خیانت، بهزعم بسیاری از ما دردناکترین مشکلی است که میتواند در یک ارتباط وجود داشته باشد. شاید بسیاری از ما بهدلیل حس مسئولیت، پذیرش بالا و محبت خود با هر مشکلی در زندگی زناشویی خود کنار بیاییم و سعی کنیم سازگار باشیم اما کمتر کسی است که از خیانت بیش از هرچیز دیگری آزرده نشود. شاید برخی خصوصیاتی دارند که گویای احتمال خیانت آنان باشد.
بهعلاوه سبک زندگی و رویهای که برخی افراد در زندگی خود پیش گرفتهاند نیز در این زمینه مهم است و گاهی از برخی نشانهها میتوان به خیانت پی برد. مهم شیوه رویارویی و حل بحران است. نمیخواهیم نگرانتان کنیم اما بهتر است کمی بیشتر راجع به دلایل و نشانههای خیانت آگاهی کسب کنیم تا بتوانیم از بروز آن پیشگیری کنیم و برای همیشه کانون خانواده را گرم و پرعشق حفظ کنیم. با دکتر روشنک امامزاده، روانشناس در این باره به گفتوگو نشستیم. نیازی نیست نسبت به همه چیز بدبین شوید، کافی است این مطلب را بخوانید.
ذاتا خائن است؟
دو عامل در بحث خیانت زوجین وجود دارد؛ در اولین عامل که فراوانی زیادی هم ندارد و در برخی افراد دیده میشود، فرد بهدلیل مشکلات شخصیتی، اخلاقی، جنسی و... به همسر خود خیانت میکند. درواقع این عامل از قبل در وجود فرد هست و فرقی نمیکند که همسر او چه کسی یا شرایط زندگی او چطور باشد، او به هر حال خیانت میکند. در حقیقت چیزی که در لفظ عامیانه گفته میشود که فردی ذاتا خیانتکار است، اشاره به همین موضوع دارد، اما باید گفت هیچ کس ذات بد و خیانتکاری ندارد بلکه اختلالاتی وجود دارد که فرد را به خیانت میکشاند.
شب پای ماهواره و تلگرام است
عامل بعدی به محیط و عوامل پیرامون فرد مربوط میشود. اولین نکته نوع ارتباط فرد با همسر خود است که ممکن است دستخوش مشکلاتی شده باشد. زن و مرد یکدیگر را درک نمیکنند، کمتر با هم صحبت میکنند و درنتیجه روزبهروز از هم دور میشوند. این دور شدن درحالی است که همه نیازها همچنان وجود دارد اما تامین نمیشود، بنابراین فرد بهدنبال شخص دیگری میگردد تا نیازهای خود را برآورده کند. بسیاری از مراجعانی که با این مشکل مراجعه میکنند عنوان میکنند که با همسر خود صحبت نمیکنند و به کسی نیاز داشتهاند که بتوانند با او حرف بزنند. این افراد عنوان میکنند که فرد دیگری توانسته به خوبی آنها را درک کند و دوست داشته باشد.
در این میان ممکن است دوری عاطفی به حدی باشد که ارتباط زناشویی هم قطع شده باشد که مسلما شرایط را بدتر خواهد کرد و میل به افراد دیگر و انگیزه برای ارتباط برقرار کردن بیشتر خواهد شد. در دسته عوامل محیطی موثر در خیانت، گستردهتر شدن ارتباطات هم قرار دارد که شبکههای اجتماعی مختلف و ماهواره و... را دربر میگیرد.
دیدن تصاویر تحریککننده، جاذبههای جنسی مختلف و... از یک سو باعث تحریک و میل به تنوع میشود و از سوی دیگر فضاهای مجازی که ارتباط با دیگران در آنها بهسادگی انجام میشود فضا را برای ارضای تنوعطلبی باز میکند، یعنی در حقیقت ماهواره و شبکههای اجتماعی و... هم زمینه تحریک را ایجاد کرده و هم فضا را برای ارتباطات غیر از خانواده فراهم میکنند. این عوامل همگی دست به دست هم میدهند تا فرد به سمت خیانت برود.
