امام محمّد باقرعليه السلام پس از 18 سال، رهبرى و ارشاد خلق، در حالىكه از عمر مباركش 57 بهار گذشته بود با قلبى آكنده از رضايت وخشنودىدعوت حق را لبيك گفت و چشم از جهان فرو بست.
در نخستين روز از ماه رجب سال 114 هجرى، خاندانش گرد بستر اوجمع آمده بودند. زهرى كه از طريق زينى كه بر آن مىنشست در بدن وىنفوذ كرده بود، هر لحظه بيشتر و بيشتر تأثير خود را آشكار مىساخت دراين حال آنحضرت، به فرزند و وصى برومندش امام صادق عليه السلام نگريستو بدو فرمود: "شنيدم على بن الحسين مرا از پس ديوار صدا مىزندومىگويد: محمّد! بيا، بشتاب و گفت: فرزندم! اين شبى است كه بدانوعده داده شده، ظرفى كه در آن وضو مىگرفت نزديكش بود، پس فرمود: بريزش بريزش. برخى گمان بردند كه او از خمس مىگويد.
پس فرمود: فرزندم بريزش. چون آن را ريختيم نا گهان ديديم كه درآن موشى است".
امام باقر به فرزندش امام جعفر بن محمّد وصيّت كرد كه او را در سهجامه كفن كند. يكى جامه نوى كه در روزهاى جمعه با آن نمازمىخواند، و دوّم جامهاى ديگر و سوّم يك پيراهن. او همچنين وصيّتكرد كه قبر را براى او بشكافند و افزود: اگر به شما گفته شود كه براىرسول خدا لحد گذاشتند، بدانيد كه راست مىگويند.
آنحضرت وصيّت كرد كه قبرش را به اندازه چهار انگشت بالاتر ازسطح زمين آورند و بر آن آب بپاشيد و از اموالش به قدرى وقف كنند كهزنان نوحهگر بيست سال در منى نوحه گرى كنند.
چون آنحضرت درگذشت، مدينه منوره يكپارچه غرق در شيونوماتم شد. از امام صادقعليه السلام روايت شده است كه فرمود:
"مردى چندين مايل از مدينه دور بود. او در خواب ديد كه به او گفتهمىشود. برو و بر ابو جعفر (امام باقر) نماز بگزار كه فرشتگان غسلشدادهاند. آن مرد به مدينه آمد و ديد كه ابو جعفر از دنيا رفته است".
پس از آنكه آنحضرت را شستشو دادند و كفن كردند، وى را بهقبرستان بقيع آورده در كنار آرامگاه پدرش، امام زين العابدينعليه السلام، و نيزدر جوار قبر عموى پدرش، امام حسن مجتبىعليه السلام، به خاك سپردند. (1)
درود خدا بر او باد روزى كه به دنيا آمد و روزى كه مسموم از دنيارفت و آن روز كه زنده برانگيخته خواهد شد.
-------------------------------------------------------
1-در باره وفات و سن آنحضرت اختلافاتى وجود دارد و آنچه در اينجا نقل شد بااستناد به برخى از رواياتى است كه در بحار، ج46، ص120 - 112 ذكر شده است.
---------------------------------------------------
نويسنده: آيت الله سيد محمد تقي مدرسي
