سخنان بزرگان در مورد عفو و بخشش

قال الإمام علی - علیه السلام - : کن عفوا فی قدرتک، جوادا فی عسرتک، مؤثرا مع فاقتک، یکمل لک الفضل.

«غرر الحکم، ح 7179»

ألعَفوُ یُفسِدُ مِنَ اللَّئیمِ بِقَدر إصلاحِهِ مِنَ الکَریمِ

عفو و گذشت به همان اندازه که در اصلاح شخص بزرگوار موّثر است شخص فرومایه را تباه می کند.

کنز الفوائد ج2 ، ص182 - بحار الانوار(ط-بیروت) ج74، ص419

مَن يَغفِر يَغفِرِ اللّه‏ُ لَهُ وَ مَن يَعفُ يَعفُ اللّه‏ُ عَنهُ؛

هر كس از خطاها درگذرد، خدايش از او درگذرد و هر كس گذشت كند خدا نيز از او گذشت كند.

نهج الفصاحه ص734 ، ح 2809

اَوصانى رَبّى بِسَبعٍ: اَوصانى بِالاخلاصِ فِى السِّرِّ وَ العَلانيَةِ وَ اَن اَعفُوَ عَمَّن ظَلَمَنى و اُعطىَ مَن حَرَمَنى و اَصِلَ مَن قَطَعَنى و اَن يَكونَ صَمتى فِكرا وَ نَظَرى عِبَرا؛

پروردگارم هفت چيز را به من سفارش فرمود: اخلاص در نهان و آشكار، گذشت از كسى كه به من ظلم نموده، بخشش به كسى كه مرا محروم كرده، رابطه با كسى كه با من قطع رابطه كرده، و سكوتم همراه با تفكّر و نگاهم براى عبرت باشد.

كنزالفوائد ج2 ، ص 11

إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ مَنْ كَانَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ فَلْيَدْخُلِ الْجَنَّةَ فَيُقَالُ مَنْ ذَا الَّذِي أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ فَيُقَالُ الْعَافُونَ عَنِ النَّاسِ

هنگامى كه بندگان در پيشگاه خدا مى ‏ايستند، آواز دهنده ‏اى ندا دهد: آن كس كه مزدش با خداست برخيزد و به بهشت رود. گفته مى ‏شود: چه كسى مزدش با خداست؟ مى ‏گويد: گذشت كنندگان از مردم.

بحارالانوار(ط-بیروت) ج64، ص266

ثَلاثٌ مـَن کـُنَّ فِیهِ کـانِ سَیِّـداً: کَظمُ الغَیظِ و َالعَفـوُ عَن المَسیىءِ و الصِّله بِـالنَفـسِ و َالمـالِ

سه چیز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است: خشـم فـرو خـوردن ،گذشت از بدکـردار، کمک و صله رحـم بـا جـان و مـال.

تحف العقول ص 317

مَا التَقَت فِئَتانِ قَطُّ إِلاّ نُصِرَ أَعظَمُهُما عَفوا؛

هرگز دو گروه با هم روياروى نشدند، مگر اين كه با گذشت ترين آنها پيروز شد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص108، ح8

إِنَّ أَعفَى النّاسِ مَن عَفا عِندَ قُدرَتِهِ؛

با گذشت‏ ترين مردم، كسى است كه در زمان قدرت داشتن، گذشت كند.

الدرة الباهرة ص 23

تعافوا يسقط الضّغائن بينكم‏

از يكديگر گذشت كنيد، تا كينه‏ هاى ميان شما از بين برود.

نهج الفصاحه ص385 ،ح1155

فى قَولِهِ تَعالى: (فَاصفَحِ الصَّفحَ الجَميلَ) ـ : عَفوٌ مِن غَيرِ عُقوبَةٍ و َلا تَعنيفٍ وَ لا عَتبٍ؛

درباره آيه «پس گذشت كن گذشتى زيبا...» فرمودند: مقصود، گذشت بدون مجازات و تندى و سرزنش است.

اعلام الدين ص‏307

شَرُّ النّاسِ مَن لا يَعفو عَنِ الزَّلَّةِ و َلا يَستُر ُالعَورَةَ؛

بدترين مردم كسى است كه خطاى ديگران را نبخشد و عيب را نپوشاند.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص245 ،ح5016

أَ لَا أُحَدِّثُكَ بِمَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ الصَّفْحُ عَنِ النَّاسِ وَ مُوَاسَاةُ الرَّجُلِ أَخَاهُ فِي مَالِهِ وَ ذِكْرُ اللَّهِ كَثِير

آيا به شما بگويم كه مكارم اخلاق چيست؟ گذشت كردن از مردم، كمك مالى به برادر (دينى) خود و بسيار به ياد خدا بودن.

وسایل الشیعه ج15 ، ص199 ، ح20273 {شبیه این حدیث در معانى الأخبار ص 191، ح2

جَازِ بِالْحَسَنَةِ وَ تَجَاوَزْ عَنِ السَّيِّئَةِ مَا لَمْ يَكُنْ ثَلْماً فِي الدِّينِ أَوْ وَهْناً فِي سُلْطَانِ الْإِسْلَامِ

(بدى يا خوبى را) به نيكى پاداش ده و از بدى درگذر، به شرط آن كه به دين لطمه ‏اى نزند يا در قدرت اسلام ضعفى پديد نياورد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص245 ،ح5014

ألا اُخبِرُكُم بِاَشبَهِكُم بى؟ قَالوا: بَلى يا رَسولَ اللّه‏ِ. قالَ: اَحسَنُكُم خُلقا وَ اَليَنُكُم كَنَفا وَ اَبَرُّكُم بِقَرَابَتِهِ وَ اَشَدُّكُم حُبّا لاِخوانِهِ فى دينِهِ وَ اَصبَرُكُم عَلَى الحَقِّ وَ اَكظَمُكُم لِلغَيظِ وَ اَحسَنُكُم عَفوا وَ اَشَدُّكُم مِن نَفسِهِ اِنصافا فِى الرِّضا وَ الغَضَبِ؛

آيا شما را از شبيه ترينتان به خودم با خبر نسازم؟ گفتند: آرى اى رسول خدا! فرمودند: هر كس خوش اخلاق‏تر، نرم‏خوتر، به خويشانش نيكوكارتر، نسبت به برادران دينى ‏اش دوست‏دارتر، بر حق شكيباتر، خشم را فروخورنده‏ تر و با گذشت‏ تر و در خرسندى و خشم با انصاف ‏تر باشد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 240 و 241 ، ح