گلدان کاشته شوند مهم است که شما از دستورالعمل خاک مخصوص گلدان پیروی کنید که  دارای زه کشی مناسب ، گستره ی PH مناسب و هم چنین مواد غذایی مناسبی باشد .شما میتوانید از خاک آماده ی تجاری استفاده کنید و یا اینکه خاک را خودتان بسازید .
برای ساخت خاک به مواد زیر احتیاج دارید:
•  بیلچه ی باغبانی
•  سطل
•  شن- گرانیت خورد شده
•  کمپوست کهنه یا خاک باغچه ی ارگانیک
•  پرلیت
•  آب
•  کود ورمی( اختیاری)
برای تهیه ی خاک میتوانید مقادیر مساوی کمپوست یا پیت ماس ، شن درشت باغبانی یا سایر مواد شندار مثل سنگ پا ، پرلیت یا سنگهای آتش فشانی خورد شده را در یک سطل ریخته و با بیلچه ی باغبانی مخلوط کنید . برای کمپوست میتوانید از کیسه های کمپوست تجاری یا کمپوست خانگی که از ته مانده ی غذاهای آشپزخانه ، ضایعات باغچه یا کود کشاورزی که بخوبی کهنه شده اند استفاده کنید .
اگر میخواهید ترکیب خاک گلدانی غنی تری داشته باشید میتوانید کود ورمی هم به ترکیب فوق اضافه کنید .
بعد از مخلوط کردن مواد فوق یک مشت از ترکیب آماده شده را بردارید ، آن را با مقداری آب خیس کنید و در دستتان فشار دهید تا گلوله شود. وقتی که مشتتان را باز کردید خاک نباید بهم فشرده باشد و ذرات ترکیب مورد نظر نباید بهم بچسبند اگر بهم چسبیده بودند کمی بیشتر شن و پرلیت اضافه کنید و دوباره خاک را تست کنید تا وقتی که مخلوط خاک شما با باز کردن مشت از هم فروبپاشد و ذرات مخلوط از هم جدا شوند.
هرگز مقادیر خاکبرگ  بیشتر از خاک نباشد زیرا خاک را به مقدار زیادی اسیدی میکند که اکثر ساکولنت ها بجز کریسمس و ارکیده این شرایط را دوست ندارند. البته خود کریسمس و ارکیده هم یک گستره ی اسیدیته ی خاص را می پسندند.
هرگز از خاک باغچه به تنهایی استفاده نکنید.
ساکیولنت ها را در گلدانی بکارید که ریشه تنها حدود ۵/۲ سانتی متر فضای اضافی داشته باشد تا با این کار به خشک شدن سریعتر خاک کمک کرده باشید.
وقتی ساکیولنت ها را در گلدان کاشتید سطح خاک را کمی فشار دهید و قدری آب استفاده کنید تا اطراف ریشه ها نمناک شود دقت کنید که فشار بیش از حد به سطح خاک ممکن است به ریشه های حساس گیاه صدمه بزند و ترمیم و بازسازی گیاه  دچار مشکل شود.

نور مورد نیاز ساکیولنت ها:
ساکیولنت ها نور روشن را ترجیح میدهند مانند پنجره های جنوبی . شما میتوانید با مشاهده ی برگهای ساکولنت ها متوجه شوید آیا نور دریافتی کافی است یا خیر؟
دقت داشته باشید که بعضی از گونه ها هنگامیکه به طور ناگهانی در معرض نور خورشید قرار بگیرند دچار سوختگی سطحی میشوند و رنگ برگها به سمت قهوه ای یا سفید گرایش پیدا میکند و سطح بیرونی گیاه سفید رنگ میشود هم چنین بافت گیاه نرم میشود و گیاه رو به خراب شدن پیش میرود.
اما اگر ساکولنت شما به مدت طولانی  هم در مکان کم نور قرار بگیرد با باریک شدن ساقه و زیاد شدن فاصله ی برگها به صورت کشیده رشد میکند که این شرایط تحت نام اتوله شدن شناخته میشوند.
