خوزستان مهد اولین جوامع بشری بوده و دارای ساختار فرهنگی و تاریخی سرشاری است. آثار باستانی و کاخ‌های خوزستان نشان دهنده سیر تکامل بشر در طول زمان است. قدمت این استان به ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد؛ استانی که طیف وسیعی از اقوام و فرهنگ‌ها را در خود جای داده است. راهنمای سفر نوروزی به استان خوزستان در دو بخش تهیه شده است. در ادامه از شما دعوت می‌کنیم تا با قسمت اول این راهنما همراه شوید.
وضعیت آب و هوایی و بهترین زمان سفر
نقاط مرکزی و جنوب غربی استان در هفت ماه اول سال گرم و تاحدودی شرجی است، به طوری که در اواسط تابستان دما به ۵۰ درجه سانتی گراد می‌رسد. اما در ۵ ماه آخر سال و نوروز هوا بسیار مناسب است و تنها در اواسط زمستان کمی هوا روبه سردی می‌رود.
فرودگاه‌ها: بین المللی آبادان، بین المللی اهواز، بهبان، دزفول، گچساران، ماهشهر، مسجد سلیمان (شهید آسیایی)
زبان‌های رایج دیگر: عربی، بختیاری، کردی، لری
بهترین زمان برای رزرو هتل
در بیشتر روزهای سال هتل‌های خوزستان جای خالی دارند، البته در نوروز بهتر است حداقل ده تا بیست روز قبل به رزو هتل اقدام کنید. البته باید مصوبه‌های جدید برای قیمت هتل‌ها را در نظر بگیرید. قیمت هتل‌های خوزستان برای اتاق تک نفره در بازه ۱۰۰،۰۰۰ تومان تا ۲۴۰،۰۰۰ تومان قرار می‌گیرند. همچنین برای صرفه جویی در هزینه‌ها می‌توانید زمان‌هایی که هتل‌ها تخفیف دارند اقدام به رزرو اتاق کنید.
هتل‌ها
پارس اهواز، ۵ ستاره - پرشیا اهواز، ۳ ستاره - نادری اهواز، ۳ ستاره - هتل آپارتمان ایرانیکا (مهراصل) اهواز، ۳ ستاره - هتل آپارتمان هدیه اهواز، ۳ ستاره - هتل ایران اهواز، ۲ ستاره - هتل اکسین اهواز، ۳ ستاره - هتل دلفین بندرامام - هتل آنزان ایذه - هتل کارون اهواز، ۲ ستاره - مهمانسرای باغ معین اهواز، ۱ ستاره - هتل پارسیان آزادی آبادان، ۴ ستاره - هتل کاروانسرا آبادان، ۴ ستاره - مهمانسرای روناش دزفول، ۱ ستاره - هتل جهانگردی دزفول، ۳ ستاره - هتل آوان دزفول، ۲ ستاره - هتل سنتی شوشتر، ۱ ستاره - هتل آپادانا شوش - هتل آزادی - ماهشهر، ۳ ستاره - هتل دریا ماهشهر - هتل پاسارگاد گچساران، ۴ ستاره
انواع هزینه‌ها
هزینه‌های اصلی سفر عبارتند از خورد و خوراک، حمل و نقل، اقامت، بازدید اماکن تاریخی و موزه‌ها که مسافران باید قبل از سفر در نظر بگیرند.
نکته: اگر با وسیله شخصی سفر می‌کنید باید هزینه‌های سوخت و خرابی‌های احتمالی را نیز در نظر بگیرید.
متوسط قیمت مواد غذایی
در رستوران‌های اهواز نرخ غذا در هر وعده از ۱۰ تا ۳۵ هزار تومان است، اما این نرخ در فست فودها کمی پایین‌تر است. میانگین قیمت غذاهای گوشتی هم ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان است.
حمل و نقل عمومی
اتوبوس‌ها و تاکسی‌های خطی بیشتر شهر اهواز را پوشش می‌دهند و کمتر نیاز به تاکسی در بست خواهید داشت.
