ابتدا باید نزد خود به سه سؤال پاسخ صحیح داد:
یک – دین چیست و دینداری چیست؟
دو – دیندار کیست؟
سه – نتایج دینداری کدام است؟
*- آیا "دین"، یعنی اسم اسلام و نامگذاری مسلمان روی خود؟!
*- آیا "دینداری"، یعنی انجام "نماز، روزه، حج و ..."؟ یا بوسیدن قرآن کریم؟ یا حتی ختم قرآن و حفظ قرآن؟ یا تسبیح به دست گرفتن و هزاران هزار بار یک ذکر را تکرار کردن ... ؟ اینها را که خوارج در صدر اسلام، افراد دُگم و بی‌بصیرت در هر زمان و هم چنین وهابی‌ها، داعشی‌ها، سلفی‌ها، تکفیری‌ها و ...، داشته و دارند و چه بسا بیشتر از ما انجام می‌دهند.
*- نتیجه دینداری چیست که اگر کسی یا جامعه‌ای واقعاً دیندار باشند، به آن نرسیده است؟ این که در سوره حمد و در هر نماز دو بار تکرار می‌کنیم و مسئلت می‌نماییم که « اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ * صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ » یعنی چه؟ صراط مستقیم کدام است و نعمت چیست؟
*- آیا مقداری پیشرفت در تکنولوژی و یا احیاناً رسیدن به برخی از نظم‌های اجتماعی و زندگی مَدنی و نیز رسیدن به پول و ثروت، نتایج دینداری است؟! اینها را مستکبرین، متمولین، ظالمین، کفار و مشرکین، بیشتر از ما دارند و در هر ملتی نیز تعداد برخورداران از متاع دنیا به مراتب کمتر از عموم مردم آن می‌باشد.
*- آیا مسلمانی که قرآن نمی‌خواند و در آیات خداوند متعال تأمل و تفکری نمی‌کند، دیندار است؟
*- آیا مسلمانی که ظاهر را قرآن را گرفته و اهل بیت عصمت علیهم السلام را رها کرده و یا ظاهر آنها را به ذکری در مولودی و عزا گرفته، اما قرآن و آنان را با هم رها کرده، دیندار است؟
*- آیا مسلمانی که نماز و روزه دارد، اما در هیچ کجای سبک زندگی او [از پوشش گرفته، تا خوردن و آشامیدن، رعایت همسایه، صله ارحام، نیکی به والدین، پرهیز از تجمل گرایی و اسراف، رسیدگی به یتیمان و درماندگان، به ویژه در میان خویشان... ]، از اسلام خبری نیست، دیندار است؟
*- آیا مسلمانی که اهل دروغ، غیبت، تهمت، بخل، حسادت، خسّت ... و احیاناً رشوه، ربا و رانت‌خواری می‌باشد، دیندار است؟
*- آیا مسلمانی که به جای پیامبر اکرم و اهل عصمت علیهم السلام، الگوها و مظاهر کفر و فساد را اسوه و الگوی خود قرار می‌دهد، دیندار است؟
*- آیا مسلمان تنبل، بی‌دغدغه، بی‌غیرت و مشتاق به نظر لطف کفار و ظالمین دیندار است؟!
پس، باید "دین"، "دیندار" و نتایج "دینداری" را درست و خوب بشناسیم و به صورت فردی و اجتماعی، برای دین و دینداری تلاش کنیم، بعد ببینیم به نتایج وعده داده شده [نه اوهام و خیالات] می‌رسیم یا خیر؟
