"زای‌زکس" این کلمه‌ی عجیب اسم شهری در کالیفرنیای آمریکا است. شهری کوچک که زمانی مردمانی در آن‌جا زندگی می‌کردند اما امروزه به مرکزی تحقیقاتی تبدیل شده است. اما زای‌زکس چگونه به وجود آمد و چرا این نام برایش انتخاب شد؟

هنگام رانندگی در جاده و بین شهر‌های لس‌آنجلس و کالیفرنیا، وقتی از کنار صحرای موهاوی می‌گذرید، به یک تابلوی خروجی بر‌می‌خورید که نام عجیبی روی آن نوشته شده‌ است. به سمت "زای‌زکس". پس از ۴.۵ مایل رانندگی در جاده‌ای نیم‌آسفالت و نیم‌خاکی به خانه‌ی بهداشتی می‌رسید که خالی است. این خانه‌ی بهداشت به نام بهار زای‌زکس، توسط وزیر خود اختیار (وزیری که اختیارات قانونی ندارد و فقط اسما وزیر است) در سال ۱۹۴۰ ساخته شد. امروز این خانه‌ی بهداشت مقر مرکز مطالعاتی صحرایی است و رودخانه‌ی مصنوعی این ناحیه که توسط دکتری قلابی ساخته شد، محل زندگی نوعی ریزماهی در حال انقراض است. 

نام اولیه‌ی این شهر سودا اسپرینگز (Soda Springs) بود چرا که در این‌جا فصل بهار واقعی وجود داشت و محل مورد علاقه‌ی سرخپوستان برای یافتن آب تازه بود. این منطقه دارای معدن سنگی از ماقبل تاریخ است و به همین دلیل تبدیل به مکانی برای استخراج معدن شد. در سال ۱۹۴۴ فردی به نام کرتیس هو اسپرینگر (Curtis Howe Springer) زمینی به مساحت ۵۱۰۰۰۰۰۰ متر مربع برای استخراج معدن در این ناحیه خریداری کرد و اسم منطقه را زای‌زکس گذاشت. او معتقد بود روزی زای‌زکس آخرین حرف الفبای انگلیسی خواهد شد. 

اسپرینگر افراد بی خانمان لس‌آنجلس را برای ساختن شهرستانی مجهز در این منطقه استخدام کرد. این شهر کوچک دارای هتلی دوبلکس با ۶۰ اتاق، یک کلیسای کوچک، یک چشمه‌ی آب معدنی با استخری به شکل صلیب و حمام آب گرم طبیعی بود. اسپرینگر در بلوار آرزو‌های شهر، قصری برای خود ساخت. همچنین استودیویی برای رادیو، باند فرودگاه خصوصی به نام زای‌پورت و رودخانه‌ای مصنوعی در آن چشمه‌ی آب معدنی به نام رودخانه‌ی تیواندی (Tuendae) ساخت.

اسپرینگر ادعا می‌کرد که یک فیزیکدان و کشیش متدیسم است. در‌حالی‌ که هیچ‌کدام از آن‌ها نبود. در طی ۳۰ سال او محصولات پزشکی خود را به افراد سالمند می‌فروخت و همچنین این محصولات را به سراسر دنیا برای درمان انواع بیماری‌ها حتی سرطان و طاسی صادر می‌کرد. از میان محصولات پزشکی او می‌توان به درمان‌های معجزه‌آسا با نوعی چای و درمان طاسی با محصولات مختلف اشاره کرد. 

اسپرینگر با طمع و فروش زمینی که متعلق به او نبود، موقعیت خود را خراب کرد. پلیس فدرال جلوی فعالیت‌های غیر قانونی او را گرفت و اسپرینگر را از آن‌جا اخراج کرد. او با اتهام تصرف زمین در دادگاه مجرم شناخته شد. دولت همه‌ی زمین‌ها را از او پس گرفت و همچنین چند سالی به زندان محکوم شد. پس از آزادی به لاس‌وگاس رفت و ۱۲ سال پایانی عمر خود را در آن شهر گذراند. اگر چه شهری که او زای‌زکس نامیده بود به نقشه‌ی جغرافیایی آمریکا در سال ۱۹۸۴ وارد شد. 

امروزه این شهر در اختیار مقر مرکز مطالعاتی صحرایی دانشگاه کالیفرنیا است. در این مرکز تحقیقاتی در خصوص آب و هوای خشک و باستان‌شناسی تحقیق می‌کنند. اکثر ساختمان‌ها هنوز پابرجا هستند و به عنوان محل تحقیق مورد استفاده قرار گرفته‌اند. همچنین رودخانه‌ی مصنوعی تیواندی در این ناحیه، تنها زیستگاه باقی‌مانده برای نوعی ریزماهی در حال انقراض است. 

در باره‌ی این شهر حداقل ۲ فیلم بسیار جالب ساخته شده‌ است. یکی از این فیلم‌ها در سال ۲۰۰۶ با نام "جاده‌ی زای‌زکس" بیرون آمد.