راه حل آن فراهم کردن شرایط نوری بهتر برای گیاه ،عادت دادن تدریجی گیاه به مکان پر نور و هرس کردن آ ن قسمت از گیاه که دچار کم نوری شده تا گیاه به شکل اصلی خود برگردد.
ساکیولنت ها بسته به نوع واریته ی خود هر کدام نیاز نوری متفاوتی دارند برخی به نور آفتاب کامل و برخی به نور فیلتر شده احتیاج دارند. و تعدادی اصلا به نور کامل احتیاج  ندارند و به نور روشن ملایم بسنده میکنند مثلا ساکیولنتی مانند آلوئه ورا سایه روشن را تحمل میکند.
دقت داشته باشید برخی ساکیولنت ها در تمام طول سال نیاز نوری بالایی دارند و باید نور خورشید را به طور کامل دریافت کنند البته نور باید به تمام بدنه ی گیاه برسد  نه این که فقط به یک طرف گیاه نور بتابد.
اگر ساکولنت ها نور مورد نیاز خود را دریافت نکنند رشد خوبی نخواهند داشت سرحال نخواهند بود و به احتمال قوی گل هم نخواد داد.

نیاز های غذایی ساکولنت ها :
گیاهان مواد غذایی را از خاک گرفته و استفاده میکنند حال اگر گیاه شما در گلدان کاشته شده باشد خاک به مرور مواد غذایی خود را از دست میدهد و به اصطلاح فقیر میشود .گیاهان هم مثل سایر موجودات هستند اگر به آنها غدا ندهید از گرسنگی خواهند مرد! یکی از راههای تغذیه گیاهان کوددهی است.
به یاد داشته باشید ساکولنت ها مقادیر بالای کود نیتروژن را دوست ندارند چرا که کود نیتروژن زیاد از حد باعث میشود گیاه شما پر آب و شل و ول شود و هم چنین گیاه را دچار وابستگی میکند . در کل کود دهی زیاد بخصوص ترکیبات نیتروژن بالا مشکلات فساد ریشه وبرگ را به همراه دارند.
طریقه ی کود دهی به ساکولنت ها:
برای کودهی به ساکولنت ها مقادیر موازنه ی یک کود مرغوب را به طور مثال فرمول ۸-۸-۸ یا ۱۰-۱۰-۱۰ را در یک گالن آب حل کنید همیشه نصف مقداری که روی بسته بندی کود توصیه شده برای ساکیولنت های خانگی خود استفاده کنید به طور مثال اگر روی بسته بندی کود پیشنهاد شده یک قاشق سوپ خوری را در یک گالن آب حل کنید شما یک دوم قاشق سوپ خوری  را در همان مقدار آب حل کنید.
البته شما میتوانید برای رشد بیشتر کاکتوس های ستونی بلند از محلول کود به نسبت قوی تری استفاده کنید . اما برای ساکیولنت های گرمسیری مانند کاکتوس کریسمس باید محلول کود رقیق تری استفاده کرد به عبارت دیگر اگر برای سایر ساکیولنت ها یک دوم قاشق سوپ خوری از کود را در یک گالن آب حل میکردیم برای ساکیولنت های گرمسیری یک چهارم همان کود را در یک گالن آب حل کنیم.
محلول کود را که آماده کردید میتوانید ساکیولنت ها را با ان آبیاری کنید بطوریکه آب از کف گلدان خارج شود یک گالن از محلول ممکن است برای چندی گیاه کافی باشد ، بستگی به سایز گیاه دارد.
زمان کودهی:
کوددهی باید در فصل رشد گیاه انجام شود پس در فصل بهار که فصل رشد اکثر ساکیولنت ها ست میتوان آنها را کوددهی کرد و دوباره در اواخر تابستان یا اوایل پاییز به آنها کود داد.  کوددهی حداقل یکبار در ماه رشد کافی است. برای ساکیولنت های زمستان رشد مثل کریمس میتوانید یکبار در فصل زمستان کوددهی کنید البته محلول خیلی رقیق!
