ایکنا/مفسر قرآن کریم و صاحب تفسیر ارزشمند تسنیم ضمن تبیین وجه کرامت انسانی که در مقام خلیفة اللهی نهفته است به زیارت جامعه کبیره در وصف خلفای الهی اشاره کرد و گفت: زیارت جامعه کبیره تفسیر ولایت ائمه(ع) است.
آیت‌الله‌العظمی عبدالله جوادی آملی امروز 21 فروردین ماه در درس تفسیر خود در مسجد اعظم با اشاره به تعبیر «فرض النبی» گفت: وقتی فرض النبی گفته می‌شود یعنی چیزی را که غیرخدا بیان کرده است خواه خود پیامبر گفته باشد و یا امام اما منظور این نیست که ایشان از جانب خود مسئله‌ای را بیان فرمایند.
وی ادامه داد: در روایات ده‌گانه که کلینی در این زمینه نقل کرده، فرموده برخی روایات یا ضعیف‌اند و یا مجعول ولی برخی از آنها حسن و موثق است؛ در یکی از این روایات آمده است که پیامبر و ائمه واسطه هستند و واسطه هم حرف خود را نمی‌زند بنابراین این طور نیست که پیامبر برابر ادله ظنیه مانند مرجع تقلید به فتوایی دست بزند.
این مفسر قرآن اظهار کرد: آیا پیامبر از آن جهت که مانند مرجع تقلید است حکمی را می‌فهمد و یا نه سابقه وحی و الهام دارد و در وحی و الهام جست و جو می‌کند که مسلما وجه نخست درست نیست.
خلافت؛ مهمترین سمت پیامبر(ص)
وی ادامه داد: سمت پیامبر، نبوت، رسالت و هم خلافت است؛ پیامبر این دو سمت را که دارد سمت سوم جامع آن دو قبلی است یعنی از جهتی که خبر و گزارش را از خدا می‌گیرد نبی است و به مردم می‌رساند می‌شود رسول و رسول بماهو رسول حرفی از خودش ندارد و خلافت جامع آن دو می‌شود.
وی ادامه داد: خلیفه از جهت خلیفه بودن حرف مستخلف عنه را می‌زند و عامل کرامت انسان خلافت اوست که خلافت معصومانه برای انبیاء و ائمه و خلافت عادلانه برای مومنان هم ممکن هست.
صاحب تفسیر تسنیم بیان کرد: انسان چون جانشین کریم است کرامت دارد بنابراین کسی که راز کرامتش در خلافت کسی است باید کارهای او را انجام دهد و ممکن نیست کسی در سفره خلافت الهی بنشیند و حرف از خودش بزند در این صورت نان خلافت خدا را خورده و حرف خودش را زده که غاصب است بنابراین پیامبر اگر حرف خودش را بزند دیگر رسول و خلیفه نخواهد بود.
پیامبر و امام مستقلا کاری نمی‌کنند
این مفسر قرآن بیان کرد: در نظام تکوین این طور نیست که امام و پیامبر مستقلا معاذالله کاری انجام بدهند؛ وجه دوم این است که خداوند مقارن اراده و تصمیم اینها اراده می‌کند که عقلا محال نیست ولی این هم در روایات منع شده و فقط در معجزات اینگونه است.
صاحب تفسیر تسنیم گفت: همان طور که تفویض در تکوین دو وجه داشت در نظام تشریع نیز همین طور است؛ رسول گاهی چندین روز منتظر وحی می‌ماند تا وحیی نازل شود زیرا رسول باید پیام‌رسان مرسل باشد و وجه دیگر این است که اصلا حرم امن نبوت این است که در مسیر وحی زندگی کند در بحث مخلصین اشاره شد که چرا شیطان به آنان دسترسی ندارد که عرض کردیم مرتبه تقوایشان طوری است که شیطان به آن مرتبه دسترسی ندارد نه اینکه بخواهد به آنها احترام بگذارد اما برای ما شیطان راه می‌یابد و حق را برای ما باطل جلوه می‌دهد.
وی افزود: در دعای ختم قرآن صحیفه سجادیه آمد است که خدایا تو ما را وارث پیامبر قرار دادی و ما را مفسر قرآن قرار دادی و به ما آموختی یعنی هرچه دارند از خداست و پیامبر و اهل بیت به جایی رسیده‌اند که در آنجا جز حق چیزی دیگر نیست و هر چه می‌فهمند و می‌گویند حق است و باطل و وهم در آنجا راهی ندارد اما برای ما بدلی نشان می‌دهد.
این مرجع تقلید برای تبیین این مسئله مثالی عنوان کرد و گفت: کتابخانه‌ای هزاران جلدی را در نظر بگیرید که در همه قفسه‌های آن، قرآن است، آیا کسی شک می‌کند که غیر قرآن کتاب دیگری هم باشد در حالی که مطمئن است اساسا در اینجا وهم و اشتباه راهی ندارد.
معصومان هرگز دچار وهم و خیال نمی‌شوند
آیت‌الله جوادی آملی عنوان کرد: بهشت به مراتب پایین‌تر از مقام مخلصین است ولی در همین بهشت خلاف و گناه و لغو راهی ندارد و از آن بالاتر مقام مخلصین است که هیچ وهم و خلاف و اشتباهی در آنان راه ندارد.
وی افزود: ورود و خروج و آغاز و انجام کارهای حضرت، وحی الهی است و این طور نیست که مانند مجتهد بنشیند فکر کند و ضغری و کبری بچیند تا به فتوایی برسد ولی حرمت پیامبر باعث شد آن را فَرَض‌النبی بگوییم و این به معنای آن نیست که خودش اختراع و ابداع کرده باشد و مانند مرجعی فتوا بدهد.
وی افزود: از بیش از شش هزار آیه شاید 500 آیه درباره فقه است بنابراین این همه احکام فقهی را که در قرآن نیامده، پیامبر از راه وحی غیرقرآنی دریافت می‌کند که آن را از باب حرمت، فرض النبی می‌گوییم.
شان ائمه(ع)
این مفسر قرآن عنوان کرد: زیارت جامعه کبیره تفسیر ولایت ائمه است؛ بهترین دعایی که گوشه‌ای از مقام نورانی ائمه را ذکر می‌کند زیرا چیزی نیست در عالم که خدا به آنان نداده باشد؛ از هر فرشته‌ای بالاتر هستند و فرشتگان هم از آنان می‌‌آموزند و از این مقام بالاتر فرضی ندارد، وقتی فرشتگان مدبرات امر هستند و صدها صفت دیگر آیا برای انسان کامل که استاد مدبرات امر هستند این شان وجود ندارد.