نرخ کرایه تاکسی‌های خطی اهواز به ازای هر کورس در بازه ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان قرار دارد.
نرخ کرایه تاکسی‌های فرودگاه اهواز به از ۵ هزار تومان تا ۱۹ هزار تومان است (به ازای هر کیلومتر از ۶۷۰ تا ۱۲۵۰ تومان).
نرخ کرایه‌های تاکسی بیسیم اهواز از ۲۵۰۰ تا ۱۳۸۰۰ تومان است (به ازای هر کیلومتر ۵۵۰ تا ۲۵۰۰ تومان).
کرایه اتوبوس در آبادان ۳۰۰ تومان است.
کرایه اتوبوس در اهواز از۲۰۰ تا ۴۰۰ تومان است.
توصیه‌ها برای صرفه جویی در هزینه
اگر با استان خوزستان کمتر از ۶۰۰ کیلومتر فاصله دارید، آوردن وسیله نقلیه شخصی بسیار به صرفه‌تر است.
امکانات هتل‌های ۵ ستاره و ۳ ستاره تفاوت چندانی نمی‌کند، پس هتل‌های ۳ ستاره را بیشتر جدی بگیرید.
هتل‌های آپارتمانی برای خانواده‌ها هم از نظر اقتصادی وهم از لحاظ محل اقامت به صرفه‌تر است.
تورهای مختلفی نیز برای دیدار از خوزستان در هر شهر برگزار می‌شود که هزینه کمتری نسبت به سفر تک نفره یا دو نفره دارد.
تعدادی از به نام‌ترین رستوران‌ها وفست فودهای استان
آبادان
رستوران پاکستانی: قلیه میگو، قلیه ماهی و دال عدس این رستوران نامی است. این رستوران در اول خیابان امام قرار دارد.
در آبادان غذای هتل‌ها از باقی رستوران‌ها بهتر است.
فست فودهای به‌نام این شهر عبارتند از پیتزا حکیم در خیابان زند، مزه برگر سروش در خیابان شهرداری و فلافل نسیم در خیابان شهرداری و پاساژ جمهوری
اهواز
رستوران‌ها: رستوران گردان امپراتور، کاکتوس سبز
فست فودها: آترین، پیتزا هات، میلان اینجاس
در اهواز نوعی بستنی وجود دارد که از شیر گاومیش تهیه می‌شود. برای امتحان کردن آن، بستنی کرامت در خیابان زند را پیشنهاد می‌کنیم. آش و صبحانه میدان راه‌آهن، گنجشک کبابی کیانپارس و کبابی علی از بهترین و معروف‌ترین خوراک‌های اهواز هستند. در خیابان کاوه هم سوغات‌های مخصوصی پیدا خواهید کرد؛ مثل انواع و اقسام ادویه‌ها، کلوچه‌ها، خرما و حلوا.
جاذبه‌ها و نقاط تفریحی استان
اهواز، پایتخت فلافل دنیا
این شهر هرگز به خواب نمی‌رود! اگر علاقه به خرید و گشت وگذار دارید بی‌شک بهترین است. بازدید از شهر و دیدن پل‌ها جالب خواهد بود؛ مخصوصا قدم زدن در کنار کارون و لذت بردن از مناظر اطراف آن.
لشکرآباد
کمتر کسی است که خوزستان آمده باشد و به لشکر آباد سر نزده باشد. در این منطقه‌ی شلوغ صدها دکه و مغازه فلافلی سلف سرویس وجود دارد. انواع و اقسام سمبوسه‌ها، سالادها و ترشی‌ها ونوعی خوراک کوفته مانند به نام کُپه نیز در لشکر آباد پیدا می‌شود. جالب اینکه قیمت هر ساندویچ بیشتر از ۱۵۰۰ تومان نیست.
