تعریف یبوست یا خشکی مزاج ودرمان آن

تعریف یبوست یا خشکی مزاج | Constipation

بیماری یبوست و یا همان خشکی مزاج یک نوع اختلال دستگاه گوارشی می باشد که به صورت دفع سخت همراه با درد و سختی می باشد و در هر سنی، از کودکی تا سنین پیری دیده می شود.

بعضی اشخاص فکر می کنند که دچار یبوست شده اند، به خاطر اینکه هر روز دفع مزاج ندارند. به هر حال کسانی دفع طبیعی دارند که ۳ بار در روز و یا ۳ بار در هفته دفع مزاج دارند. یبوست یک علامت است، نه بیماری. غالبا اکثر افراد یک بار یبوست را تجربه کرده اند و این به علت رژیم غذایی فقیر از نظر تغذیه ای می باشد. بیشتر یبوست ها موقتی و گذرا می باشند.

علت اصلی آن کندی در سرعت عبور مواد دفعی از روده بزرگ است که منجر به جذب بیشتر آب مواد دفعی شده و در نتیجه مدفوع خشک تر می شود و عاملین آن از کم آبی و مصرف کم فیبر غذایی تا بیماری هایی مثل دیابت، کم کاری تیروئید و تومورهای روده بزرگ متفاوت می باشد

علل تشدید کننده آن شامل:

۱٫کم نوشیدن آب و مایعات دیگر

۲٫کمبود سبزی، سالاد و میوه در رژیم غذایی

۳٫نداشتن تحرک و عدم فعالیت فیزیکی مناسب با هر سن و سالی

۴٫خوردن بعضی از دارو های کاهنده فشار خون و چربی خون

۵٫سایر علل مثل افزایش سن، حاملگی، افسردگی، بیماری های روده تحریک پذیر، مصرف مواد مخدر مثل متادون، تریاک و ترامادول

نکته مهم

پروسه دفع مواد دفعی یک پروسه بسیار حساس و وقت گیر و پیچیده می باشد که از مرحله خوردن مواد غذایی از دهان تا مرحله جذب مواد غذایی در معده و روده باریک و بزرگ تا دفع از طریق مقعد تداوم دارد. اما گذشت از مراحل بالا، مهم ,زمان مناسب جهت دفع می باشدو هرگز نباید این مرحله با عجله و سریع اتفاق بیفتد. معمولاً افراد بعد از بیدار شدن از خواب و یا بعد از خوردن صبحانه احساس دفع می نمایند که زمان بسیار مناسبی است و بهتر است این کار در منزل و قبل از رفتن به سرکار اتفاق بیفتد زیرا در محیطهای کاری زمان و توالت مناسب و بهداشتی پیدا نمی شود و این خود منجر به نگه داشتن عمل دفع و ایجاد یا تشدید یبوست می شود. پس یکی از مهم ترین نکات تاثیر از مواد غذایی، آب و فیبر، داشتن زمان مناسب و مشخص برای دفع است و این بهتر است که مکرر و بدون زمان مناسب اقدام به دفع شود، پس سعی کنید در محیط مناسب و بهداشتی و مطبوعی درتوالت منازل خود اقدام نماییم که این خود کمک بزرگی به عمل دفع و جلوگیری از یبوست میباشد.

درمان یبوست یا خشکی مزاج

مهم ترین اصل در درمان یبوست پرهیز از علل ایجاد کننده آن مثل بی تحرکی، عدم مصرف شیر و آب و درمان بیماری های زمینه مثل کم کاری تیرویید و در نهایت قطع و یا تعویق داروهای ایجاد کننده یبوست می باشد. پس اصل اول درمان اصلاح الگوی غذایی افراد در جهت کمتر مصرف کردن غذای چرب و سرخ کردنی و کم فیبر و افزایش فیبر در آب در رژیم غذایی می باشد

از نوشیدن چای غلیظ و قهوه خودداری شود.

هم چنین توجه به تحرک کافی و ورزش منظم روزانه و برقراری نظم برای ساعات دفع می شود و در نهایت اگر با رعایت موارد فوق موفق به کنترل یبوست نشدیم می توان از داروهای ملین مثل هیدروکسید منیزیم، روغن کرچک،  و غیره استفاده نمود

توصیه های مهم:

۱٫در رژیم غذایی فرد از حبوبات، نان سبوس دار، میوه و سبزیجات تازه استفاده کنید و سعی نمایید میوه های تازه را با پوست میل نمایید، میوه های آبدار موثرتر هستند، سبزی جات را به صورت خام میل کنید، سوپ را در غذای خود جای دهید. در سالاد خود حتماً از روغن زیتون استفاده کنید

۲٫غذای خود را در یک ساعت مشخص میل کنید

۳٫هر روز حداقل بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه و به صورت منظم ورزش کنید، حتماً صبح ها بعد از بیدار شدن و صرف صبحانه به توالت بروید و کمی بعد از غذا استراحت کنید

عوارض یبوست درمان نشده:

این عارضه منجر به عدم تفکر افراد می شود و نگران می شوند که مبادا دچار بیماری های سختی دردستگاه گوارش شده باشند، هم چنین در بلند مدت تجربه خون ریزی از مقعد و ایجاد هموروئید و شقاق بسیار دردناک و اذیت کننده می باشد می شود.

توصیه درمانی:

هرگز نسبت به احساس دفع به علت مشغله کاری و نداشتن زمان بی توجهی ننمایید زیرا نگه داشتن مدفوع ، آسیبی جدی به روده های شما می رساند که منجر به کم شدن تحرک روده ها و تشدید یبوست می شود

سایت دکتر تاج بخش (متخصص جراحی عمومی وبیماریهای مقعد)