غذاهای سنتی در میان ایرانیان محبوبیت زیادی دارند. فرقی نمی‌کند در کجای کشورمان ساکن باشید، درهرحال لذت و طعم خاص غذاهای سنتی مناطق دیگر می‌تواند شمارا سر ذوق بیاورد و سفره‌هایتان را رنگین کند. در این مطلب سعی کرده‌ایم پرطرفدارترین غذاهای استان خراسان رضوی را معرفی کنیم. اما به یاد داشته باشید در معرفی مواد و ترکیبات اصلی ممکن است مغایرتی با دستورهای پختی که شما می‌دانید داشته باشد.
اشکنه
اشکنه یکی از خوراک‌های لذیذ ایرانی است که معمولاً همراه با نان میل می‌شود. این غذا قدمتی طولانی دارد و خواستگاه آن به خراسان برمی‌گردد. اشکنه چه در استان خراسان و مشهد چه درتمام ایران طرفداران خاص خودش را دارد. این خوراک سنتی انواع مختلفی دارد که با توجه به مواد به‌کاررفته در آن نام‌های مختلفی مانند اشکنه سیب‌زمینی، اشکنه پیاز، اشکنه سیب‌زمینی پیاز، اشکنه اودوغ و اشکنه اوجز دارند. از این میان شاید اشکنه سیب‌زمینی پیاز، رایج‌ترین نوع این غذا باشد. ترکیبات اصلی اشکنه شامل روغن، تخم‌مرغ، پیاز، شنبلیله یا مرزه خشک، آرد گندم، سیر، رب گوجه‌فرنگی، نمک، زردچوبه و ادویه‌های دیگر می‌شود. این غذای سوپ مانند، بسیار خوشمزه است- سریع آماده می‌شود و در شب‌های سرد زمستان می‌تواند زینت‌بخش سفره‌هایتان باشد.
کمه جوش
کمه جوش یکی از غذاهای سنتی سبزوار است که در تمام استان خراسان طرفداران بسیاری دارد. این غذا همان‌طور که از نامش پیداست با کمه (نوعی فرآورده‌ی لبنی مشابه ماست چکیده) تهیه می‌شود. در حالت سنتی و اصیل، کمه جوش را باید به همراه سبزی‌خوردن و خوراک بادمجان یا نیمرو میل کرد تا تجربه‌ای مشابه مردم بومی سبزوار داشته باشید. ترکیبات اصلی این غذا شامل کمه، گوجه‌فرنگی، تره، نعناع، پیاز، گردو، کشک، کره (ترجیحاً کره محلی)، زردچوبه، فلفل، نمک و روغن است. البته می‌توان به‌جای کمه در این غذا ماست چکیده هم‌ریخت، اما طعم واقعی آن با کمه نمایان می‌شود. اگر دنبال غذایی ساده و سریع هستید، کمه جوش را در برنامه‌ی غذایی‌تان قراردهید.
حليم عدس خراسانی
همه‌ی ما بدون شک با حلیم که یکی از محبوب‌ترین غذاهای ایرانی است آشنایی داریم. در خراسان اما علاوه بر حلیم معمولی، نوعی حلیم را با عدس پخت می‌کنند که به حلیم‌عدسی مشهور است. برای پخت این حلیم از ارزن بدون پوست، گوشت چرخ‌کرده، عدس، سیر، پیازداغ، جعفری، کشک، نعناع، زعفران، نمک و فلفل استفاده می‌شود. البته با توجه به دستور پخته مختلف، استفاده از مواد نیز متفاوت می‌شود.
ساطری پلو
یکی از غذاهای پرطرفدار و سنتی استان خراسان رضوی ساطری پلو است که البته جزو غذاهای سنتی استان‌های خراسان جنوبی و شمالی هم محسوب می‌شود. این پلوی لذیذ را می‌توان به‌عنوان غذایی کامل بر سر سفره گذاشت. بدون شک ظاهر زیبا و رنگی این غذا زینت‌بخش سفره‌ی هر بانوی هنرمند ایرانی خواهد بود. ترکیبات اصلی ساطری پلو شامل برنج، هویج، گوشت چرخ‌کرده، پیاز، کشمش پلویی،زعفران و روغن است.
آش آبکش
آش آبکش یا رشته سوزمه یکی از غذاهای بومی قوچان در خراسان رضوی محسوب می‌شود و در تمام طول سال، حتی فصل گرما طرفداران بسیاری دارد. به‌علاوه اگر به سیر علاقه دارید، این غذا شمارا راضی خواهد کرد. برای تهیه‌ی این آش لذیذ به موادی همچون رشته آشی، سیر، ماست، روغن، نمک، زردچوبه و نعنا نیاز است. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، مواد اولیه برای پخت آش آبکش بسیار ساده است، بنابراین می‌توانید به‌عنوان غذایی کم‌خرج و مغذی روی آن حساب کنید.
