مرواريدهاي امام سجاد(ع) در مورد اخلاق اجتماعي

مرواريدهاي امام سجاد(ع) در مورد اخلاق اجتماعي

1.  لاحَسَبَ لِقُرَشيًّ و لاعَرَبِيٍّ إلاّبِتواضُعِ و لاكَرَمَ إلاّ بِتَّقوى ؛¹

قريشى (از خاندان جد پیامبربودن) و عرب را افتخارى نيست مگر به فروتنى ، و هيچ كرامتى نيست مگر به تقوا .

2. اَللّهُمَّ... وَ اَجْرِ لِلنّاسِ عَلى يَدِىَ الْخَيْرَ وَ لا تَمْحَقْهُ بِالْمَنِّ وَ هَبْ لىمَعالىَ الاَْخْلاقِ وَ اعْصِمْنى مِنَ الْفَخْرِ؛²

خدايا به دست من براى مردم خير و نيكى جارى ساز و آن را با منّت‏گذارى من تباه مكن، و مرا اخلاق والا عطا فرما و از فخرفروشى نگاه‏دار.

3.  اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَـيِّرُ النِّعَمَ: اَ لْبَغْىُ عَلَى النّاسِ وَ الزَّوالُ عَنِ الْعادَةِ فِىالْخَيْرِ وَ اِصْطِناعِ الْمَعْروفِ وَ كُفْرانِ النِّعَمِ وَ تَرْكِ الشُّكْرِ قالَ اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ: «اِنَّ اللّه‏َ لايُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى يُغَيِّروا ما بِاَ نْفُسِهِمْ...»؛ ³

گناهانى كه باعث تغيير نعمت‏ها مى‏شوند، عبارت‏اند از: تجاوز به مردم، ترك نمودن عادت‏هاى كار خير و خوب و كفران نعمت و ترك شكر، زيرا خداوند عزّوجلّ مى‏فرمايد:«خداوند سرنوشت هيچ ملتى را تغيير نمى‏دهد، مگر اين‏كه خودشان تغيير روش دهند... ».

4. قُلْتُ لِعَلىِّ بْنِ الْحُسَينِ عليه‏السلام اَخْبِرنىِ بِجَميعِ شَرايِـعِ الّدينِ، قالَ عليه‏السلام:قَوْلُ الْحَقِّ وَ الْحُكْمُ بِالْعَدْلِ وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ؛ ⁴

به امام سجّاد (ع) عرض كردم: مرا از تمام دستورهاى دين آگاه كنيد، امام (ع) فرمودند : حقگويى، قضاوت عادلانه و وفاى به عهد.

5. مَن كَرُمَت عَلَيهِ نَفسُهُ هانَت عَلَيهِ الدُّنيا؛ ⁵

هركه خود را ارجمند شمارد ، دنيا را پست انگارد.

6. مَن قَنَعَ بِما قَسَمَ اللّه‏ُ لَهُ فَهُوَ مِن أغنَى النّاسِ؛ ⁶

هر كه به قسمتى كه خدايش داده قانع باشد ، همو ، بى‏نيازترينِ مردم‏است.

7. اِتَّقُوا الكِذبَ الصَّغيرَ مِنهُ وَالكَبيرَ في كُلِّ جِدٍّ وهَزلٍ؛ ⁷

از دروغ بپرهيزيد ، چه خُرد و چه بزرگ ، چه به جدّ و چه به هزل.

8.  إنَّ اليَهودَ أحَبّوا عُزَيرًا حَتّى قالوا فيهِ ما قالوا ، فَلا عُزَيرٌ مِنهُم ولا هُم مِن عَزَيرٍ . وإنَّ النَّصارى أحَبّوا عيسى حَتّى قالوا فيهِ ما قالوا ، فَلا عيسى مِنهُم ولا هُم مِن عيسى .
   وإنّا عَلى سُنَّةٍ مِن ذلِكَ ، إنَّ قَومًا مِن شيعَتِنا سَيُحِبّونَنا حَتّى يَقولوا فينا ما قالَتِ اليَهودُ في عُزَيرٍ وما قالَتِ النَّصارى في عيسَى بنِ مَريَمَ ، فَلا هُم مِنّا ولا نَحنُ مِنهُم ⁸

يهود، عزير را چندان دوست داشتند كه درباره او گفتند آن چه گفتند [و با اين حرفها كار را به جايى رساندند كه] نه عزير از آنان است و نه آنان از عزير؛ نصارا نيز عيسى را چندان دوست داشتند كه درباره او گفتند آن چه گفتند، پس نه عيسى از آنان است و نه آنان از عيسى.
درباره ما نيز همين شيوه پيموده خواهد شد؛ گروهى از شيعيان ما، آن قدر ما را دوست خواهند داشت كه راجع به ما همان چيزى را بگويند كه يهود درباره عزير گفتند و نصارا درباره عيسى بن مريم؛ اين گروه از ما نيستند و ما نيز از آنان نمى‏باشيم.

9.  كَثرَةُ النُّصحِ يَدعوإلَى التُّهمَةِ ⁹

نصيحت زياد باعث‏بدبينى و تهمت مى‏شود.

10.  لا عِبادَةَ إلّا بالتَفَقُّهِ .¹⁰

هيچ عبادتى جز با شناخت ارزش ندارد.

11. كانَ آخِرُ ما أوصى بِهِ الخِضرُ مُوسى بنَ عِمران عليهماالسلامأن قالَ لاتُعَيِّرَ نَّ أحَدا بِذَنبٍ ؛ ¹¹

آخرين سفارش حضرت خضر به حضرت موسى اين بود كه : هرگز كسى را به سبب گناهش خوار نكن .

زيرنويسها :

1. آينه يادها > حدیث شماره : 200458

1. چهل چلچراغ (چهل چهل حديث) > حدیث شماره : 300157
2. معانى الاخبار، ص 270

     4-  چهل چلچراغ (چهل چهل حديث) > حدیث شماره : 300848

     5-  گزيده تحف العقول > حدیث شماره : 500120

     6-  گزيده تحف العقول > حدیث شماره : 500121

                7-  گزيده تحف العقول > حدیث شماره : 500122

                    8-  اهل بيت در قرآن و حديث ج2 > حدیث شماره : 801249

        9- منتخب میزان الحکمه > حدیث شماره : 1206095

    10- منتخب میزان الحکمه > حدیث شماره : 1203935

    11-  آينه يادها > حدیث شماره : 200819

محمد صالحی – 17/ 4 / 90

@beshnofekrkon

http://mahsan.rasekhoonblog.com