تذکر:
موقعی که ساکیولنت ها در زمستان به حالت نیمه خفته هستند کوددهی نکنید به طور کلی هنگامی که رشد طبیعی و نرمال گیاه کند شد کوددهی را متوقف کنید.
کوددهی را موقعی انجام دهید که حدود ۳ سانتی متر از خاک سر گلدان کاملا خشک شده باشد مثلا برای گیاهان بزرگ که طبیعتا گلدان بزرگتری هم دارند دوره ی آبیاری شاید یکبار در ماه کافی باشد شما میتوانید همان یکبار گیاه را با محلول کود آبیاری کنید. چون گلدان های بزرگ فرصت بیشتری لازم دارند تا خاک خشک شود و عمق بیشتری از خاک باید خشک شده باشد تا بتوان کوددهی کرد اگر خاک گلدان هنوز مرطوب است کوددهی را به تاخیر بیاندازید چون آبیاری مکرر باعث میشود مواد غذایی مورد نیاز گیاه از خاک شسته شود و قبل از آنکه در اختیار گیاه قرار بگیرد از کف گلدان خارج شود.
ساکیولنت های که در هوای آزاد خارج از گلدان نگهداری میشوند خیلی احتیاجی به کوددهی ندارند زیرا آنها به مواد غذایی ذخیره شده در خاک دسترسی دارند ولی اگر خواستید میتوانید مقادیر کمی از محلول کود ( نصف مقدار پیشنهادی روی بسته) را به خاک اضافه کنید.

: نحوه ی قلمه گیری از ساکولنت ها:
هرس کردن اگر با دقت واصولی انجام شود باعث میشود شکل و شمایل ساکیولنت شما جذاب تر شود.
ظاهر ساکیولنت ها به واریته آنها بستگی دارد.برخی بخاطرانشعابات شاخ و برگهایشان جذاب شده اند وبرخی دیگر بخاطر گلهای رنگارنگشان.
بااینکه اکثر ساکولنت ها خیلی به هرس کردن احتیاجی ندارنداما شما میتوانید بایک هرس سبک علاوه بر حفظ شکل وسایز گیاه خود،فضای گلدانی بیشتری هم در اختیار گیاه بگذارید.
قبل از هرس کردن و قلمه گیری شما باید نقشه ی کلی را در ذهن پیاده کرده باشید تا بدانید دقیقا کدام ساقه و کجای ساقه را قرار است قطع کنید چون از جایی که قطع کردید گیاه انشعاب جدیدی میزند و شروع به رشد مجدد می کند که اگر حساب شده شاخه را قطع نکرده باشید ممکن است شکل ظاهری گیاه را بهم زده باشید واز جذابیت گیاه کاسته باشید.
برای قلمه گیری باید ساقه را از گره ی مورد نظر ببرید . برش را با چاقوی تیز و تمیز و تحت زاویه ی ۴۵ درجه انجام دهید.
آنچه که بایددر مورد نگهداری ساکولنت ها بدانید
زمان قلمه گیری:
قلمه گیری ساکیولنت ها در اوایل بهار درست قبل از اینکه رشد مجدد گیاه شروع شود انجام میگیرد قلمه گیری واریته هایی که گل داده اند بعد از زمان گلدهی یا در طول فصل زمستان که فصل خواب آنهاست انجام شود.
قلمه هایی را که جدا کرده اید میتوانند ریشه بزنند و گیاه جدیدی را بوجود بیاورند. قلمه را در یک گلدان مناسب با خاک گلدانی نمناک بکارید و خاک را تا زمانی که قلمه ریشه بزند و علائم رشد جدید ظاهر شود نمناک نگه دارید بدین صورت که هر دو روز یکبار سطح خاک را با آب اسپری کنید قلمه ها حدود ۴ هفته طول میکشد که ریشه دار بشوند در این مدت آبیاری را باید کاهش دهید.