بخش ۴۲ - التفات نکردن یوسف به زلیخا در کفر و التفات به وی پس از توحید
زلیخا کرد بعد از ره‌نشینی
شبی سر پیش آن بت بر زمین سود
که عمری در پرستش کاری‌اش بود
بگفت: «ای قبلهٔ جانم جمالت!
تو را عمری‌ست کز جان می‌پرستم
به چشم خود ببین رسوایی‌ام را!
به چشمم بازدهٔ بینایی‌ام را!
ز یوسف چند باشم مانده مهجور؟
بده چشمی که رویش بینم از دور!
چو شاه خور به تخت خاور آمد
به رسم دادخواهان داد برداشت
ز دل ناله، ز جان فریاد برداشت
کس از غوغا، به حال او نیفتاد
به حالی شد که او را کس مبیناد!
ز درد دل فغان می‌کرد و می‌رفت
ز آه آتش فشان می‌کرد و می‌رفت
به محنت خانهٔ خود چون پی آورد
دو صد شعله به یک مشت نی آورد
به پیش آورد آن سنگین صنم را
که ای سنگ سبوی عز و جاهم!
به هر راهی که باشم سنگ راهم!
تو سنگی، خواهم از ننگ تو رستن!
بگفت این، پس به زخم سنگ خاره
خلیل آسا شکست‌اش پاره پاره
ز شغل بت‌شکستن چون بپرداخت
به آب چشم و خون دل وضو ساخت
تضرع کرد و رو بر خاک مالید
«اگر رو بر بت آوردم، خدایا!
به آن بر خود جفا کردم، خدایا!،
به لطف خود جفای من بیامرز!
خطا کردم، خطای من بیامرز!
چو آن گرد خطا از من فشاندی،
به من ده باز! آنچ از من ستاندی!
چو برگشت از ره، آن بر مصریان شاه
گرفت افغان‌کنان بازش سرراه
که: «پاکا، آنکه شه را ساخت بنده!
به فرق بندهٔ مسکین محتاج،
نهاد از عز و جاه خسروی تاج!»
چو جا کرد این سخن در گوش یوسف
به حاجب گفت کاین تسبیح‌خوان را،
که برد از جان من تاب و توان را
به خلوت‌خانهٔ خاص من آور!
به جولانگاه اخلاص من آور!
که تا یک شمه از حالش بپرسم
وز این ادبار و اقبالش بپرسم
کز آن تسبیح چون شور و شغب کرد
عجب ماندم، که تاثیری عجب کرد
گرش دردی نه دامنگیر باشد،
کلامش را کی این تاثیر باشد؟
به خلوتگاه خود بنشست یوسف،
درآمد حاجب از در، کای یگانه!
به خوی نیک در عالم فسانه!
ستاده بر در اینک آن زن پیر
که در ره مرکبت را شد عنانگیر
بگفتا: «حاجت او را روا کن!
اگر دردی‌ش هست آن را دوا کن!»
بگفت: «او نیست ز آن سان کوته‌اندیش
که با من باز گوید حاجت خویش»
بگفتا: «رخصت‌اش ده! تا درآید
حجاب از حال خود، هم خود گشاید»
چو رخصت یافت، همچون ذره رقاص
چو گل خندان شد و چون غنچه بشکفت
دهان پرخنده یوسف را دعا گفت
ز بس خندیدنش یوسف عجب کرد
ز وی نام و نشان وی طلب کرد
بگفت: «آنم که چون روی تو دیدم
تو را از جمله عالم برگزیدم
بدین پیری که می‌بینی رسیدم
مرا یک بارگی کردی فراموش»
چو یوسف زین سخن دانست کو کیست
ترحم کرد و بر وی زار بگریست
بگفتا: «ای زلیخا! این چه حال است؟
چرا حالت بدین‌سان در وبال است؟»
چو یوسف گفت با وی «ای زلیخا!»
فتاد از پا زلیخا، بی‌زلیخا
شراب بیخودی زد از دلش جوش
چو باز از بیخودی آمد به خود باز
حکایت کرد یوسف با وی آغاز
بگفتا: «کو جوانی و جمالت؟»
بگفت: «از دست شد دور از وصالت!»
بگفتا: «خم چرا شد سرو نازت؟»
بگفت: «از بار هجر جانگدازت!»
بگفتا: «چشم تو بی‌نور چون است؟»
بگفت: «از بس که بی‌تو غرق خون است!»
بگفتا: «کو زر و سیمی که بودت؟
به فرق آن تاج و دیهیمی که بودت؟»
بگفت: «از حسن تو هر کس سخن راند
ز وصفت بر سر من گوهر افشاند
به گوهر پاشی‌اش پاداش کردم
نماند از سیم و زر چیزی به دستم
کنون دل گنج عشق، اینم که هستم!»
بگفتا: «حاجت تو چیست امروز؟
ضمان حاجت تو کیست امروز؟»
بگفت: «از حاجت‌ام آزرده جانی
نخواهم جز تو حاجت را ضمانی
اگر ضامن شوی آن را به سوگند
به شرح آن گشایم از زبان، بند
وگر نی، لب ز شرح آن ببندم
غم و درد دگر بر خود پسندم»
«قسم گفتا: به آن کان فتوت
کز آتش لاله و ریحان دمیدش
که هر حاجت که امروز از تو دانم
روا سازم به زودی، گر توانم!»
بگفت: «اول جمال است و جوانی
بدان گونه که خود دیدی و دانی
دگر چشمی که دیدار تو بینم
گلی از باغ رخسار تو چینم»
روان کرد از دو لب آب بقا را
جمال مرده‌اش را زندگی داد
وز آن شد تازه، گلزار شبابش
سپیدی شد ز مشکین مهره‌اش دور
خم از سرو گل‌اندامش برون رفت
شکنج از نقرهٔ خامش برون رفت
جمالش را سر و کاری دگر شد
دگر ره یوسف‌اش گفت: «این نکوخوی!
مراد دیگرت گر هست، برگوی!»
«مرادی نیست گفتا: غیر ازینم،
به روز اندر تماشای تو باشم
به شب رو بر کف پای تو باشم
به کام خویش بینم کار خود را»
چو یوسف این تمنا کرد از او گوش
زمانی سر به پیش افکند خاموش
جواب او نه «نی» گفت و نه «آری»
میان خواست حیران بود و ناخواست
پیام آورد کای شاه شرفناک!
که ما عجز زلیخا را چو دیدیم
به تو عرض نیازش را شنیدیم،
به تو بالای عرشش عقد بستیم
تو هم عقدی‌ش کن جاوید پیوند!
که بگشاید به آن از کار او بند
شود زاینده ز آن عقدت گهرها»
ترکی زبان قربون صدقه رفتنه داریم که: گوزلرین گیله‌سین قاداسین آلیم که یعنی درد و بلای مردمک چشات به جونم …!.
یک شنبه 1 فروردین 1395 4:46 PM
تشکرات از این پست
