سخنان حجت الاسلام و والمسلمین استاد پناهیان

قرآن یک قطعۀ نورانی، از جایگاهی بالاتر از بهشت است و از نزد خود خداوند متعال به دست ما رسیده است. ما مانند نیاز یک نوزاد به شیر مادر، هر ساعت به بهره بردن از نور قرآن نیازمندیم.

حداقل توبه این است که احساس کنی جهالت کردی و به خودت ضربه زدی و علیه خودت اقدام کردی؛ بعد پشیمان شده باشی و از خدا تقاضای کمک کنی که تو را از منجلابی که در آن افتاده‌ای نجات دهد.

نشاط دائم برای کسی است که هر لحظه و در هر صحنه می‌داند از کدامیک از اسماء پروردگار متعال استفاده کند. ذکر دائم نشاط دائم می‌آورد و غفلت، اندوه‌آور است. برای هر رنج ما و برای هر نیاز ما، اسمی از اسماء خدا مداوا کننده و آرامش‌بخش است. دعای جوشن کبیر مخزن اسماء الهی است.

سحر هنگام بیداری است و سرآغاز زندگی. اگر بیداری خود را از سحر آغاز نکنیم، در طول روز با تمام وجود زنده نخواهیم بود و در بیداری هم شبیه خواب، تمام مشاعرمان کار نمی‌کند. سحر هنگام اندیشیدن است و اگر اولیاء خدا در سحر گریه می‌کنند، این اشک نتیجۀ اندیشه‌هایشان است.

کسی که برای مهربان بودن به دنبال دلیل می‌گردد، معمولاً برای نامهربانی کردن دلیل نمی‌خواهد. کسی که برای تلاش کردن دلیل می‌خواهد معمولاً برای تنبلی کردن به دنبال دلیل نمی‌گردد. ببین برای چه کارهایی بیشتر دلیل می‌خواهی، احتمالاً نقطه ضعف‌های بیشتری در آن زمینه داری.

سحر لحظۀ اصلی زندگی مؤمنان است. جدی‌ترین لحظات انسان و عمیق‌ترین ثانیه‌ها در سحر سپری می‌شود، ولی ما برعکس در چنین لحظاتی در خواب به سر می‌بریم و شبیه مرده‌ها هستیم. لااقل بیدار باشیم و اگر در لحظات سحر زندگی نمی‌کنیم، زنده باشیم.

گشوده شدن زبان مناجات با خدا نیاز به تمرین دارد. تنها حال خوش و محبت به پروردگار نیست که زبان انسان را باز می‌کند. بعضی‌ها از بس با خدا در خلوت خود حرف نزده‌اند، زبان گفتگو با خدا ندارند و نطقشان به مناجات بسته شده است. مطالعۀ ادعیه زبان مناجات را باز می‌کند.

انسان موجودی تنهاست و نمی‌تواند تنهایی‌اش را جز با خدا برطرف کند. بهترین رفاقت‌ها با آدمها در این دنیا، در نهایت طوری می‌شود که باز انسان به تنهایی خود بازمی‌گردد. تنهایی انسان تقصیر کسی نیست، نباید دنبال مقصر بگردیم. انسان فقط با خدای خودش انس می‌گیرد و از تنهایی بیرون می آید.

بنا بود مصرف «ترس» در انسان این باشد که از همۀ خطرها بترسد و مانند کودکی که به مادر پناه می‌برد، به خدا پناه ببرد و سپس با تکیۀ به او از چیزی نترسد، اما هم از خطرات اصلی حیات نترسیدیم و هم هر گاه ترسیدیم به خدا پناه نبردیم؛ حالا از پناه بردن به خدا می‌ترسیم یعنی نمی‌توانیم به او توکل کنیم.

باید باور کنیم می‌توانیم با خدا رفیق باشیم و انس بگیریم؛ باور کنیم می‌توانیم با او گفتگو کنیم و یک رابطۀ عاشقانه و دو طرفه را با او احساس کنیم. مشکل ما این است که با خدا مثل غریبه‌ها ارتباط داریم و دنبال برقراری ارتباط دوستانه با خدا نیستیم. تصورمان از خدا یک تصور رسمی، خشک و بی روح است.

انسان می‌تواند خود را تغییر دهد و برای پیدا کردن این قدرت تغییر، آفریده شده است. اصلاً به خاطر ارزش این تغییر است که ناقص آفریده شده است. اما جالب است که معمولاً ما به جای خودمان، فقط می‌خواهیم دیگران را تغییر بدهیم و به جای برطرف کردن نقائص خودمان، فقط نقائص محیطمان را برطرف کنیم.

آخرین منزل حیات و حرکت انسان، لذت بردن است. با این تفاوت که اگر از چیزهای بی‌ارزش لذت ببری، متوقف می‌شوی و اگر از امور با ارزش لذت ببری، آغاز شکفتن و پویایی است. لذت مانند محبت است؛ از هر چیزی لذت ببری، شبیه همان خواهی شد.

در آینده هیچگاه فرصت کافی برای جبران گذشته نیست. فردا اگر فرصتی باشد برای تکمیل و اصلاح امور همان روز هم کم است. پس هیچ وقت برای جبران عقب‌ماندگی‌ها روی فردا حساب نکن. در عوض برای فردا به صورتی برنامه‌ریزی کن که گویی از امروز کمتر وقت داری. پس بخشی از کار فردا را امروز انجام بده.

در اطراف ما هیچ پدیده‌ای وجود ندارد که پیامی برای ما نداشته باشد. تمام صحنه‌هایی که ما در آنها زندگی می‌کنیم طراحی شدۀ دست کارگردان عالم هستی است؛ نه بی‌حکمت چیده شده‌اند و نه بی‌دلیل برچیده می‌شوند. بهترین سرگرمی انسان کشف معمای حکمت صحنه‌ها و درک پیام‌های پدیده‌هاست.