اعتیاد به مواد مخدر یکی از معضلات رو به رشد جوامع مختلف در سراسر جهان است، اما در حال حاضر اعتیاد آورترین مواد مخدر جهان کدامند؟ انتخاب چند ماده مخدر به عنوان اعتیادآورترین مواد در ظاهر ساده به نظر می‌رسد اما این رتبه‌بندی امری نسبی است زیرا محققین مواد را با دیدگاه‌های مختلفی طبقه بندی می‌کنند، از دیدگاه این محققین می‌توان خطرات مواد را مبتنی بر میزان ضرر وارده، قیمت فروش در خیابان، میزان فعال سازی سیستم دوماپین مغز، میزان لذت بخشی مواد برای مصرف کننده و میزان دسترس پذیری رتبه بندی کرد.
با توجه به متفاوت بودن نظرات کارشناسان، یکی از بهترین راه‌ها برای انجام این رتبه بندی نظرسنجی از گروهی از متخصصان است. در سال 2007 میلادی، یک گروه تحقیقاتی بریتانیایی به سرپرستی David Nutt، کارشناس حوزه مواد مخدراز متخصصان حوزه اعتیاد درخواست کردند تا تمامی مواد را مبتنی بر میزان اعتیادآور بودن آنها رتبه بندی کنند. در ادامه می‌توانید با نتایج این طرح و اعتیادآورترین موارد روی زمین آشنا شوید.
1. هروئین
هروئین یکی از معروف‌ترین مواد اعتیادآور روی زمین است. امتیاز این ماده مخدر از مقیاس در نظر گرفته شده برای مواد اعتیادآور 2.5 از 3 است. این ماده از ترکیب مرفین ساخته شده است و می‌تواند روی حیوانات آزمایشگاهی، سیستم پاداش مغز را تا 200 درصد افزایش دهد.
مطابق با آمار در سال 2011 میلادی 4.2 میلیون آمریکایی با رده سنی بالاتر از 12 سال دست کم یک بار در زندگی خود هروئین مصرف کرده بودند. حدود 23 درصد از افرادی که هروئین مصرف کردند به این ماده اعتیاد پیدا کردند.
2. الکل
الکل تنها ماده اعتیاد آور مجاز و قانونی در ایالات متحده و بریتانیا است. این ماده با رتبه 2.2 از 3 به عنوان دومین ماده اعتیادآور جهان معرفی شده است. مصرف الکل می‌تواند به مغز و سایر اندام‌های حیاتی بدن همچون قلب، لوزالمعده و کبد آسیب وارد کند.
در صورت استفاده زنان باردار از الکل، نوزاد در معرض مشکلات رشد و نمو قرار خواهد گرفت. مصرف الکل خطر ابتلا به سرطان را نیز افزایش می‌دهد.
تحقیقات انجام شده روی حیوانات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که مصرف الکل می‌تواند سطوح دوماپین در سیستم پاداش مغز را به میزان 40 تا 360 درصد افزایش دهد. در حیوانات مورد آزمایش، هرچه میزان الکل مصرفی بیشتر می‌شود، سطوح دوماپین نیز افزایش می‌یابد.
به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO)، استفاده بیش از حد از الکل سالانه منجر به مرگ 3.3 میلیون نفر می‌شود. در سال 2010 میلادی، مصرف کلی جهانی الکل معادل 6.2 لیتر (1.6 گالن) الکل خالص به ازای هر نفر با سن 15 سال و بالاتر بوده است.
3. کوکائین
کوکائین یک محرک با اثر کوتاه مدت است و به همین دلیل مصرف کنندگان را به زیاده روی تحریک می‌کند، به این معنی که مصرف کننده تمایل دارد در آن واحد حجم زیادی مواد مصرف کند. این ماده مخدر بر استفاده از دوماپین توسط مغز برای انتقال پیام از یک سلول به سلول دیگر تاثیر می‌گذارد. به این ترتیب نورون‌ها نمی‌توانند سیگنال های دوپامین را خاموش کنند و مسیرهای پاداش مغز به صورت غیرعادی فعال خواهد شد.
ادامه این روند می‌تواند بر اندام های مختلف بدن مانند قلب، ریه، مغز و دستگاه گوارش عواقب بسیار بدی داشته باشد. مصرف کنندگان این ماده هم چنین به پارانویا دچار شده و درک واقعیت را از دست می‌دهند.
مصرف کوکائین روی حیوانات آزمایشی موجب افزایش سطوح دوپامین به میزان سه برابر بیشتر از سطوح عادی می‌شود.
4. باربیتورات
باربیتورات نام عمومی همهٔ داروهای دژم‌کننده (تضعیف کننده) و دپرسانت‌های سیستم عصبی مرکزی است. توان باربیتورات می‌تواند از میزان آرام‌بخش تا بی‌هوش‌کننده متغیر باشد. این مواد عملکرد مغز را مختل می‌کنند تا مصرف کننده احساس شادی کند. این ماده بسیار خطرناک است زیرا دوز بالای آن موجب مختل شدن تنفس و در نتیجه مرگ خواهد شد.
این ماده همچنین با سیگنال های شیمیایی مغز نیز تداخل دارد. در دوزهای پایین، این ماده موجب احساس شادی و سرخوشی می‌شود. در هر حال با وجود اینکه این ماده مخدر به عنوان چهارمین ماده مخدر خطرناک روی زمین معرفی شده است، استفاده از آن در سال‌های اخیر چندان فراگیر نبوده است.
5. نیکوتین
نیکوتین نیز مانند الکل یکی از متداول‌ترین و پرمصرف‌ترین مواد شیمیایی است زیرا در الکل و تنباکو از آن استفاده شده است.
نیکوتین به شدت جذب ریه‌ها شده و به مغز منتقل می‌شود، به این ترتیب احتمال ابتلا به سرطان، بیماری‌های تنفسی و مشکلات قلبی عروقی افزایش می‌یابد. بیش از دو سوم آمریکایی‌هایی که سیگار کشیدن را امتحان کرده‌اند، به آن اعتیاد پیدا کرده‌اند. مطابق با آمار سازمان بهداشت جهانی در سال 2002 میلادی بیش از یک میلیارد سیگاری در جهان وجود داشت و این آمار سال به سال افزایش پیدا می‌کند.