کوهساران اهواز و گورستان سنگی
کوهساران اهواز و گورستان سنگی در دهه ۳۰ خورشیدی ساخته شده است. وجود تپه آسیه آباد یا بیسیم یکی از نشانه‌های شهر باستانی هرمز اردشیر است که شناسایی گوردخمه ها، قبرهای تاریخی تپه کوهساران منبع آب هم گستردگی بقایای این شهر دوره ساسانی را اثبات می کند.
سرای معین التجار
این بنا مربوط به دوره ناصرالدین شاه است و سال‌ها درب آن به روی بازدید کنندگان بسته بوده است، اما چند سالی است که اجازه بازدید از آن را داده‌اند. این بنا برای پیشرفت کار تجارت ساخته شد و چون از کارون به دریا راه داشت، تجارت در آن رواج یافته بود. مالک و سازنده آن در کنارش مسجد حمامی نیز احداث می‌کند. سرای معین التجار متاسفانه در سال ۱۳۷۴ دچار آتش سوزی شد و به بنا آسیب جدی رسید.
دانشسرای مقدماتی پسران
این دانشسرا که در زمان رضاشاه ساخته شده، امروزه به عنوان مدرسه دخترانه حجاب در حال فعالیت است.
ساختمان سه گوش
این بنا که زمانی دانشکده ادبیات و علوم انسانی بوده، اکنون جزء میراث فرهنگی کشور است و بدلیل فرسودگی، از سال ۹۳ درحال مرمت و بازسازی است.
عمارت ماپار
این عمارت در زمان رضاشاه ساخته شده و هم اکنون به عنوان کارگاه هنرهای سنتی درحال کار است. زیرزمین‌های سنگی، طاق نما و درهای چوبی از مشخصه‌های این بنا است.
هتل قو
ساخت هتل قو به پایان دوره قاجاریه بر می‌گردد و بنایی دو طبقه با ساختمان‌های متفرقه از جمله سالن، آشپزخانه و سرایداری است. هم اکنون خبرهایی از تبدیل آن به سفره خانه به گوش می‌رسد.
بازار عبدالحمید
بازار عبدالحمید قدیمی ترین بازار اهواز است که در زمان قاجار ساخته شده و میزبان معاملات خرد و کلان افراد آن زمان بوده است. دو بنای مهم در این بازار وجود دارد؛ کاروانسرای خزعل و خانه دادرس.
پل سفید اهواز
این پل در سال ۱۳۱۵ بر روی کارون احداث شده و اولین پل معلق خاورمیانه است که پس از گذشت سال‌ها هنوز پا بر جا مانده و به نمادی درخشان تبدیل شده است. البته اهواز پل‌های دیدنی دیگری هم دارد که بازدید از آن‌ها شدیدا توصیه می‌شود.
دزفول و اندیمشک
مسجد جامع دزفول
مسجد جامع دزفول در اوایل دوره اسلامی، در قرن سوم هجری، ساخته و در قرن هفتم مرمت شده است. معماری این بنا ترکیبی از دوره ساسانی و معماری بومی دزفول و برگرفته از معماری کاخ ایوان کرخه است. معماری کنونی آن نیز به دوره صفویه در سال ۱۰۵۰ بر می‌گردد و از اولین مساجد اسلام است.
شوادون
شوادون به معنای «این جا را شب بدان»، نوعی معماری زیر زمینی است که با دست کنده کاری شده است. در این چند سال اخیر متاسفانه بسیاری از این شوادون‌ها از بین رفته‌اند.
مسجد لب خندق
بنای کنونی مسجد لب خندق مربوط به دوره قاجار است که دارای صحنی وسیع، ایوان، شبستان‌هایی با پوشش طاق و گنبد و تزیینات کاشیکاری است.
مسجد میاندره
مسجد میاندره مربوط به دوره صفوی است و در دزفول، محله میاندره واقع شده است. مراسم محرم که در این مسجد برگزار می‌شود بسیار دیدنی است.
