محمدجواد کاشفی، قاری بینالمللی قرآن کریم در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی در خصوص بایدها و نبایدهای قرائت تقلیدی و از اینکه نیاز است افراد ابتدا تکنیک لازم را فراگیرند تا بتوانند به اجرای قرائتهای تقلیدی بپردازند، سخن گفت.
افزایش توانمندی قاریان در قرائت تقلیدی
وی با بیان اینکه در قرائت تقلیدی، توانمندیهای قاریان نوجوان افزایش مییابد، عنوان کرد: قاری نوجوان، در قرائت تقلیدی، نحوه ارتباط آیات و الحان را بهطور ناخودآگاه و تکنیکی میآموزد.
وی با بیان اینکه نوجوانان و جوانان قرآنی ما معمولا کار قرائت خود را به صورت تقلیدی آغاز نمیکنند، ابراز کرد: آنها، سبکهای مختلف را گوش میکنند و به صورت پراکنده، نغمات را میآموزند و الحان را ترتیبی و زنجیروار فرا نمیگیرند در حالی که هم از نظر علمی و هم به لحاظ تجربه اساتید این حوزه، نوجوانان باید حتما کار قرائت خود را به صورت تقلیدی شروع کنند.
کاشفی با اشاره به اینکه متأسفانه، اکنون قاریان نوجوان ما تقلیدی، کار نمیکنند، ابراز کرد: آنها فقط آهنگها را از مصادر گوناگون دریافت میکنند و از آنجا که تکنیک را فرا نگرفتهاند، نمیتوانند آن نغمات را در قالب صدای خود و بر روی آیات، پیاده کنند یعنی، فاصلهای میان مقامات، صوت قاری و آیات و کلمات قرآن دیده میشود.
این قاری بینالمللی قرآن افزود: در بعضی مواقع، مشاهده میشود که قاری در حوزه انعطافپذیری، بسیار توانمند است ولی آهنگی را که یاد گرفته است، با صدایش تناسب ندارد در نتیجه آهنگ، نسبت به صدایش کمتر میآید یا در مواقعی، آهنگ، خیلی پخته و پر تحریر است ولی صدای قاری، آنقدر توانمند نیست که بتواند آن را پیاده کند در نتیجه، قرائت ضعیفی ارائه میدهد و ناامید میشود. همچنین، به لحاظ معانی، محل فراز و نشیب آیات را نمیآموزد.
وی درباره تأکید خود بر فراگیری تقلیدی قرائت، گفت: در موضوع تقلید از یک استاد باید ۶۰ تا ۷۰ درصد صدای قاری نوجوان با آن سبک متناسب باشد و علاقه، توانمندی و ذوق او نیز با آن صدا تناسب داشته باشد، مثلا درباره سبک مرحوم عبدالباسط، اگر از ایشان، ۲۰۰ تلاوت قرآن موجود است، قاری نوجوان باید حداقل ۱۰ تلاوت فاخر از آن استاد را به صورت تقلیدی و دقیق فراگیرد.
قرائت تقلیدی چه کمکی به قاریان نوجوان میکند
کاشفی درباره اینکه قرائت تقلیدی چه کمکی به قاریان نوجوان میکند، اظهار کرد: قاری نوجوان متوجه میشود که مثلا با صرف خواندن لحن دستگاه صبا و یادگیری آن به صورت عادی، کاری از پیش نمیبرد بلکه با قرائت تقلیدی، یاد میگیرد که کاربرد مقام صبا کجاست یا اینکه عبدالباسط، این آهنگ را چگونه روی کلمات پیاده میکند لذا، در قرائت تقلیدی، نحوه ارتباط آیات و الحان را بهطور ناخودآگاه و تکنیکی میآموزد.
این قاری بینالمللی قرآن افزود: فایده دیگر این است که به لحاظ صوتی، صدای قاری، پختهتر و ورزیدهتر میشود مثلا قاری نوجوانی میخواهد سبک عبدالباسط را تقلید کند اما توانمندی او در حوزههایی مانند انعطافپذیری یا مساحت صوتی، کمتر است لذا، با سعی و تمرینی که انجام میدهد تا شبیه آن استاد تلاوت کند، صدایش پختهتر میشود البته نمیخواهم بگویم که صدای او، قالب سبک تلاوت استاد میشود ولی توانمندی او در حوزههای مختلف افزایش مییابد.
وی به بیان تجربهای از حوزه آموزش پرداخت و اظهار کرد: یکی از تجاربم در حوزه آموزش تلاوت قرآن این است که قاری، زمانی قاری میشود که بخواند. یک ورزشکار، تا زمانی که در خانه نشسته است، نمیتواند ادعا کند من ورزشکارم بلکه زمانی میتواند چنین ادعایی کند که در میدان ورزش حاضر شود، وقت بگذارد، عرق بریزد و در مسابقات شرکت کند لذا، یک قاری نیز هنگامی صدایش توانمند میشود، تسلط پیدا میکند و استرس و اضطرابش را مدیریت میکند که مرتب بخواند، در جلسات شرکت کند، برنامه تلاوت داشته باشد و زیر نظر یک استاد مجرب، آموزش ببیند تا در دراز مدت، به یک قاری موفق تبدیل شود.