ادامه زندگی با خیانت یا جدایی؟
متاسفانه بهدلیل اینکه جوانان ما مهارت حل مشکلات را نیاموختهاند، سعی میکنند راهحل مشکلات خود را از این و آن بگیرند؛ یعنی از کسانی که خودشان هم مهارت ندارند، بنابراین متاسفانه در این مواقع معمولا خیلی هیجانی عمل میکنند. شاید در ابتدا حتی سعی کنند نشان دهند که مشکل حل شده است اما آثار آن در زندگی وجود دارد. نیش و کنایههای روزمره، به رخ کشیدن دوباره موضوع، بیاعتمادی و... تا آنجا پیش میرود که تصمیم به جدایی میگیرند؛ گاهی جدایی عاطفی در کسانی که به دلایل مختلف مجبورند با هم بمانند و گاهی هم جدایی قانونی که ثبت میشود، درحالی که بهراحتی میشد با رعایت نکتههای کوچکی که باعث مشکلات بزرگ میشود، مشکل را حل کرد.
تکلیف اعتماد چه میشود؟
کسی که خیانت دیده معمولا اعتماد خود را تا حد زیادی نسبت به افراد از دست میدهد و به نوعی بدبینی دچار میشود. چنین فردی اگر دوباره هم ازدواج کند، باز هم نسبت به فرد بعدی حس بیاعتمادی دارد و ممکن است به رفتارهای کنترلگرانه افراطی مثل چک کردنهای مداوم وسایل شخصی همسر خود روی بیاورد. گفتهاند مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید میترسد. بهعلاوه ممکن است نوعی حس انتقام هم بهوجود بیاید، زیرا از طرف همجنسان همسر خود طرد شده بوده و میخواهد انتقام آن را از تمام افراد همجنس او بگیرد.
چطور از خیانت پیشگیری کنیم؟
مسلما میتوان از خیانت پیشگیری کرد که بخشی از آن به آموزش مهارتهای زندگی پیش از ازدواج مربوط است. زن و مرد باید قبل از ازدواج و در کنار آزمایشهای مختلف که برای خون و ژنتیک و... انجام میدهند و آموزش جنسی دریافت میکنند، مهارتهای ارتباطی را هم آموزش بگیرند. زن و مرد باید بیاموزند که مشکلات خود را حل کنند، نه اینکه آن را رها کرده و بهدنبال فرد دیگری بگردند. باید مهارتهای همدلی، صحبت کردن، ابراز احساسات و... را آموخت تا زندگی زناشویی موفقی شکل بگیرد. کسانی هم که اختلالات شخصیتی و اخلاقی دارند و به سمت خیانت کشیده میشوند باید حتما تحت درمان روانشناختی قرار گرفته و مشکل خود را حل کنند.
نشانههایی برای پیبردن به خیانت
پیبردن به خیانت مسلما سخت است زیرا پنهان میشود اما اگر کمی شامه زنانهتان را به کار بیندازید، میتوانید بوی خیانت را تشخیص دهید. «ریدرز دایجست» در این مطلب برخی نشانهها را ذکر کرده که اگرچه همیشه نه، اما گاهی اوقات نشانه خیانت محسوب میشوند. البته تمام این نشانهها در صورتی برای تشخیص خیانت کاربرد خواهند داشت که جزء ویژگیهای شخصیتی همسرتان نباشند، در گذشته چنین رفتارهایی را از او ندیده باشید و بارها تکرار شوند. مسلما با یکبار مشاهده این نشانهها نمیتوان به وجود خیانت پی برد. اما اگر 3 تا 4 مورد از این نشانهها مدام در حال تکرار شدن است با مشاور مشورت کنید.
تاخیر بیعلت
مدتی است که همسرتان هر شب دیر به خانه میآید، او معمولا توضیح یک خطی برای این موضوع مطرح میکند و شما را در جریان کارهای خود نمیگذارد. در پاسخ به سوالات شما راجع به دیر آمدن به منزل معمولا پاسخهایی از این قبیل دریافت خواهید کرد: «کارم طول کشید»، «جلسه داشتم»، «رفتم باشگاه ورزش کنم» و... در چنین شرایطی باید علت اصلی دیر کردنهای او را بدانید.
دست به لباسهایم نزن
همسرتان اخیرا از شستن لباسهایش توسط شما جلوگیری میکند؛ او بارها و بارها به شما تاکید میکند که لباسهای او را نشویید تا به خشکشویی بسپارد. این میتواند هشداری باشد برای اینکه نشانههای خیانت را میتوانید در لباسها و جیبهای او بیابید. شاید رازی در لباسهای او وجود دارد که شما هنگام خالی کردن جیبها متوجه آن میشوید.