پل قدیم (یا پل رومی) و آسیاب‌های آبی دزفول
قدیمی ترین پل جهان در دزفول، با گذشت ۱۰ قرن از ساخت آن، تا همین چند سال اخیر محل تردد عابرین و خودروهای سواری بود؛ ولی حالا تنها عابرین می‌توانند از آن عبور کنند. این پل به وسیله اسیران رومی در دوره ساسانیان ساخته شده است. آسیاب‌های آبی نیز در حدود ۱۵۰۰ سال پیش ساخته شد ودر گذشته از آن‌ها به عنوان آسیاب‌های آبی و بند آب استفاده می‌شده است. البته امروزه چیزی از آن آسیاب‌ها باقی نمانده وآنچه باقی مانده از دوره صفویه و قاجار است.
بازار قدیم
بازار قدیم به چهار دسته تقسیم می‌شود؛ بازار آهنگران، بازار بزازان، بازار خرده فروشان، بازار خراطان
در این بازار همچنین کاروانسرایی قدیمی وجود داشته که جز یکی دو بنای مخروبه چیزی از آن باقی نمانده است.
حمام کرناسیون (موزه مردم شناسی دزفول)
حمام کرناسیون در دوره قاجاریه ساخته شده و به حمام نو یا حمام حاج نصیر نیز معروف است. این حمام در سال ۸۵ به موزه تبدیل شد و آداب، رسوم و مشاغل سنتی دزفول را به نمایش می‌گذارد.
حمام میان دره
این حمام به تازگی مرمتش شروع شده و همچون حمام کرناسیون زنانه ومردانه داشته است.
علی کله
علی کله در پایین سد تنظیمی دز، یکی از تفرجگاه‌های ساحلی پرطرفدار خوزستان، قرار دارد و همه ساله عده زیادی را به خود جذب می‌کند. شنا در آب رودخانه تفریحی است که تجربه آن به شدت توصیه می‌شود.
مجموعه شاه رکن الدین شامل بقعه، مسجد، مدرسه و حمام
این مجموعه‌‌ی فرهنگی و تاریخی شامل مسجد، مدرسه علمیه و بقعه شاه‌رکن‌الدین، با نمایی آجری با طاق‌های بلند است.
خانه تیزنو
عکس از محمد آذرکیش
هشتی کاربندی شده، شوادان و غلام گردش از ویژگی‌های این خانه کهن و دیدنی است.
خانه سوزنگر
خانه سوزنگر یکی از دیدنی‌ترین خانه‌های دوره قاجار است. طاق‌های بلند و درهای چوبی تزيین شده محیطی مناسب را برای آشنایی با فرهنگ آن زمان فراهم کردهاست.
خانه قلمبر
این خانه که به چهار بخش تقسیم می‌شود، دارای چهار راهروی بزرگ است. کف پوش این خانه از سنگ مرمر است و همچنین سقف‌های آن با شیشه‌های رنگی تزئین شده است.
سد و نیروگاه دز و کرخه
سد کرخه یکی از بزرگترین سدهای خاکی دنیا و بزرگترین سد خاکی ایران و خاورمیانه است که بر روی رودخانه کرخه در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان ساخته شده‌است. کرخه با تاجی به طول ۳۰۳۰ متر و ارتفاع ۱۲۷ متر از لحاظ حجم بدنه بزرگترین سد تاریخ ایران است و با حجم مخزنی به میزان ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب، بزرگترین دریاچه مصنوعی ایران را پدید آورده است.
سد دز یک سد بتنی برق‌آبی است که در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی بر روی رودخانه دز توسط یک کنسرسیوم ایتالیایی در ۲۳ کیلومتری شمال شرقی اندیمشک احداث شد. این سد ۱۲۵۰۰۰ هکتار از اراضی پایین دست را آبیاری می‌کند و نقش مهمی در کنترل سیلاب‌های بالادست دارد. نیروگاه این سد دارای قدرت نصب ۵۲۰ مگاوات است.
