مقطعات مسعود سعد سلمان

مرا منجم هشتاد سال عمر نهاد

ز عمر دوستی امید من بر آن افزود

خدای داند من دل در او نمی بندم

که باد پیمود آن کس که آسمان پیمود

تو خود چنین گیر آخر نه پنجه و دو گذشت

هر آنچه خوشتر گیتی ز عمر من بربود

امید خوشه چه دارم دگر که داس فنا

دو بخش تازه از گشت عمر من بدرود

فلک بفرسود آن قوت جوانی من

چو ضعف پیری آمد نداندش فرسود

ای روی نکو سلامتت باد

من در غم تو تو با دلی شاد

رفتی و شدی مرا نبردی

ایزد به سلامتت بیاراد

هر زمانی تنم چو زیر شود

بر سر خلق در نفیر شود

خار گردد مرا گل اندر دست

خار بر دشمنم حریر شود

سخن من از آن بود سوزان

کاتش دل همی ضمیر شود

به چنین رنج کز زمانه مراست

کودک هفت ساله پیر شود

از همه مردمان بر آن بخشای

که به دست هوا اسیر شود

هر زمانی ز بخت بد سوی من

نا امیدی همی سفیر شود

دره گر بر سرم فرود آید

به گرانی که ثبیر شود

به زمستان سرد بر سر من

شرر نار زمهریر شود

ای خداوند رحمت ایزد

بر تن و دولت جوان تو باد

به همه کام ها و نهمت ها

چرخ گردنده در ضمان تو باد

همه ساله همه مصالح ملک

در بیان تو بنان تو باد

بر همه نامه های جود و کرم

به همه وقت ها نشان تو باد

بر سر دولت هنرمندان

سایه عدل جاودان تو باد

بهر اندیشه صلاح و صواب

در یقین تو گمان تو باد

ملجاء سروران سرای تو شد

مسند سروری مکان تو باد

هر که او را زمانه بیم کند

در پناه تو و امان تو باد

آفتابی و تا جهان باشد

حضرت عالی آسمان تو باد

فتح و نصرت بهر چه رای کند

در رکاب تو و عنان تو باد

ناتوانی نصیب دشمن توست

تندرستی همه از آن تو باد

جان ما بندگان که داد به ما

جان هر کس فدای جان تو باد

خواجه عمید صاحب دیوان مولتان

فرزانه ایست کافی و آزاده ایست راد

در عالم عطیت معطی چو او نبود

وز مادر کفایت کافی چو او نزاد

چون ابر بر بساط سخا راد کف نشست

چون کوه در مصاف هنر پر دل ایستاد

راهی که او سپرد به همت نکو سپرد

رسمی که او نهاد به حشمت نکو نهاد

هرگز به هیچ مکرمت از خود عجب نکرد

روزی به هیچ تربیت از ره نیوفتاد

نه چون تنگ دلان بفزایش نمود فخر

نه چون سبکسران به ستایش گرفت باد

تا شد گشاده ما را یک در به صحبتش

بر ما ز شادمانی صد در فزون گشاد

چونین که در فراقش بودیم بس غمین

والله که از وصالش هستیم سخت شاد

پیوسته شاد باد که شادیم ازو همه

زو خرمیم سخت که در خرمی زیاد

هست او چنانکه باید و چون او ز خلق نیست

بادا چنانکه خواهدو بدخواه او مباد

ای خداوند رای سامی تو

مملکت را همی بیاراید

عزم تو ملک شاه را تیغ است

که چو تیغش ز زنگ بزداید

از غم و رنج و انده و تیمار

این تن من همی بفرساید

چشم سمج سیه همی بیند

پای بند گران همی ساید

بسته اندم چو شیر و بر تن من

چرخ دندان چو شیر می خاید

بند من مار گرزه گشت و فلک

هر زمانم چو مار بفساید

شد تن من چنان که گر خواهد

مگس آسان ز جای برباید

این همه هست و محنت پیری

هر زمان سستیی درافزاید

کار اطلاق من چو بسته بماند

که همی ایزدش به نگشاید

مر مرا حاجتی همی باشد

وز دلم خارشی همی زاید

محملی باید از خداوندم

که ازو بوی لووهور آید

که همی ز آرزوی لوهاور

جان و دل در تنم همی پاید

گر چه او میر محمل شاهی

پر پهن و بزرگ فرماید

اندرین سمج شدت سرما

این تنم را چو زهر بگزاید

چون امیدم بریده نیست ز تو

همه رنجی که بایدم شاید

اهل بخشایشم سزد که دلت

بر تن و جان من ببخشاید

جز ز من هیچ کس بود که تو را

به سزا در زمانه بستاید

بنده تو هزار دستانیست

که همی جز ثنات نسراید

اگر اسیر کسی ام که میر خوبان شد

نه من نخست کسی ام کاسیر خوبان شد

شکیب کردن نادلپذیر دان ز دلی

که بسته سخن دلپذیر خوبان شد

نباشد ایمن گر کوه را سپر سازد

تنی که او هدف زخم تیر خوبان باشد

آگاه نیست آدمی از گشت روزگار

شادان همی نشیند و غافل همی رود

دل بسته هواست گزیند ره هوا

تن بنده دل آمد و با دل همی رود

گر باطلی به بیند گوید که هست حق

حقی که رفت گوید باطل همی رود

ماند بر آن که باشد بر کشتیی روان

پندارد اوست ساکن و ساحل همی رود

چون به بنفشه ستان کز شب دیجور زاد

تازه سمن ها شکفت ار نفس بامداد

گویی هر زر و سیم که داشت در مغز دل

خاک به رخ برفشاند سنگ به دل در نهاد

عجب آمد مرا ز آدمیی

که تو را بیند و نگه نکند

آفتابی اگر زمانه تو را

ناگهان از حسد سیه نکند

دور وی چنین بود که رعناست

طیره شده و روان پر درد

یک روی ز شرم دوستان سرخ

یک روی ز بیم دشمنان زرد

تاری از موی من سپید نبود

چون به زندان فلک مرا بنشاند

ماندم اندر بلا و غم چندان

که یکی موی من سیاه نماند

تا جهان باشد ملک مسعودی باد

کاین جهان گشت از ملک مسعود شاد

در زمانه دیده رادی ندید

هیچگه همچون ملک مسعود راد

که بهمت چون ملک مسعود چرخ

نه بسطوت چون ملک مسعود باد

چون شراب عدل نو شد مملکت

گیرد از نام ملک مسعود یاد

رادی از کف ملک مسعود رست

نصرت از تیغ ملک مسعود زاد

آز محرومان ملک مسعود برد

داد مظلومان ملک مسعود داد

این جهان شاد از ملک مسعود شد

تا جهان باشد ملک مسعود باد

اشعبی را اجل به دوزخ برد

زندگانی مردمان مزه داد

پسرش را خدای مزد دهد

پیش از آن کآن پلید را بزه داد

آن شب که دگر روز مرا عزم سفر بود

ناگاه ز اطراف نسیم سحر آمد

بوی تبتی مشک و گل سرخ همی زد

وآن ترک من از حجره چو خورشید برآمد

زآن دیده چون نرگس چون دیده نرگس

در دیده تاریک به وقت سحر آمد