قولهایش را فراموش میکند
اگر همسرتان بهتازگی دچار فراموشی بیش از حد شده ممکن است اولویت دیگری از زندگیاش سردرآورده باشد. البته نیازی نیست که هر فراموشی را به خیانت ربط دهید، کافی است در این باره صحبت کنید. اگر دلایل او منطقی بود و به یک یا دوبار فراموشی محدود شد موضوع را فراموش کنید. اما کسی که وارد بازی خیانت شده باشد معمولا دلایل بیربط و متناقض برای فراموشیهای هر روزه خود میآورد.
ولخرجی کارت بانکی مخفی
اگر یک کارت بانکی جدید بهنام همسرتان پیدا کردهاید، هوشیار باشید. اغلب همسران درباره مسائل مالی و برنامهریزیهای خود باهم صحبت میکنند، کارتهای بانکی مشخص و احتمالا یک حساب مشترک دارند. ولخرجیهای زیاد یا داشتن یک کارت بانکی جدید که مخفی بوده، میتواند یک نشانه برای خیانت باشد.
تلفنهمراه؛ شاهراه کشف خیانت
درباره تلفنهمراه دو نکته وجود دارد؛ اگر همسرتان بیش از حد تلاش میکند که شما به تلفنهمراه او دسترسی نداشته باشید، برای آن رمزهای عجیبوغریب میگذارد که نتوان آن را یافت، گوشی را پنهان میکند یا حتی با خود به دستشویی و حمام میبرد، باید نسبت به ارتباطات او تردید کنید. بهعلاوه در آن سوی قضیه، اگر همسرتان هیچ مقاومتی نسبت به جستوجوی تلفن همراهش توسط شما ندارد و بهراحتی اجازه میدهد هر وقت خواستید تمام گوشی او را چک کنید،خیالتان راحت باشد اما اگر سه مورد دیگر از این نکات درباره او صدق میکرد ممکن است پای گوشی دیگری در میان باشد.
دوری از تختخواب مشترک
اگر میل جنسی همسرتان به شکل غیرطبیعی کاهش یافته و دیگر تمایلی به رابطه زناشویی ندارد حتما باید علت آن را جویا شوید. گاهی اوقات این کم شدن میل جنسی میتواند بهدلیل استرس، مشکلات زندگی روزمره، وجود مشکلات جنسی و جسمی، کار زیاد و خستگی و... باشد اما گاهی اوقات هم میتواند هشداری مبنی بر خیانت باشد.
آفتاب از کدوم طرف دراومده مهربون شدی؟
اگر همسرتان بهطور ناگهانی و در عرض چند هفته تا چندماه، مکررا هدیههای زیاد یا گرانقیمتی برایتان میآورد باید نسبت به رفتار او تردید کنید. به یاد داشتن مو به موی مناسبتهای تولد، ازدواج، روز زن و... و خرید گل و هدیههای گاه و بیگاه میتواند نشانهای از احساس گناه درباره یک موضوع و تلاش جهت جبران آن باشد.
دستگاه مشترک موردنظر خاموش است!
اگر تلفن همسرتان ساعات طولانی در طول روز خاموش است، پیامهایتان را پاسخ نمیدهد یا دیر پاسخ میدهد باید علت را جویا شوید.
معمولا پاسخهای قانعکنندهای در این باره نمیشنوید و بهانههایی مثل «وقت نداشتم»، «کار داشتم»، «جلسه بودم» و... در این زمانها مطرح میشوند. مسلما پاسخ دادن یک پیام حتی در مواقع ضروری بیش از دو دقیقه طول نمیکشد، پس احتمالا موضوع دیگری در میان است.
بذار تو حال خودم باشم
اگر همسرتان در ارتباط با شما یا فرزندان شکاف ایجاد کرده، کمتر در جمعهای خانوادگی حضور مییابد، حضور در جمع او را عصبی میکند و... شاید شخص دیگری او را به خود مشغول کرده است. شخصی که دوست دارد بیشتر وقت خود را به او اختصاص دهد، بنابراین وقت کمتری برای خانواده خود خواهد داشت.