شوشتر
کاروانسرای افضل و قندی
این بنای متعلق به دوره قاجار بصورت دوره ساز بنا شده و قسمتی از آن نوساز است. در این بنا ایوان و طارمه معمول است، زیرزمین آن همکف و نیم طبقه است و در کل بنا از ستون‌های تزیین شده استفاده شده است.
بقعه براء بن مالک
بقعه در شمال شهر و در برابر مخروبه‌های کاخ سلاسل قرار دارد و قدیمی‌ترین مقبره اسلامی در شوشتر است.
سازه‌های آبی شوشتر
سازه های آبی شوشتر مجموعه‌ای است از پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها و کانال‌های بزرگ هدایت آب که با هم کار می‌کنند. در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ، باستان‌شناس نامدار فرانسوی، از سازه‌های آبی شوشتر به عنوان بزرگترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است. در ادامه نگاهی به اجزاء این سازه‌ها می‌اندازیم.
پل بند شادروان یا قیصر: قدیمی‌ترین پل جهان است. ۴۴ دهانه داشته است که هم اکنون ۳۷ دهانه آن وجود دارد و نیمی از آن بازسازی شده است. این پل سالانه تعداد زیادی بازدید کننده را به خود جذب می‌کند. وصف این پل حتی در شاهنامه نیز آمده است.
پل بند لشکر: دروازه لشکر، یکی از دروازه‌های شوشتر بوده و در کنار این پل بند بنا شده است.داستان ها و خرافات بسیاری در مورد این پل نقل شده است.
پل بند گرگر و نهر گرگر: این پل مسیر رودخانه گرگر را مسدود کرده و با بوجود آوردن اختلاف سطح، آب رودخانه را به کانال‌های انتقال هدایت می‌کند.
پل بند شرابدار: بر روی نهر رقت بنا شده است.
بند میزان و کلاه فرنگی: بند میزان رودخانه کارون را به دو شاخه شطیط و گرگر تقسیم می‌کند. و از اجزاء اساسی سیستم است.
نهر گرگر: نهر گرگر شاخه‌ای دستکاری شده از رود کارون است.
نهرداریون: برای آبیاری مناطق در زمان هخامنشیان ایجاد شده است.
بند ماهی بازان: در حوالی شهر تاریخی دستوا و برای بالا نگه‌داشتن ارتفاع آب ساخته شده است.
بند دختر: در آخرین تنگه کوهستانی رود کارون ساخته شده است.
بند دارا: روی رود گرگر بنا شده و به هخامنشیان باز می‌گردد.
بند خاک: از بناهایی که آب را از نهر داریون به نهر رقت منتقل می‌کند.
مسجد جامع شوشتر
مسجد جامع شوشتر را وجود کتیبه‌های سنگی با خطوط کوفی، نستعلیق و ثلث منحصر به فرد کرده است. بسیاری از قسمت‌های قدیمی بنا از بین رفته و مقداری نیز از بازسازی در طول زمان به‌جامانده است.
موزه مردم شناسی شوشتر(خانه مستوفی)
شامل دو بخش باستانشناسی و مردم شناسی است که در خانه مستوفی قرار دارد. قسمت باستانشناسی شامل اشیائی از دوره عیلامی، هخامنشی اشکانی،ساسانی و دوره اسلامی است. دیگر قسمت شامل جلوه های زندگی سنتی مردم شوشتر و فنون و حرف قدیمی شوشتر است.
قلعه سلاسل
قلعه سلاسل شوشتر دژی عظیم است که دارای حیاط‌ها، سربازخانه‌ها، طویله‌ها، حمام‌ها، شبستان‌ها، برج‌ها، آشپزخانه، حوض‌های بزرگ، حصار و خندق بوده‌است.
مادام ژان دیولافوآ باستان شناس فرانسوی در باره قلعه می‌گوید:
قلعه سلاسل اقامتگاه رسمی والی خوزستان است، و در روی کوهی که مانند فلات کوچکی است قرار دارد. در پای این کوه هم یکی از شاخه‌های کارون که شطیط نام دارد عبور می‌کند، و ساختمانها و استحکاماتی که از عهد ساسانیان باقی مانده‌اند آن را از طرف شهر قابل دفاع می‌سازند.