قروتو
قروتو؛ یا آب کشک یکی از غذاهای بومی بجنوردی‌ها است. این غذا شباهت زیادی با کمه جوش دارد، اما طعم خاص خودش را نباید نادیده گرفت. به‌طورکلی در خراسان غذاهای آبکی مانند آش و سوپ طرفداران زیادی دارد، بنابراین قروتو هم در این میان قرار می‌گیرد. مردم محلی بجنورد به این غذا علاقه‌ی بسیاری دارند و ماهی چند بار می‌توان آن را بر سر سفره‌هایشان دید. ترکیبات اصلی قروتو یا آب کشک شامل سبزی خردشده (تره، جعفریِ، ترخون)، کشک ماست، پیاز، گردو خردشده، روغن حیوانی یا کره، شیرین‌بیان، نعنا خشک، نمک و زردچوبه می‌شود. همچنین شیوه‌های متفاوتی برای پخت آن وجود دارد که ممکن است مواد اولیه‌ی آن تا حدودی با این لیست فرق کند.
آش بلغور گندم نيشابور
بعد از ورود اسلام به ایران، نذری دادن در ایام سوگواری به‌رسم دیرینه‌ی اغلب ما تبدیل‌شده است و به بهانه‌های مختلفی دورهم جمع می‌شویم تا با پخت غذاهای سنتی ایرانی، نذر و دین خود را ادا کنیم. در هر گوشه از کشورمان با توجه به فرهنگ مردم، غذاهای سنتی همان منطقه را برای نذری دادن انتخاب می‌کنند. آش‌ها معمولاً برای نذری گزینه‌ای مناسب هستند که طرفداران زیادی هم دارند. آش بلغورگندم نيشابور یکی از غذاهای سنتی و بسیار خوشمزه‌ی استان خراسان است و همان‌طور که از اسمش مشخص است، خواستگاه اصلی آن به نیشابور می‌رسد. مردم این شهر علاقه‌ی زیادی به این غذا دارند و به همین خاطر در روزهای عزاداری، با تهیه‌ی آش بلغور نیشابوری در حجم زیاد، سنت‌های دیرین خود را اجرا می‌کنند. ازجمله ترکیبات اصلی این نوع آش می‌توان به نخود، لوبیا قرمز باقالی، عدس، بلغور گندم، بادمجان، گوجه‌فرنگی، پیاز، سبزی‌هایی مانند تره، جعفری، گشنیز و شووید، روغن، نمک و فلفل اشاره کرد. اگر می‌خواهید آشتان خوشمزه‌تر شود، در صورت تمایل می‌توانید از گوشت گوسفندی و آب قلم گاو هم در ترکیبات آن استفاده کنید.
آش حلبه و زيره نيشابور
آش حلبِه و زيره نيشابور یکی دیگر از غذاهای بومی نیشابور است. حلبه نام دیگر شنبلیله است. شنبلیه برای درمان، کم‌خونی، ترس، راشیتیسم، خنازیر، لنفاتیسم، دیابت و تقویت لوزالمعده مفید است، این گیاه به حدی خاصیت دارد که حتی پیامبراسلام(ص) هم مصرف آن را توصیه کرده است. آش حلبه و زیره، یکی از غذاهای مناسب برای زنانی است که به تازگی زایمان کرده‌اند. برای تهیه‌ی این آش خوشمزه از موادی همچون برنج، حلبه، زیره‌ی سیاه، زردچوبه و نمک استفاده می‌کنند. البته می‌توان برای خوشمزه‌تر شدن آن، به برنج در حال جوش مقداری آلوبخارا اضافه کرد. در ضمن اگر طعم شیرین را دوست داشته باشید، می‌توانید به جای نمک از شکر استفاده کنید.
توگی سرداغی
توگی سرداغی یکی دیگر از غذاهای محلی خراسان رضوی است که ترکیبات اصلی آن شامل گوشت چرخ‌کرده، عدس، کشک، اَرزن، پیازداغ، نعنا داغ، زردچوبه، نمک و فلفل است. لازم به ذکر است که توگی بیشتر در فصل زمستان پخت می‌شود. این غذا را از جوشاندن ارزن و گاورس پوست‌کنده یا خردشده تهیه می‌کنند. امروزه می‌توان در برخی مغازه‌های شهر فردوس این خوراکی خوشمزه را خریداری کرد.
