بنام خدا
تحلیل معنایی رباعی عاشورایی ( سلمان هراتی )
سلمان هراتی در سرودن انواع قالب های شعر , توانا و با مهارت گشته است . رباعیات سلمان هراتی نیز از رباعیات خوب و تاثیرگذار ادبیات فارسی معاصر گشته است .
سلمان هراتی , رباعی عاشورایی ذیل را در مدح قافله سالار کاروان اُسرای شام حضرت زینب (ع) سروده است که شخصیت حضرت زینب(ع) را با افقی اصیل و و تازه , بیان کرده است :
با زمزمه ی بلند توحید آمد
بالای سر شهید جاوید آمد
از زخم عمیق خویش سر زد زینب
چون صاعقه در غیبت خورشید آمد
بیت اول :
با زمزمه ی بلند توحید آمد
بالای سر شهید جاوید آمد
///
با زمزمه ی بلند توحید آمد
حضرت زینب(ع) با چه ندایی به سمت پیکر ِ غرق در خون و شهید گشته ی حضرت سیدالشهدا(ع) رفت ؟
نکته ی ماندگار اینجاست که : در لحظه ی وداع آخر , حضرت زینب(ع) با نیایش و توجه به حضرت توحید , به کنار پیکر شهید گشته و خونین برادر خویش , امام حسین (ع) آمد و حضور و عشق ِ حضرت الله را به ماسوا الله ارجحیّت داد
بالای سر شهید جاوید آمد
آیا حضرت زینب(ع) دور از علقمه می گریست و به سرنوشت خویش , آه می کشید ؟
نکته ی ماندگار اینجاست که : حضرت زینب(ع) با شجاعت و تکیه بر توحید به نزدیک علقمه آمد و به تمام اُسرای کربلا وظیفه ی خویش را نمایان کرد
بیت دوم :
از زخم عمیق خویش سر زد زینب
چون صاعقه در غیبت خورشید آمد
از زخم عمیق خویش سر زد زینب
آیا مصائب عاشورا از حضرت زینب (ع) فرد ناله گر و کم توان ساخته بود ؟
هر چه قدر مصائب و عذاب ها افزون تر گردد , فرد کم توان و رنجور تر خواهد گشت . اما حضرت زینب (ع) با شهادت امام حسین (ع) مبارزه را تمام شده فرض نکرد و حتی تصمیم راسخ تری بر مبارزه گرفت
چون صاعقه در غیبت خورشید آمد
آری , در شام تیره و "ستم زده" ی صدر اسلام که با شهادت امام حسین(ع) , تشخیص "واقعیت" و "فریب" برای جامعه ی مسلمین پیچیده و ناپدید گشته بود . جامعه ای که در شب ِ فریب و جهل افتاده بود وخورشید هدایت حسینی (ع) را به شهادت رسانده بودند , خطبه ی آذرخش و صاعقه وار حضرت زینب(ع) در مسجد شام موجب هدایت و تحریک قیام های شیعی ِ بعد از عاشورا گشت .
منبع :
کتاب " از آسمان سبز " _ شاعر : سلمان هراتی _ انتشارات سوره مهر _ 1388
سید محمد حسین شرافت مولا