شوش
موزه شوش
موزه شوش از اشیائی حفاظت می‌کند که در کاوش‌هایی که بر روی چغازنبیل و آپادانا صورت گرفت، کشف شده‌اند. اشیائی دارد که دیدن آن‌ها باعث غرور خواهد شد. مانند آثاری که از هفت تپه پیدا شده است.
کاخ آپادانا
کاخ آپادانا همانند دیگر کاخ‌های دوره هخامنشی با حمله اسکندر مقدونی ویران شد.این قصر، اقامتگاه زمستانی شاهان هخامنشی بوده و در سال ۷۰ سر از خاک بیرون آورده است. متأسفانه بیشتر آثار کشف شده از این بنا هم اکنون در موزه لوور پاریس نگه‌داری می‌شود. با تأسف بسیار ، اکثر آثار ارزشمند این کاخ با شکوه توسط فرانسوی‌ها به خارج از ایران و به موزه لوور پاریس منتقل شده است.
آرامگاه دانیال نبی(ع)
دانیال در باور ادیان ابراهیمی یکی از پیامبران بنی اسرائیل است. وی به قرن هفتم پیش از میلاد بر می‌گردد. دانیال به زبان عبری یعنی خدا قاضی من است. در سال ۶۰۶ پیش از میلاد وی را به دربار بخت النصر پادشاه بابل به اسارت بردند. وی در آنجا به علوم کلدانیان و زبان مقدس واقف گردید و در حکمت از آنان پیشی گرفت. اولین واقعه‌ای که سبب نفوذ دانیال نبی گردید تعبیر خواب نبوکد نصر بود. بدین گونه ادعای پیغمبری کرد و مورد توجه آن پادشاه قرار گرفت. وی به همراه عده‌ای از قوم یهود به ایران مهاجرت نمود ودر شوش ساکن شد ودر آنجا درگذشت.
قلعه شوش (آکروپل)
قلعه شوش توسط فرانسوی‌ها بر روی تپه تاریخی بنا شده است. از آجرهای خرابه‌های کاخ آپادانا و چغازنبیل در ساخت آن استفاده شده که از شکوهی حیرت آور برخوردار است.
زیگورات چغازنبیل
زیگورات چغازنبیل در زمانشکوه و جلالش پنج طبقه داشته اما امروزه تنها دو طبقه و نیم از آن باقی مانده است. بنایی بسیار بزرگ است که سالانه افراد زیادی از آن بازدید می‌کنند. چُغازَنبیل نیایشگاهی باستانی در زمان ایلامیان (عیلامی‌ها) بوده است. خاورشناسان چغازنبیل را نخستین ساختمان مذهبی ایران می‌دانند. اونتاش گال پادشاه ایلام باستان است که دستور ساخت این شهر مذهبی را داده است. بنای چغازنبیل در میانه این شهر واقع شده است و مرتفع‌ترین بخش آن است. با تأسف، بسیاری از اشیاء پیدا شده در چغازنبیل هم اکنون در پاریس به سر میبرند.
در چغازنبیل کتبه‌ای با متن زیر پیدا شده:
من اونتاش گال آجرهای طلائی را حکاکی کردم. من در اینجا این مأوا را برای خدایان گال و ابنشوشیناک برپا کردم و این مکان مقدس را هدیه کردم. باشد که کارهای من که هدیه‌ای است برای خدایان گال و اینشوشیانک پذیرفته شود.
کاخ شاوور اردشیر دوم
کاخ شاوور تالار باشکوهی است که ۶۴ ستون دارد و ستون‌های آن مشابه ستون‌های کاخ آپادانای شوش است ولی با این تفاوت که نسبت به ستون‌های کاخ آپادانا کوتاه‌تر است.
منابع: هتل یار، دانشنامه بریتانیکا، خبرگزاری مهر، خوزنیوز، ایسنا، نگاه، تابناک
